HP0005

/-

Indianie w Peru od dawna znali działanie koki. Żuli liście, któro ożywiały ich, obniżały uczucie głodu i pragnienia. Kokaina wzmaga działanie funkcji ■psychicznych, pobudza nastrój. W dużych dawkach wywołuje omamy i urojenia. W małej ilości zaspokaja uczucie głodu i potrzebę snu, potęguje wytrzymałość psychofizyczną. Regularne zażywanie koki prowadzi jednak do uzależnienia fizycznego i psychicznego oraz do objawów chronicznej intoksykacji. Objawy żucia koki przez ludność Ameryki Południowej wnikliwie opisał przyrodnik szwajcarski J. Tsclnidi: „Wszyscy żujący kokę mają bardzo nieprzyjemny odór ciała, śmierdzący wydech, blade usta, zielone tępe zęby i obrzydliwą ciemną obwódkę w kącikach ust. Poznać ich można po niepewnym kroku, obwisłej szarożóltej barwie skóry, zapadłych oczach bez blasku, otoczonych cicmnofiolctową obwódką, trzęsących się wargach, nieskoordynowanej mowie, otępieniu i apatii. Ludzie ci są nieufni, niezdecydowani, nieszczerzy i podstępni. Stają się starcami, zanim osiągną wiek męski, a gdy osiągną wiek starczy, nieubłaganym skutkiem ich nałogu jest otępienie (elementia)” (Schmidbaucr, 281, s. 75).

Współczesna forma kokainizmu polega na wstrzykiwaniu domięśniowo lub dożylnie chlorowodorku kokainy albo na jego wdychaniu jak tabaki lub połykaniu. Kokaina początkowo Dyla stosowana w medycynie do miejscowego znieczulenia; była też stosowana jako zamicnnik-subslytul morfiny w kuracjach odwykowych morfinistów.

, Fizyczne i psychiczne objawy występujące po wprowadzeniu kokainy do organizmu to zazwyczaj wystąpienie uczucia ucisku serca, przyspieszenie pulsu, wrażenie darcia w mięśniach, drżenie rąk, rozszerzenie źrenic, uczucie mrowienia i bladość. Przy większej dawce może dojść do spowolnienia krążenia i utraty świadomości różnego stopnia, a w przypadkach ostrego zatrucia do porażenia dróg oddechowych. Psychiczne objawy wiążą się z poczuciem euforii, zwiększenia energii i sprawności. Pod wpływem działania kokainy często wzrasta pobudzenie seksualne, a obniżają się hamulec, co nierzadko prowadzi do agresywnych czynów seksualnych. Czasem odurzenie przejawia się w błyskotliwości myślenia i gadatliwości.

Kokainiści oddają się nałogowi w samotności lub w grupie. Już po kilku tygodniach systematycznego brania kokainy mogą pojawić się przemijające stany dcliryjnc. Kokainista pojmuje otoczenie iluzyjnie: obrazy spostrzegane stają się żywe, linie podziałów zdeformowane, wszystko jest ujmowane jakby w ruchu. Ziarna piasku jawią się jak roje pszczół. Zachowanie koka-inisty jest aktywne lub bierne w stosunku do produkowanych obrazków.

Kokuinisla czuje się lekki, mocny, ma poczucie jasności i potrzebę szybkiego poruszania się.

Chroniczna intoksykacja prowadzi do urojeń prześladowczych i stanów dciiryjnych, podobnych do alkoholowego dclii inni Ircmen.i. W kokainowym delirium, które może trwać godziny i cale dnie, chory ma zmąconą świadomość, halucynacje wzrokowe, słuchowe i dotykowe z typowymi wizjami drobnych przedmiotów, zwierząt i postaci (wszy, gady i liliputy), tzw. mikropsje. Kokainista odczuwa anormalne uczucie zimna, elektryzowania, szczypania, kichania. Ma wrażenie, że jest kąsany przez pasożyty i robactwo. Czasem ma wrażenie jakby te żyjątka miał między skórą a mięśniem; czasem je widzi i równocześnie czuje, jak go pożerają; niekiedy usiłuje je znaleźć i wydłubać szpilką nieistniejące pasożyty.

W przewlekłych stanach kokainizmu stwierdzono zmiany i zaburzenia w strukturze osobowości: niepokój, zaburzenie snu, nadmierną pobudliwość. kłamliwość, zanik uczuć wyższych. Z objawów abstyncncyjnych należy wymienić niepokój, przygnębienie z możliwością zamachów samobójczych i stany majaczeniowe. Kokainizm wiąże się niekiedy z objawami uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego, takimi jak otępienie, psychozy para-noidalnc o przewlekłym przebiegu. Obraz, uzależnienia psychicznego charakteryzuje się silną potrzebą dalszego brania środka. Nie stwierdzono natomiast uzależnienia fizycznego (Urban, 320. s. 110- 112).

(/. Kalkomania

Do narkotyków mniej popularnych w Europie, natomiast szeroko znanych w południowo-wschodniej Afryce, należy kutymi - alkaloid pochodzący z. rośliny Catlia cdulis — czuwaliczki. Kuth jest zaliczany do grupy środków uzależniających, powodujących bardzo silne uzależnienie psychiczne. Oprócz katyny udało się wyizolować z liści tej rośliny inne alkaloidy, jak: katydyna, katynina, L-efedryna itp. Związki te są zawarte w nasionach, liściach, korzeniach i korze rośliny. Catlia cdidis jest rośliną uprawianą we wschodniej Afryce — w Etiopii, Somali, Kenii oraz na Półwyspie Arabskim (Jemen). Roślina jest znana i używana od kilku tysięcy lat. Narkotyk jest obecnie używany w dwóch postaciach: jako napar z. liści lub jako świeże zielone liście do żucia. Jest to najbardziej powszechna forma oszałamiania się w tej strefie geograficznej naturalnym środkiem roślinnym. Zwyczaj żucia liści jest uwarunkowany czynnikami kulturowymi i

5 Tołcsyfcomanla

Ga

!'fmrrr

-y

” TT . . —SSS H- "    - -*: 'SBBtPST