filozofia egzamin1

MOKroma \

A) % koku trzeba powiedzieć yeoot o w vym. 'Zauważmy na mk^e,że kwest® weucp także bytu pnypadtofciowego) ^    W vJ\

M «pr7ypadlato* u Arystototesa należy ^ uNiJS dziej ęfcywtym znaczeniu. 'N każdym tazie, o bycie przypadłościowym Iw mk we jako byt przypadkowy, to znaczy jakobyt^^*^ go bytu, z którym jednak me jest związany HHjlj| j|£

I to więc taki typ bytu, który nie zawsze    S jJJ*

njj*i umftiiłłlrAui tśn lad hillrn niaLi>J. *    »■■

$> __^_ wym. Jest to więc taki typ bytu

w większości wypadków, lecz jest tylko niekiedy i iZJ"^ni Często mieszanobyt katcgorałny zbytom jest to poważny błąd, Nie powinien wprowadzać w Arystoteles (ałe zwłaszcza potnieje spekulacje) nta^*^ •przypadłościami* same kategorie, Zobaczymy, lakty^H śród kategorii tylko pierwsza jesl bytom autononuczny®!’ ** k \e zakładają tę pierwszą i strukturalnie są z nią m\^ znaczeniu to wszystko, co nie jest substancją, nie ^ ^ w ścisłym sensie samodziełnie i dlatego jesł ptzyęato^ jednak Arystoteles mówi o «bytie pnypadlośaowym*,^ ■ myśli prostego tkwienia w czymś innym łub bycia w inny®. 4 * padkowe, okazyjne połączenie się i czymś innym i byde a ? innym. Był przypadłościowy jest tym, co mote nie być,ty®.®^ jest atu zawsze, ani w większości wypadków. Otóż jest oczywiste i* o kategoriach, czyli o bycie katogoiialnym jako takim, nie Ł bynajmniej powiedzieć, ie jest bytem przypadkowym, ani to tmfe zarówno być, jak i nie być, ani te nie jest zawsze, albo w większóc wypadków. Byt (przynajmniej byt zmysłowy) jest memottm fcz kategorii; a to znaczy, te jako takie kategorie są konieczne. Do *y-jaśnienia i zamknięcia tej myśli posłuży przykład. Bynajmniej tue pt konieczne, aby jakiś człowiek był blady albo pobytom to,łt człowiek posiada te wiośnie jakości, jest czymś pnypaMwyn. jest przypadkowe w tym sensie, te mogłyby one bez rtej bjć w nim łub nie być; jednak jest konieczne, aby człowiek posiadał

\

^5ł O tycb dwóch ostatnich maemach bytu pot. Metafizyka, E W, «u w komentarz, t. \, s. 506-5th.

B#*"*

jiticw,i?nc. czy Ic, czy inne). Ten przykład można powtórzyć j^jniesicniu do każdej kategorii. Może być przypadkowy takt. Ze ^W. ibs taki władnie wymiar, ale nie jesl przypadkowe i nie jest przy-^ijoftione, Ze ma jakiś wymiar (rzecz zmysłowa bez wielkości jest PrJ, pomyślenia). Przypadłością może być to. że coś znajduje sic "Ikreflonym miejscu, ale nie jesl czysto przypadłościowe jego bycie Takie przykłady można by mnożyć. Podsumujmy-, praw-?j_Wprzypadłość i byt przypadłościowy muszą się opierać (tak samo j«zią.jak i pozostałe znaczenia bytu) na kategoriach, ale różnią się jnjchzupełnie. Kategoria bowiem jest konieczna, przypadłość na-° jjg jest cechą czy zdarzeniem czysto przypadkowym, które wy-' _nj_{e w} każdej kategorii. Krótko mówiąc, byt przypadłościowy jest fragodm) cechą lub przygodnym zdarzeniem, które urzeczywistnia #umownie do róinych (koniecznych) kategorii.

Streśćmy wyniki rozważań tego paragrafu. Okazało się, że cztery Huczenia bytu są w rzeczywistości czterema grupami znaczeń. _a wszystkie one mają odniesienie do pierwszego, to znaczy do kategorii Byt jako akt i możność występuje w różnych kategoriach i tylko stosownie do nich; nie istnieje poza nimi czy ponad nimi. Byt jako pnwda, polegający na działaniu myśli, która łączy i dzieli, może się opierać tylko na kategoriach, bo one właśnie są tym, co jest łączone lub rozdzielane. Wreszcie także byt przypadłościowy opiera się na bycie katcgorialnym i jest tylko przypadłościową cechą lub zdarzeniem według różnych kategorii. Tak więc wszystkie znaczenia bytu okładają byt kategorii. Ale już wiele razy wyłonił się problem, który teraz trzeba pogłębić: nie wszystkie kategorie znajdują się na tym umym poziomie; substancja różni się radykalnie od pozostałych kategorii, a różnicę tę można w jakiś sposób porównać do różnicy wchodzącej między kategoriami iv ogóle a pozostałymi znaczeniami bytu. Wszystkie znaczenia bytu zakładają byt kategorii, a z kolei byt kategorii zależy w całości od bytu pierwszej kategorii, to znaczy substancji.

Jeżeli więc wszystkie znaczenia bytu zakładają byt kategorii i jeżeli i kolei byt kategorii zakłada byt pierwszej z nich i na nim się całkowicie opiera, to jest oczywiste, że podstawowe pytanie o sens