Geografia turyzmu5

171 7. Ruch tury styczny

(I*oiuliclieny, l)iu i ('handci tmgore) przyciągają lutyslów niskimi cenami alkoholu, ;t miaslo Johor Iłahni w Malezji licznymi klubami nocnymi.

Związki między handlem a ruchem turystycznym dotyczy również turystyki krajowej. Jak zauważyli R.W. Butler [ 1991J i K.L. Jackson (1991], w ostatnich czasach celem odwiedzin turystyczno-rekreacyjnych w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie są coraz częściej placówki handlowe oraz wielofunkcyjne centra hand-lowo-rozrywkowe (ang. mail). Okazuje się również, że motywy handlowe przyświecają większości turystów amerykańskich odwiedzających skądinąd ciekawy pod względem odmienności kulturowej Nowy Orlean [Woodside i in. 1989].

Specyficznymi przykładami turystyki handlowej są rodzaje turystyki (głównie zagranicznej) bliskie patologiom społecznym. Do grupy tej można zaliczyć „turystykę alkoholową” (w latach dwudziestych rozpowszechniona między Stanami Zjednoczonymi a Kanadą, a później w Indiach i w Europie - przykładem może być Stm Marino), „turystykę erotyczną” (np. ze Stanów Zjednoczonych na Kubę przed 1959 r., odwiedzanie Lesotho przez mężczyzn z Republiki Południowej Afryki w okresie obowiązywania polityki apartheidu, turystyka z Europy Zachodniej, Bliskiego Wschodu albo z Malezji do Tajlandii), „turystykę homoseksualną” (np. ze Sianów Zjednoczonych do Haiti), „turystykę aborcyjną” (z Irlandii do Wielkiej Brylami oraz. z Belgii i Niemiec do Holandii czy Francji), jak również „tu-lystykę narkotykową” (zapoczątkowana w latach sześćdziesiątych przez hippisów /m (lodnioemopejskich i północnoamerykańskich, którzy zaczęli jedzić do Nepalu, juk lownież do Amsterdamu i Kopenhagi).

Turystyka kongresowa

Ostatnie lata przyniosły również dynamiczny rozwój tzw. turystyki kongresowej, chociaż, jak podaje D. Ioannides [1995, 51], turystyka kongresowa jest jednym z rzadziej podejmowanych tematów badawczych w geografii turyzmu. W powszechnej opinii [Filipowska 1995] kongresem nazywa się zebranie o charakterze sesji plenarnej zwoływane na ogół co kilka lat, w którym bierze udział znaczna liczba uczestników (do kilku tysięcy), rozpatrujące problemy o istotnym znaczeniu, w którym uczestnictwo jest dostępne dla wszystkich organizacji i osób spełniających określone kryteria, które działa niezależnie, w okresie przewidzianym programem, i którego wyniki są szeroko popularyzowane. Mniejsze kongresy (liczące od kilkudziesięciu do kilkuset osób) są nazywane konferencjami, /jazdami, sympozjami i seminariami. O szybkim rozwoju tej formy turystyki mogą świadczyć dane liczbowe: w lalach 1989-1990 w Stanach Zjednoczonych liczba kongresów wzrosła o 10,1%, a liezba uczestniczących w nich osób o I ł,N% [Braun l‘)92, 52|.

Zn pierwszy kongres uważa się zjuzd medyczny, jaki odbył się w 1681 r. w Rzymie, Jednak turystyka kongresowa przybrał* nheeii* rozmiary stosunkowo niedawno i jest bezpośrednim odbiciem pnilfpu w limu¹# 1 technice, rozwoju międzynarodowych stosunków polMyc/nyt h i handlowych, u także zacieśniania się i n iędzy narodowy eh kontaktów kullmulnych ilp, Już w XIX w. niektóre miasta były częściej niż inne miejscem spotkań polityków, naukowców i przedstawicieli światu kultury (np. Paryż, Wiedeń. Berlin lub Londyn). Zjawisko to przybrało jeszcze większe rozmiary w pierwszej połowie bieżącego stulecia (np. Haga i Genewa piko ośrodki międzynarodowego życia politycznego, albo Cannes i Montrcux, które siały się ważnymi ośrodkami międzynarodowego życia kulturalnego), a zwłaszcza po II wojnie światowej. W ostatnich latach wielkimi centrami kongresowymi stały się: Nowy Jork (głównie z racji siedziby ONZ), Paryż (siedziba UNESCO), Rzym (siedziba FAO), Bruksela (siedziba NATO i Komisji EWG, obecnie Unii Europejskiej) i inne duże miasta, głównie Europy. W miastach tych powstały nie tylko liczne hotele, ale również doskonale wyposażone centra kongresowe z licznymi salami konferencyjnymi (odpowiednio wyposażone w urządzenia telekomunikacyjne, kabiny do tłumaczeń, urządzenia audiowizualne itd.), wyspecjalizowanymi przedsiębiorstwami obsługującymi zjazdy i konferencje (np. biura tłumaczeń, linie lotnicze, wydawnictwa i zakłady poligraficzne), a także różnymi obiektami rozryw-kowo-kulturalnymi (np. sale koncertowe, kluby) i rekreacyjno-sportowymi (korty tenisowe, pola golfowe, sauny, gabinety odnowy biologicznej itp.).

Jak podaje Ch.M. Law [1996, 47], na początku lat dziewięćdziesiątych najwięcej kongresów międzynarodowych odbyło się w: Stanach Zjednoczonych (K94 w 1990 r.), Francji (757), Wielkiej Brytanii (722), Republice Federalnej Niemiec (505), jak również w: Holandii (385), Włoszech (332), Szwajcarii (318), Belgii (303), Hiszpanii (294) i Japonii (266).

Do niedawna ośrodkami turystyki kongresowej były przede wszystkim duże miasta, jednak w ostatnich latach coraz częściej stają się nimi miejscowości o lun kejach uzdrowiskowych lub o dominacji turystyki wypoczynkowej (np. Aeapuleo i Cancun w Meksyku, miejscowości na Lazurowym Wybrzeżu we Francji, ośrodki sportów zimowych w Alpach, Las Vegas i Orlando w Stanach Zjednoczonych), (7,asami turystyka kongresowa rozwija się w nich, opierając się na dotychczasowe! bazie hotelowej i towarzyszącej, ale często powstają w nich nowoczesne, wielo funkcyjne centra kongresowe: zwykle łączące hotel, sale konferencyjne, restaura cjc, obiekty rozrywkowe itd. Takim ośrodkiem staje się Espoo pod Helsinkami czy Bad Homburg w pobliżu Frankfurtu nad Menem.

W niektórych aglomeracjach duże centra hotelowo-kongresowe powstały w dzielnicach śródmiejskich, w miejscu starej, wyburzonej zabudowy (np. Baltimore i Boston w Stanach Zjednoczonych). Jak podaje Ch.M. Law [1992], np. w Bostonie funkcja kongresowa rozpoczęła się w 1965 r. wraz z oddaniem do użytku hali konferencyjnej Hyncs Auditorium (14 000 m²) dla 5000 osób. Wkrótce w sąsiedztwie powstały podziemne parkingi, supermarket Coplcy Place i liczne hotele, w lym luksusowe „Coplcy Marriott Hotel” i „Buck Bay Milton”, juk również obiekty sieci Wcstin Hotelu A Hesoits i ITT Sheraton Corp. (od 1997 r, należące do sy