Finanse p stwa Wypych4 025

. „-----_r<^Mierny finansów przedsiębiorstwa

analizie finansowej wykorzystuje się różnorodne metody rachunkowe (podstawień łańcuchowych, reszty, wskaźnikowe, funkcyjne, podstawień), ważną kwestią jest także dobór właściwych form prezentacji wyników analizy (forma tabelaryczna i graficzna). Ich szczegółowy opis w tym miejscu nie wydaje się być uzasadniony, zajmiemy się nimi w dalszych partiach pracy, przy przedstawianiu konkretnych problemów.

2. Cel główny i strategia rozwoju przedsiębiorstwa jako wyznaczniki decyzji finansowych

Organizacja systemu finansowego oraz sposób zarządzania finansami i podejmowania decyzji finansowych w przedsiębiorstwie warunkowane są przez szereg czynników. Generalnie można je sprowadzić do czynników wewnętrznych, zależnych od przedsiębiorstwa i czynników zewnętrznych, związanych z otoczeniem przedsiębiorstwa. Jednym z najistotniejszych czynników wewnętrznych jest cel główny przedsiębiorstwa oraz związana z nim ściśle strategia rozwojowa.

Istnieje wiele możliwych ujęć celu przedsiębiorstwa. W zasadzie powszechnie przyjmuje się, że powinno mówić się nie o celu, ale o celach i że cele mają charakter pluralistyczny. Znajduje to wyraz w określeniach „zbiór” lub „wiązka” celów oraz w stosowaniu rozmaitych kryteriów podziału i klasyfikacji celów. W konsekwencji w teorii i praktyce wymienia się: cel finalny i cele pośrednie, cele rozwoju i cele funkcjonowania, cele strategiczne i cele operacyjne, cele wewnętrzne i cele zewnętrzne. Niezależnie od sposobu podejścia do klasyfikacji szczególne znaczenie przywiązuje się do formułowania celu podstawowego (głównego). Formułowanie celu podstawowego ważne jest także dla procesu zarządzania finansami przedsiębiorstwa, stanowi bowiem jeden z czynników określających sprawność i skuteczność tego procesu.

Mówiąc o celu głównym przedsiębiorstwa mamy na względzie pojęcie syntetyzujące, uogólniające, łączące w sobie aspekty bieżącego funkcjonowania i przyszłego rozwoju, rozpatrywane w kontekście uwarunkowań zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Cel główny pozostaje w ścisłej relacji z przyjętą strategią rozwoju przedsiębiorstwa, stanowi niejako jej element składowy. Rozpatrzymy tak pojmowany cel z punktu widzenia przedsiębiorstwa jako podmiotu funkcjonującego w warunkach gospodarki rynkowej.

Współczesna teoria firmy stoi na stanowisku, że celem wszelkich decyzji podejmowanych w przedsiębiorstwie jest maksymalizacja bogactwa i dochodu jego właścicieli, a więc maksymalizacja korzyści osiąganych przez właścicieli z tytułu angażowania kapitału w przedsiębiorstwo. Owe korzyści stanowią formę wynagrodzenia (rekompensaty) za ryzyko i innowacyjność związane z podjęciem działalności gospodarczej. Bogactwo właścicieli przedsiębiorstwa i dochód z zaangażowania kapitału określane są z jednej strony przez poziom wygospodarowanego zysku, z drugiej zaś strony przez poziom wartości rynkowej przedsiębiorstwa. Realizacja tak sformułowanego celu możliwa jest więc do osiągnięcia w dwojaki sposób:

- przez wypłatę dywidend z wygospodarowanego zysku do podziału,

- przez wzrost rynkowej wartości przedsiębiorstwa.

Owych dwóch możliwości nie należy traktować jako alternatywne. Wręcz przeciwnie, są one ze sobą ściśle powiązane i w praktyce mamy do czynienia ze stałym poszukiwaniem i ustalaniem optymalnej ich kombinacji, tzn. połączenia w jedną całość wysokości wypłacanych dywidend z wartością rynkową przedsiębiorstwa. Podstawowym czynnikiem determinującym wypłatę wysokich dywidend jest oczywiście maksymalizacja zysku. Zdolność do generowania zysku jest zresztą jednym z aspektów branych pód uwagę przy wycenie wartości rynkowej przedsiębiorstwa. Jednak kryterium maksymalizacji dywidendy (i zysku) może być definiowane jedynie wtedy, gdy decyzje podejmowane są w warunkach pewności oraz gdy dotyczą krótkiego okresu. W sytuacji, gdy decyzje podejmowane są w warunkach niepewności i gdy odnoszą się do długiego okresu, jedynym słusznym kryterium może być maksymalizacja przyrostu wartości kapitału, a więc wzrost wartości rynkowej przedsiębiorstwa. Problem optymalizowania kombinacji, o której wyżej mowa, można więc również interpretować jako dążenie do pogodzenia ze sobą preferencji krótkookresowych (bieżących) i długookresowych (rozwojowych).

Zbyt wysokie dywidendy ograniczają rozwój przedsiębiorstwa i w długim okresie przyczyniają się do zmniejszenia efektywności jego funkcjonowania. W rezultacie prowadzi to do spadku zainteresowania przedsiębiorstwem inwestorów na rynku kapitałowym i obniżenia jego wartości rynkowej. W procesie maksymalizowania dochodu właścicieli