Herold naczynia634

1 Wędrujące zakrzepowe zapalenie żył (thrombophlebitis migrans) [182.1]:

lyih

Scja nawracające zakrzepowe zapalen.eozmiermym umiejscowieniu (_w tatoe żyt kończyn górnych i żył (rzewnych) żył niezmienionych zylakowato.

Występowanie'

Może być wczesnym okresem zakrzepowo-zarostowego zapalenia tętnic (choroby ty niwartera-Buergcra ³ thrombangiids obliterans).

Czasem może towarzyszyć nowotworom złośliwym (np. rakowi trzustki).

- Choroba Mondora [180.0]: jest to idiopatyczne zakrzepowe zapalenie żyły piersiowej widoczne jako stwardniały powrózek na przednio-bocznej powierzchni klatki piersio! wej. Choroba kończy się zwykle samowyleczeniem.

Klinika:

Stwierdza się objawy zapalenia: zaczerwienienie, ocieplenie, ból, wyczuwalne zgrubienie (mbor, calor, dolor, tumor). Dopóki nie rozwinie się zakrzepowe zapalenie żył głębokich choroba nie powoduje obrzęku kończyny, ponieważ tamtędy spływa 90% krwi żylnej.

Powikłania:

- U ok. 20% chorych proces zapalno-zakrzepowy może się rozprzestrzenić przez niewydolne żyły przeszywające lub przez ujście żyły odpiszczelowej na układ żył głębokich. Rzadkim powikłaniem jest zakażenie bakteryjne. Może powodować powstanie ropnia i rozwój posocznicy.

Różnicowanie:

Zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych należy różnicować z zakrzepicą żył głębokich (p. dalej).

Rozpoznanie:

Ustala się na podstawie: obrazu klinicznego, ultrasonografii (duplex USG), która pozwala na wykluczenie istnienia zakrzepu w miejscu ujścia żyły odpiszczelowej do żyły udowej.

Leczenie:

•    Chory powinien być leczony ambulatoryjnie (niewskazane jest pozostawanie chorego w łóżku! Unieruchomienie sprzyja rozprzestrzenianiu procesu zakrzepowo-zapal-nego na układ żył głębokich!).

•    W miarę możliwości należy wyeliminować przyczyny choroby (np. usunąć cewnik zżyły).

•    W leczeniu świeżego zakrzepowego zapalenia żył można zastosować nacięcie żyły, usunięcie materiału zatorowego, założenie opatrunku uciskowego. Po takim zabiegu wskazane jest szybkie uruchomienie chorego.

•    W leczeniu choroby trwającej ponad 7 dni stosuje się tylko opatrunek uciskowy i szybkie uruchomienie.

•    Wskazania do leczenia małymi dawkami („low-dose”) heparyny: zakrzepowe zapalenie żyły odpiszczelowej (ze względu na niebezpieczeństwo rozprzestrzeniania procesu zakrzepowo-zatorowego) oraz konieczność pozostawania chorego w łóżku.

•    W razie silnych bólów podaje się leki przeciwzapalne, np. diklofenak.

•    U chorego z zakażonym cewnikiem w żyle (np. na przedramieniu) stosuje się okłady ze środkiem odkażającym.

•    U chorego gorączkującego stosuje się antybiotyki o działaniu przeciwgronkowcowym. Zapobieganie:

Polega na leczeniu żylaków będących przyczyną choroby, zachowaniu ostrożności przy wszystkich nakłuciach żył i w czasie wlewów dożylnych oraz na utrzymywaniu cewników tylnych tylko tak długo, jak to jest niezbędne.

I(fzepica żył głębokich [I80.2j

mk ohlebothrombosis, ang, deep venous throrabosis (DVT)

Klip ojfdt^nkrzepiey”:

0₁₀ proces krzepnięcia krwi przebiegający przyżyciowo, miejscowo, wewnątrz naczy-^jjwionośnego.

|_Cj* ztkrzepicy żył głębokich (DVT):

P°_{s( t}p zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych, stanowiąca zagrożenie, że rozwinie się: fflor tętnicy płucnej.

' Zespólpozakrzepowy i przewlekła niewydolność żył. idemiologia:

^prawdopodobieństwo wystąpienia zakrzepicy żył głębokich zależy od wieku i od obecno-S czynników ryzyka. Przeciętne ryzyko choroby u osób w wieku < 60 lat wynosi 1: 10 000/

/rok, natomiast u osób powyżej 60. rż. sięga nawet 1: 100/rok.

pVT i zator tętnicy płucnej są jednymi z głównych przyczyn chorobowości i śmiertelności

podczas hospitalizacji, spotyka się je także u chorych ambulatoryjnych.

Umiejscowienie:

Wyróżnia się 4 piętra pierwotnej lokalizacj i zakrzepicy żył głębokich: żyła biodrowa (10%), żyła udowa (50%), żyła podkolanowa (20%), pozostałe żyły podudzia (20%).

Ok. % przypadków DVT dotyczy lewej kończyny dolnej (jest to spowodowane utrudnieniem odpływu żylnego po tej stronie w miejscu krzyżowania się tętnic i żył).

Ponadto u 20% dorosłych w świetle żył wytwarzają się ostrogi utrudniające przepływ krwi.

U 20% nieleczonych chorych z zakizepicą żył podudzia rozwija się zakrzepica żył głębokich uda, z kolei u 20% chorych z zakizepicą żyły udowej proces chorobowy przechodzi na żyły miednicy.

Ponad 90% zatorów pochodzi ze zlewiska żyły głównej dolnej, z czego 60% z żył miednicy, a ponad 60% z żył uda. U prawie 50% chorych z zakrzepicą proksymalnych żył głębokich kończyn dolnych występują zatory tętnic płucnych (najczęściej bezobjawowe).

Patogeneza:

Choroba jest następstwem zmian określanych jako triada fachowa, w skład której wchodzą:

1.    Zmiany w śródbłonku: zapalenia, mikrourazy.

2.    Zaburzenia przepływu krwi:

-    Tworzenie zawirowań (w obrębie żylaków).

-    Zwolnienie przepływu (miejscowy zastój, niewydolność krążenia).

3.    Zmiany składu km i powodujące zaburzenia równowagi pomiędzy procesami krzepnięcia i fibrynolizy -> p. przyczyny trombofilii (w podrozdz/. Etiologia).

Patofizjologia:

%óżnia się 3 rodzaje zakrzepów:

► Zakrzep będący następstwem przyściennej skrzepimy, która powstaje wskutek gromadzenia 1 adhezji płytek do uszkodzonego śródbłonka.

Cechy charakterystyczne:

•    Zakrzep jest na stałe i mocno związany ze ścianą naczynia.

•    Zmiana nic obejmuje całego światła naczynia.

•    Skizepłina zawiera mało krwinek czerwonych (tzw. biała skrzephna), a jej powierzchnia zawiera bruzdy.

► Zakrzep spowodowany powstawaniem skrzepimy be: kontaktu ze ścianą naczynia. Istotnym czynnikiem patogenetycznym jest zwolnienie przepływu krwi tylnej.