~LWF0062 (4)

Uczeni mieli wątpliwości, czy głazy z inskrypcjami stoją w tym samym miejscu, w którym niegdyś je ustawiono, czy też początkowo znajdowały się one gdzieindziej? Napis na jednym z nich głosi: „Konung Gorm kazał wznieść ten pomnik swej żonie Tyr, ozdobie Danii.” Zdaniem niektórych specjalistów ostatnie dwa słowa dotyczą nie Tyr, lecz samego Gorma. Napis na drugim kamieniu — w pewnej mierze zresztą już nam znany —brzmi: „Konung Harald kazał wznieść ten pomnik swemu ojcu Gormowi i matce Tyr, [Harald], który zdobył całą Danię i Norwegię i ochrzcił Duńczyków.” Na jednej stronie głazu Haralda, tam gdzie umieszczona jest główna część inskrypcji, widnieje ornament; na drugiej 9tronie ornament ten przechodzi w stylizowaną, fantastyczną sylwetkę lwa w splotach węża (tutaj wykute są słowa: „i Norwegię”); na trzeciej stronie znajduje się Chrystus z rozpostartymi jak na krzyżu rękami, otoczony ornamentem z napisem: „i ochrzcił Duńczyków”. Jest to najstarszy znany nauce wizerunek Chrystusa odkryty w krajach skandynawskich.

Rysunki zdradzają silne wpływy sztuki irlandzkiej i angielskiej, niektórzy więc uczeni przypuszczają, że ich twórca był z pochodzenia Anglosasem. Napis Gorma datuje się mniej więcej na rok 935, czyli na okres kiedy władca ten odebrał Szwedom południową Danię, natomiast napis Haralda datuje się na rok 983 i wiąże się go ze zdobyciem przez Haralda Duńskiego Wału. Słowo: pomnik („kurni”), użyte w obu napisach, najwidoczniej dotyczy nie tylko głazu, ale również kopca. Zauważono, że wielki głaz umieszczony jest dokładnie w połowie odległości pomiędzy centrami obu kopców, z czego wysnuto wniosek, iż został ustawiony wówczas, gdy istniały już kurhany. Zagadkowym pozostaje fakt, że kurhan południowy niczego nie skrywał w swym wnętrzu.

Dalsze prace archeologiczne, wznowione w 1941 r., przyniosły rozwiązanie tajemnicy pomników z Jelling. Po dokładnym zbadaniu południowego kurhanu ustalono ostatecznie, że nigdy nie zawierał on mogił, ani też nie miał ich zawierać. Natomiast odkopano w nim szczątki budowli, starej pogańskiej świątyni, otoczonej ogromną masą kamieni ustawionych w kształcie ostrego kąta

Stylizowana postać ludzka z drewna znaleziona w Jelling

(Dania)

9 Wyprawy wikingów