IMAG0077

3. Impuls globaJizao jny

Refleksja nad przekładem rozwijała się przez stulecia w oparciu o tekst Biblii (św. Hieronim, Luter, Nida) i miała służyć jednemu, nadrzędnemu i absolutnemu celowi, jakim było głoszenie słowa Bożego. Już sam ten fakt nosi pewne znamiona globalizacji, przez którą rozumiana jest tendencja do rozwiązań o charakterze fuzyj-nym, gdzie indywidualność i miniaturowość ulega zatarciu na rzecz zbiorowości i gigantyczności.

Preskryptywne normy tłumaczenia Biblii nie miały ambicji inicjowania dyskusji z literą Pisma św., lecz służyły umacnianiu z góry przyjętych założeń, czyli treści wiary chrześcijańskiej. Przyczyniały się tym samym do stwarzania i umacniania jedności, której zagrażały inercyjne siły tkwiące w słowie podatnym na różnorodność wykładni i interpretacji. Charakter globalizacyjny posiada w gruncie rzeczy wszelką norma-tywność, która pretenduje do miana uniwersalnej zasady, ogarniającej wszelkie przejawy działalności w określonej dziedzinie.

Wyłom w tym nurcie globalizacyjnym stanowiły późniejsze koncepcje przekładowcze, poświęcone tekstom literackim (Pound, Pichards, Holmes, Levy). Ograniczała się tym samym do etycznego

iri

óa rosEszerz*

~,ćh porozumienia na drodze współpracy interdyscyplinarnej.

Teorie przekładu zabiegają o stworzenie uniwersalnego model„ odpowiadającego wszystkim rodzajom przekładu (Snell-Horr.by. Holmes, Wilss, Toiny).

4. Impuls fragmentacyjny

Fragmentacja jest pojęciem z dziedziny chemii i oznacza rozpad cząsteczki, stanowiącej pierwotnie jedną całość, na „odłamki”, pod wpływem bombardowania przez bodźce zewnętrzne. Współczesny przejaw fragmentacji na rynku pracy to postępująca specjalizacja, stwarzająca gatunek fachowca najwyższej klasy, który jest jednakże skazany na kooperację z innymi specjalistami. Zjawisko to dotyczy również przekładoznawstwa jako nauki, prowadzącej badania i budującej teorie oraz praktyki przekładowczej, która stanowi przedmiot tych badań.

Przekładoznawstwo, którego początków można się doszukać w myśli filozoficznej, zawierało kolejno pakty z ogólnym językoznawstwem, językoznawstwem konfrontatywnym i kontrastywnym, literaturoznawstwem, psycholingwistyką, kulturoznawstwem, socjologią, | stanowi dziś dziedzinę interdyscyplinarną, której nie da się uprawiać bez otwarcia okna na świat kilku, wzajemnie się uzupełniających, choć odrębnych nauk.

141