Ekonomika turystyki R Łazarek (82)

potrzeb turysty. W ten sposób turysta osiąga rentę przy niektórych cenach niższych od wyobrażonych czy przewidywanych, która to renta może dać w efekcie w miejscowości turystycznej możliwości rozszerzenia oraz urozmaicenia popytu na dobra i usługi turystyczne. Renta konsumenta daje możliwości pełniejszego zaspokojenia potrzeb, przedłużenia pobytu, dokonania większych zakupów itp.

Dobra turystyczne w rodzaju walorów turystycznych najczęściej same przez się nie mają ceny. Niekiedy nie bywają też przedmiotem wymiany (np. klimat czy piękno natury). Mogą się jednak znajdować w związku z komplementarnymi dobrami i usługami turystycznymi. Dlatego wartość dóbr turystycznych (walorów turystycznych) wyraża się często we wzroście cen rynkowych innych dóbr i usług poszukiwanych przez turystów oraz oferowanych w miejscowości, w której turysta przebywa. Typowym przykładem są ceny za usługi hotelowe w renomowanych miejscowościach turystycznych i ceny w innych miejscowościach. Dotyczy to też różnych artykułów (widokówki, modne artykuły konfekcyjne, upominki itp.)

Na rynku warszawskim w pewnych środowiskach niezwykłym powodzeniem cieszy się Jurata na Półwyspie Helskim. W dużej mierze działa w tym przypadku paradoks Veblena. Tak więc w Juracie, w pensjonacie „Bałtyk”, położonym 50 m od plaży, skromnie wyposażonym, w pokojach z umywalkami w sezonie letnim 1996 r. cena od osoby za 3-tygodniowy pobyt (zakwaterowanie z pełnym wyżywieniem) wynosiła 800 zł, podczas gdy w mniej znanej miejscowości - nad otwartym morzem, w Rewalu k. Kołobrzegu, położonym podobnie 50 m od pięknej plaży, pokoje tylko z umywalkami, cena od osoby za dwa tygodnie wynosiła tylko 500 zł, natomiast w Dąbkach k. Koszalina w ośrodku wypoczynkowym położonym 40 m od plaży i w pokojach z łazienkami, cena wynosiła 690 zł od osoby.

W celu zapewnienia porównywalności w powyższym i w następnych przykładach uwzględniono ceny znajdujące się w ofertach kierowanych do warszawskich biur podróży przez gestorów poszczególnych obiektów (hotele, sanatoria, domy wypoczynkowe). Cena dla turysty-nabywcy na rynku warszawskim może się różnić między poszczególnymi biurami podróży w zależności od tego, czy biura zadowolą się tylko prowizją udzieloną przez dostawców usług, czy też we własnym zakresie doliczą też odpowiednią kwotę marży. Nadto trzeba uwzględnić, żc niektórzy dostawcy usług w ogóle nie przyznają prowizji i warszawskie biura podróży (w zależności od swego rozeznania) doliczają marże według własnego uznania.

Dła uzyskania renty turystycznej jest niezbędny czynnik psychologiczny. W turystyce często występuje renta turystyczna biorąca się z położenia, z korzystniejszej Lokalizacji w terenie. W tej samej miejscowości nadmorskiej wyższe są ceny w hotelach położonych w pierwszej linii przy plaży, a niższe w drugiej czy wreszcie w trzeciej linii. To samo dotyczy położenia w miejscowościach górskich. Na przykład w Krynicy Górskiej w sezonie letnim 1996 r. w ośrodku wypoczynkowym „Mielec”, położonym w centrum miasta, dzień pobytu w pokoju z łazienką kosztował 40 zł, a w DW „Daglezja”, o podobnym standardzie, ale położonym