~LWF0085 (2)

~LWF0085 (2)



156

wach ujętych z profilu i z warkoczykiem, splatającym się z ciąłem. Upowszechniły się one od końcaT IX w. do końca X w. i zostały nazwane sty-lem Jelling-(ryc. 76; tabl. V, 2). Zbliżone rozwiązania stosowali zwolennicy tzw. stylu Mainmen w 2 połowie X w. i początku XI w. Motyw zwierzęcia był tam bardziej podkreślony za pomocą punktowania powierzchni, jako tło pojawił się ornament roślinny (ryc. 46JT^ajświetniejszym przykładem tego kierunku jeśFrellef na znanym kamieniu z Jelling, wzniesionym z rozkazu Haralda Sinozębego. Być może na kształtowanie się niektórych wątków miały wpływ wzory iryjskie lub anglosaskie, które wikingowie poznawali wówczas na Wyspach Brytyjskich.

hyc. 76. Motywy zdobnicze w stylu Borre (lewy) i Jelling (prawy) na sprzączkach z Birki. Wg M. Sten-

b erg er a

Nowością w sztuce skandynawskiej X w. było zastosowanie ornamentu roślinnego. Propagowali go m.in. złotnicy z Hedeby, którzy swe wyroby zdobili czasem karolińskim motywem akantu. Ze sztuki przedromańskiej,. anglosaskiej i ottońskiej pochodziła najpewniej większość wątków tego typu, choć w niektórych przypadkach można się domyślać również orientalnych wzorów. Pewne elementy roślinne były już widoczne w stylu Jelling i zwłaszcza Mammen, pełny wyraz znalazły one jednak dopiero w tzw. stylu Eingerike, stosowanym od końca X w. do końca XI w. Wątki roślinne pokrywały nieraz całą zdobioną powierzchnię, chociaż trafiały się również tradycyjne przedstawienia bestii splecionej z podobnym do węża potworem (ryc. 79; tabl. XV, 3). Wiele z tych motywów spotykamy na pomnikach kamiennych tamtej doby (ryc. 78).

Ryc. 77. Kamienny krzyż tzw. Gauta z Kirk Mickael (Wyspa Man). Wg i). M. Wilsona

Musimy pamiętać jednak, że ten obraz normańskiej sztuki zdobniczej jest dość jednostronny, gdyż oparty głównie na zachowanych zabytkach metalowych oraz ograniczonej ilości rytów kamiennych. Z rąk ówczesnych artystów wychodziły również inne dzieła, jak np. nie zachowane w większości wyroby drewniane. Świetny zespół z Oseberg, a później norweskie kościoły z 2 połowy XI w. pozwalają docenić wysoki poziom normaóskićgo zdobnictwa w tym nietrwałym surowcu76.

Sztuka normańska okresu wikińskiego odzwierciedla rozmach i prze-

76 Por. tu zwłaszcza Shetelig, [w:] Osebergfundet 1917-1928, t. 3, jak też gdy chodzi o zdobnictwo szczątkowo zachowanych tkanin z tego zespołu B. Hougen 1940.

temat bogatego zdobnictwa drewnianego stylu Urncs zob. łącznie Wilson, Klindt -Jensen 1966, s. 147 n.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DSCN9691 VIII PARADA KONTRASTÓW downa świeżość i czystość motywów, jak misternie splatają się one z
16 MIEJSCE GRAMATYKI W JĘZYKU i że w odpowiedni sposób tworzą tekst nazywany listem; tym różnią się
DSC03091 (4) Biocenozy klimaksuyye obs/iiru geograficznego. Różnii) się one od siebie, ponieważ jest
382 GUSTAYE T HI BON pochlebny) na terenie życia i działalności ludzkiej. Domagają się one od człowi
ozdabianie?korowanie potraw garnierowanie food?koration?co str 1 (78) Istnieje wiele odmian dyni. Ró
pattern 2 ąZ •*> PuihuHf które wydają się rzeczywiste; myśl. spłatając się z opowieścią. igra
elementarz teksty do czytania metoda sylabowa (156) W Wieliczce Niedaleko Krakowa w Wieliczce znajd
Wśród wielu definicji, definicja krajobrazu splata się z pojęciem przestrzeni. Przestrzeń to pojęcie
21820 P5170153 156 Rozdział s Na koniec może pojawić się i ten zarzut, że praca Battersby jest bardz
Planmisp Osuj^iuęcia ZaproS znajomych Profil Ustawienia WyloRUj się Sponsorzy Strono
Profilaktyka ■ trzeciorzędowa odnosi się do osób, które zostały wyleczone, ale z powodu mniej lub
Wstyd i przemo0079 156 Wstyd i przemoc W ciągu wieków dokonywała się stopniowa zmiana i zarówno podm
Profil podłużny wyznacza się wzdłuż osi trasy, natomiast profile poprzeczne -prostopadle do niego, s

więcej podobnych podstron