Jan Wojnarowski
btenta więzów ^polct/nuh przy równoczesnym zj-
kłóccniu funkcpntiwania instytucji publicznych, jednak w ta-kim stopniu, i/. użyte środki niezbędne do zapewnienia lub przywrócenia hc/pieczerwwa nie uzasadniali wprowadzenia żadnego /e Man<n\ nadzwyczajnych przewidzianych w Konstytucji KP.
L niwcrsalna definicja kryzy.su nie istnieje. Najogólniej określić można kryzys jako szereg niekorzystnych zjawisk, w wyniku których może wystąpić zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi i infrastruktury krytycznej państwa. Sytuacje kryzysowe charakteryzuje różnorodność przyczyn ich powstania, różna skala zagrożeń. a także w celu przeciwdziałania ich skutkom angażowanie różnorodny ch sił i środków'.
Kryzys jest następstwem narastania sytuacji kryzysowej, którą należy rozumieć jako proces narastającej destabilizacji, niepewności i napięcia społecznego, charakteryzujący się możliwością utraty kontroli nad przebiegiem wydarzeń albo eskalacji zagrożenia, a w szczególności sytuację stwarzającą zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia, dziedzictwa kulturowego, w tym spowodowaną zdarzeniem o charakterze terrorystycznym. W sytuacji kryzysowej może wystąpić czynnik zaskoczenia i presji czasu, a także może być ograniczony dostęp do informacji ze względu na wzrost zapotrzebowania na tę informację.
Zgodnie ze Strategią bezpieczeństwa RP oraz Ustawą o stanie klęski żywiołowej wyróżnia się trzy grupy zagrożeń, które mogą w szybkim tempie doprowadzić do powstania sytuacji kryzysowych mających wpływ' na bezpieczeństwo i funkcjonowanie całego państw a. Należą do nich: terroryzm, klęski żywiołowe oraz zagrożenia wywołane przez niekorzystne zjawiska społeczne i ekonomiczne (zai. 6. i 7.).
Terroryzm jest obecnie postrzegany jako najbardziej niebezpieczna forma zagrożenia dla Polski, natomiast klęski żywiołowe to destrukcyjne siły natury oraz niepożądane skutki
rosswoju cywilizacyjnego, objawiające się jako powodzie, pożary, susze, epidemie chore>fo zakaźnych, awarie zakładów przemysłowych, urządzeń technicznych, instalacji technologicznych i środków' transportu.
Inną, zupełnie odmienną grupą zagrożeń charakterystycznych dla współczesnych czasów są zagrożenia wywołane przez niekorzystne zjawiska społeczne i ekonomiczne, do których należą: niepokoje społeczne, masowe migracje ludności, ruchy antyglobalistyczne. proliferacja broni masowego rażenia oraz przemyt materiałów niebezpiecznych, a także przestępczość zorganizowana.
Jeśli chodzi o terroryzm, to udział Polski w koalicji antyterrorystycznej i w operacjach kryzysowych prowadzonych przez Sojusz Północnoatlantycki sprawił, że Polska może się stać obiektem ataków. Obiektem mogą być ośrodki władzy oraz infrastruktury gospodarczej i publicznej, a także zapory wodne i ujęcia wody, zakłady zbrojeniowe i przechowujące toksyczne środki przemysłowe, składy i magazyny wojskowe, węzły komunikacyjne oraz miejsca masowych imprez sportowych i kulturalnych, których zniszczenie stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa powszechnego. Działania terrorystów to ataki na wcześniej wybrane obiekty. Ich poczynania na ogół są planowane i doskonale przygotowane. Skutki zwykle zagrażają bezpieczeństwu obywateli i doprowadzają do destabilizacji życia społecznego. Terroryści mogą dokonywać ataków z powietrza, na lądzie i na morzu, z użyciem czynnika biologicznego, chemicznego i radiologicznego, a także ataków terroru informatycznego.
Klęski żywiołowe natomiast są spowodowane siłami natury. Objawiają się w postaci powodzi, pożarów, susz, mrozów, śnieżyc, gradobić, masowego występowania szkodników, chorób zakaźnych ludzi lub chorób roślin i zwierząt.
Wśród zagrożeń powodowanych oddziaływaniem sił natury największe niebezpieczeństwo na obszarze naszego kraju stwa-