FunkcjonowanieRynku R09)6 297

jego strukturę podmiotową do sytuacji polipolistycznej, w której, jak już wspomniano, instrumenty działania ulegają parametryzacji, a więc stają się kategoriami niezależnymi od poszczególnego sprzedawcy. Jednostronna zależność pojedynczego sprzedawcy od postępowania działających konkurentów sprawia równocześnie, że na rynku dominują procesy adaptacyjne. W warunkach dominacji procesów adaptacyjnych oraz parametryzacji instrumentów działania na rynku potencjalna intensywność konkurencji nie może się kształtować na wysokim poziomie.

Drugim czynnikiem wpływającym na poziom potencjalnej intensywności konkurencji jest stopień doskonałości rynku. Najogólniej biorąc, można stwierdzić, że poziom potencjalnej intensywności konkurencji zwiększa się wraz ze wzrostem stopnia doskonałości rynku oraz odwrotnie. Ten wysoki poziom potencjalnej intensywności konkurencji jest uwarunkowany wysokim stopniem przejrzystości rynku oraz homogeniczności produktów lub usług. Jeżeli maleje przejrzystość rynku, to poziom potencjalnej intensywmości konkurencji musi się obniżać. Jeżeli z kolei przedmiotem wymiany na rynku stają się produkty lub usługi o wzrastającym stopniu heterogeniczności, a więc coraz mniej jednorodne oraz porównywalne, to poziom potencjalnej intensywności konkurencji nie może wzrastać. Kształtowanie się zmian poziomu potencjalnej intensywmości konkurencji przedstawia rys. 90.

Jeżeli przy rosnącej liczbie sprzedawców w danym segmencie rynku maleje stopień jego doskonałości, to oba czynniki wpływające na poziom potencjalnej intensywności konkurencji działają w jednym kierunku. Wpływają one na obniżenie poziomu potenq’alnej intensywności konkurenci. Jeżeli natomiast jeden z tych czynników działa w przeciwnym kierunku niż drugi, a więc np. gdy rosnącej liczbie sprzedawców towarzyszy wprost stopnia doskonałości rynku, to postępujący proces obniżania się poziomu potencjalnej intensywności konkurencji ulega osłabieniu.

Uzależnienie poziomu potencjalnej intensywności konkurencji od stopnia doskonałości rynku oznacza, że poziom ten kształtuje się w sposób zróżnicowany w różnych odmianach sytuacji oligopolis-

Rysunek 90

poziom potencjalnej intensywności konkurencji

tycznej. Uwzględniając stopień współzależności decyzji i działań między oligopolistami, można stwierdzić, że poziom potencjalnej intensywmości konkurencji jest wyższy w warunkach istnienia homogenicznego niż heterogenicznego oligopolu.

Homogeniczny oligopol charakteryzuje wysoki stopień współzależności decyzji i działań między oligopolistami. Decydują o tym:

—    wysoki stopień jednorodności produktów lub usług,

—    wysoki stopień jednorodności preferencji nabywców formułowanych wobec oligopolistów.

Z kolei im wyższy jest stopień współzależności decyzji i działań między oligopolistami, tym — przy danym stopniu przejrzystości rynku — w'yższy jest poziom potencjalnej intensywmości konkurencji.

Stopień współzależności decyzji i działań między oligopolistami maleje w warunkach heterogenicznego oligopolu, a w'ięc gdy:

—    oferowane produkty lub usługi charakteryzuje wysoki stopień heterogeniczności,

—    preferencje nabywców w dziedzinie zakupu są zróżnicowane.

Spełnienie tych warunków, przy uwzględnieniu danego stopnia

297