- W razie krwioplucia; krwawienia z jamy nosowo-gardłowej, przełyku, żołądka, drze> oskrzelowego i płuc.
— W rozpoznaniu różnicowym nacieku płucnego stwierdzonego u hospitalizowanego ch tego należy każdorazowo brać pod uwagą: zatorowość płucną, zawał płuc i zapaleń płuc.
Zatorowość płucna |
Zawał mięśnia sercowego | |
Wywiady |
długie unieruchomienie w łóżku (np. po operacji, z powodu zakrzepu lub choroby serca) |
choroba wieńcowa |
Początek |
gwałtowny |
często stopniowe narastanie objawów |
I Charakter bólu |
ból opłucnowy nasilający się w czasie wdechu |
ból niezależny od oddychania, promieniujący do barku, ramienia, szyi, nadbrzusza |
i Duszność |
gwałtowna, bardzo nasilona |
łagodna |
i Badania laboratoryj-\ ne |
frakcja sercowa CK i troponina T — prawidłowe, zwiększone stężenie BNP w ciężkiej postaci zatorowości płucnej |
zwiększenie aktywności frakcji sercowej CK i stężenia troponiny T w osoczu |
1 EKG |
czasem obraz może imitować zawał dolnej ściany mięśnia sercowego |
najczęściej stwierdza się zmiany typowe dla zawału serca (p. rozdz. Zawał serca) |
i Badanie dopplerow-1 skie serca |
objawy przeciążenia prawokomorowe-go |
hipo- lub akinetyczne obszary zawałowe |
Rozpoznanie:
Podstawą rozpoznania są:
• Wywiady (czynniki predysponujące do wystąpienia zatoru).
• Obraz kliniczny.
Skala punktowa prawdopodobieństwa rozpoznania zatorowości płucnej (wg Wellsa):
Obraz kliniczny |
Liczba punktów | |
Objawy ^świeżej" zakrzepicy żył głębokich |
3,0 | |
Mniejsze prawdopodobieństwo innej choroby wywołującej objawy podobne do objawów zatorowości płucnej |
3,0 | |
Częstość akcji serca > 100/min |
1,5 | |
Zabieg chirurgiczny lub unieruchomienie w ciągu ostatnich 4 tygodni |
1,5 | |
Wcześniej przebyta zakizspica żył głębokich lub zator płuc |
1,5 | |
Krwioplucic |
1,0 | |
Choroba nowotworowa (leczona aktualnie lub w ciągu ostatnich 6 mieś.) |
1,0 | |
Prawdopodobieństwo zatorowości płucnej ________ | ||
Niewielkie |
< 2,0 | |
Umiarkowane (średnie) |
2,0—6,0 | |
Duże |
> 6,0 __ |
• fnTZf(TK spiralna z P0^'™ang,c, grafia metodą NMR, 3D-NMR) i zakrzepicy żylnej (USG).
Można wyróżnić dwa cele leczenia:
1 Zapobieganie nawrotowi zatoru.
pamiętaj. 70% śmiertelnych zatorów płuc to zatory nawrotowe.
2 przywrócenie drożności tętnicy w razie zatoru płuc o ciężkim przebiegu.
A. Natychmiastowa pomoc w razie ostrego zatoru płuc:
• Ostrożne przewiezienie chorego do szpitala w pozycji półsiedzącej (najeży obchodzić się z chorym ,jak z jajkiem” aby nie spowodować dalszych zatorów),
0 Podanie leków uspokajających (np. 5 mg diazepamu i.v. — uwaga: możliwe zahamowanie oddechu). Leczenie przeciwbólowe.
• Podanie tlenu przez zgłębnik nosowy (6 l/min) i pulsoksymetna; w razie niewydolności oddechowej: intubacja i prowadzenie mechanicznego oddychania.
• Zapewnienie dostępu do żyły centralnej (w celu pomiaru ośrodkowego ciśnienia żylnego i ciśnienia płucnego). Nie wolno wykonywać wstrzyknięć domięśniowych.
• Podanie 5000—10 000j. heparyny dożylnie.
• W razie potrzeby: leczenie wstrząsu: dobutamina (4—8 pg/kg mc./min) ewentualnie noradrenalina.
t Jeżeli zator płuc spowoduje zatrzymanie krążenia, należy rozpocząć akcję reanimacyjną i prowadzić ją przez dłuższy okres (aby zapewnić czas dla fragmentacji zatoru) oraz zastosować leczenie fibrynolityczne.
B. Leczenie swoiste: a. Zachowawcze:
• Heparyna. Jeżeli nie ma przeciwwskazań (p. rozdz.: Zakrzepica żył głębokich), leczeniem z wyboru w I i II okresie choroby zatorowej jest podanie heparyny, która zapobiega powstawaniu dalszych zatorów i zmniejsza śmiertelność. Samoistna aktywność fibrynolityczna płuc powoduje udrożnienie naczyń objętych zatorem w ciągu kilku tygodni.
Istnieją dwie możliwości leczenia heparyną:
♦ leczenie heparyną niefrakcjonowaną lub
♦ leczenie heparyną małocząsteczkową.
Dawkowanie: p. rozdz.: Zakrzepica żył głębokich.
Leczenie heparyną trwa 7—10 dni. W ostatnich dniach podawania heparyny należy rozpocząć leczenie pochodnymi kumaryny. Czas leczenia doustnymi lekami przeciwkrzepliwymi (wg Niemieckiego Towarzystw a Angiologicznego, z roku 2005):
W razie pierwszego incydentu zatorowości Przemijający incydent zatorowości (żył głębokich lub płuc): 3 miesiące Nieznana przyczyna zatorowości lub rozpoznana trombofilia 6—12 miesięcy Trombofilia złożona łub zespół antyfosfolipidowy: 12 miesięcy
Nawracające incydenty zatorowości łub choroba nowotworowa - bezterminowo.
• Leczenie fibrynolityczne (tromboliza):
Celem jest rozpuszczenie zatoru i udrożnienie tętnicy (rekanalizacja, rewaskula-ryzacja) oraz rozpuszczenie zakrzepów, które są przyczyną zatoru (usunięcie źródła zatorów).
Wskazania: masywne zatory płucne (okres 1111IV choroby).
1079