Geografia turyzmu0

(i). l Mrlmly huriań gcogrufii tury/nm

czno-kulluralnych (historyczne, zabytki architektury, zbiory dzieł sztuki). Drugą grupę tworzą: baza noclegowa, baza żywieniowa, inne punkty usługowe i turystyczne szlaki komunikacyjne. Do trzeciej grupy należą obiekty nie wchodzące bezpośrednio w zakres zagospodarowania turystycznego.

Przy proponowaniu znaków należy uwzględniać następujące zasady:

•    znaki powinny nawiązywać formą do obiektów, które mają przedstawiać;

•    znaki powinny być proste i czytelne (łatwe w percepcji);

•    znaki przedstawiające elementy należące do danej grupy klasyfikacyjnej powinny mieć co najmniej jeden wspólny element graficzny.

Należy ponadto dążyć, aby mapy turystyczne należące do tej samej serii miały jednakową skalę oraz zawierały takie same znaki i miały w ten sam sposób konstruowaną legendę.

/daniem B. Mikułowskiego [1973] do sporządzania map przeznaczonych dla turystów oraz map tematycznych przedstawiających zjawiska turystyczne szczególnie użyteczne są następujące metody prezentacji kartograficznej:

•    metoda punktowa (w celu topograficznego lokalizowania danych elementów);

•    metoda kartogramu (służąca do wykazania korelacji między różnymi zjawi skami a przestrzenią);

•    metoda karlodiagramu (służąca do wykazania wielkości bezwzględnych badanych zjawisk i ich struktury);

•    metoda sygnaturowa (uwypuklająca zjawiska jednostkowe);

•    metoda izarytmiczna (izochrony oraz ekwidystanty do obiektów turystycznych);

•    metoda wstęgowa (ukazująca wielkości potoków turystycznych, częstości kursowania transportu publicznego).

Turystyka jest zjawiskiem o zasięgu ogólnoświatowym i turyści odwiedzający dany obszar wywodzą się często z różnych kultur, dlatego szczególnie ważnym zagadnieniem jest standaryzacja znaków kartograficznych. Według L. Ratajskiego 11973| przy dążeniu do standaryzacji znaków na mapach turystycznych można napotkać problemy wynikające z:

•    konfrontacji znaków turystycznych z ogólnymi systemami znaków kartograficznych;

•    lokalnych tradycji i przyzwyczajeń;

•    szybkiego rozwoju międzynarodowego ruchu turystycznego, a tym samym konieczności opracowania map zrozumiałych dla różnych grup turystów zagranicznych;

•    zasad semiotyki i charakteru procesów percepcyjnych.

Zdaniom cytowanego autora znaki stosowane na mapach turystycznych można podzielić na:

•    powierzchniowe, reprezentujące obszury zainteresowania turystów i treści uzupełniające, które mogą w rzeezywUtoik^,i występować w sposób ciągły lub wyspowy, np. parki narodowo, dufj ro/orwaly;

•    liniowe, które dotyczą szlaków i liesu występujących liniowo, np, szlaki turystyczne;

•    punktowe dla małych obiektów turystycznych oraz tej części treści uzupełniającej, która jest rozmieszczona punktowo, np. hotele, miejsca widokowe.

Jak podaje dalej L. Ratajski, przy opracowywaniu znaków do map turysly-«/nych szczególnie ważne jest przestrzeganie zasady izomorfizmu. Dotyczy to zu-iowno izomorfizmu postaci, jak i merytorycznego^{1 2}. Należy ponadto dążyć, aby była uwzględniana zasada operatywności znaków, która oznacza możliwość łączenia znaków i ich elementów w celu uzyskania rozbudowanej treści informacyjnej /naku oraz w celu uzyskania jak największej oszczędności miejsca na mapie. Przede wszystkim należy przyjąć taki kształt przewodni znaku, aby łączenie znaków spełniało wymogi estetyki i miało sens logiczny. Trzon znaku powinien tworzyć nl/rń (morfem główny), to znaczy postać znaku, która, zachowując ten sam sens -.cmantyczny, mogłaby być powtarzana w różnych kombinacjach rysunkowych. Ud/.eń znaku powinien być wzbogacony o afiks (morfem poboczny), pod którym u* terminem należy rozumieć element graficzny znaku uzupełniający morfem główny znaku oraz nadający mu dodatkową treść znaczeniową. W zależności od poił lżenia afiksu w stosunku do znaku przewodniego można mu umownie przypisać ud powiędnie znaczenie (może on być w górę od rdzenia, w dół itd.).

Problemowi standaryzacji znaków na mapach turystycznych dużo uwagi poświęcają również R. Gerber i in. [1990], których zdaniem przy kartograficznym pi/edstuwianiu walorów i urządzeń turystycznych powinno się w jak największym '•lopiiiu korzystać z piktogramów (najlepiej opracowywanych komputerowo), ponieważ są one z powodzeniem stosowane w informacji turystycznej (np. w kata Ingach hotelowych, folderach, ulotkach, przy szlakach turystycznych, szosach itp,),

Wśród opracowań kartograficznych przeznaczonych dla turystów nu osobną uwagę zasługują plany miast lub innych miejscowości turystycznych. Zdaniem J. i W Ostrowskich [1975, 7-8], zakres treści planów miast powinien w dużym sto l*mu wynikać z charakteru potrzeb turystów. Według wymienionych wyżej autorów nu y.śei mogą posługiwać się planami w dwojaki sposób:

•    na etapie planowania zwiedzania miasta,

•    podczas poruszania się po mieście.

W pierwszym z podanych przypadków turystę interesuje przede wszystkim wybór trasy i obiektów do zwiedzania oraz określenie czasu przeznaczonego na

1

Izomorfizm postaci zakłada. Ze podsluwowii zasada powinno być, aby najwyższemu hiernrchi i mir stopniowi odpowiadały znaki najprostsze w lonnir oraz najbardziej abstrakcyjne. Im niższy sto pin) hierarchiczny, lym znak jest hardziej /.łożony w ty siniku i zbliża się do postaci znaku obru/.ko-wi>go Wielka różnorodność taktów kalegotll nąjniżs/,pj będzie lepirz.rnlowana przez znaki pr/.ypomi Hitjipr posiać obserwowaną w iy.cc/.y w lutnik'i, « więc wykluczającą niepewność odczytania. Z kolei wnnioHi/m merytoryczny oznacza, że różnym grupom faktów jmwłimy odpowiadać grupy znaków róż. nl.|i e sic między sobit wyrtt/nic dostrzegalnym, różnym hsrialtem (lub kolorem) przewodnim |Ratajski

2

|UM|