~LWF0078

w rozdziale poprzednim fragmenty Vitwb Anskari (patrz s. 94) wskazują na to samo zjawisko. Wydaje się, że nie tylko względy artystyczne skłoniły Snorre Sturlasona do umieszczenia fragmentów wielu akcji, w których mowa jest o sprawach politycznych, właśnie na wiecach.

Jeszcze najstarszy zwód wczesnośredniowiecznej Szwecji, wymieniane tutaj kilkakrotnie Vdstgótalagen, utrzymało zasadę: „Szwedzi mają prawo do wyboru i do obalenia króla" ¹. Nieznany redaktor zwodu miał tu przypuszczalnie na myśli obalenie króla w sensie dosłownym: zrzucenie go z kamienia, Mora, gdzie stawiany był każdorazowo władca po swym wyborze. Znaczenie poznawcze przytoczonej normy nie jest bynajmniej przekreślone przez fakt, że została ona sformułowana w skomplikowanej sytuacji politycznej Szwecji pierwszych dziesięcioleci XIII w., kiedy to toczyła się ostra walka pomiędzy poszczególnymi ugrupowaniami możnych ².

Dodajmy, że wiadomości o słabości władzy królewskiej w Skandynawii w pełni korespondują z informacjami dotyczącymi tej samej sprawy z kontynentu europejskiego, których długą serię rozpoczyna tylekroć cytowana i komentowana wypowiedź Tacyta, który mówiąc o Germanach stwierdził: „nec regibus infinita, nec libera potestas" ³.

Jest tedy sprawą oczywistą, że królowie dążąc do wzmocnienia swej władzy nie ograniczali się jedynie do pociągnięć o charakterze politycznym lub militarnym,

■

1

   Vdstgótalagen, Rattlósab., 1 prol.: „Svear aglio konung at taka ok sva vraka“.

2

   Patrz E. Lónnrotli, De elcta folkungarnas program, „Kungl. Humanistiska Yetenskaps-Samfundet. i Uppsala, Arsbok“ 1944, Uppsala 1944, s. 7 i nast.

3

   Tacitus, Germania 7.