i dlatego też wraz ze wzrostem aktywności fizycznej wzrasta częstość tętna serca oraz związany z nią liniowo przyrost zużycia tlenu.
Oznaczenie: Obserwacja częstości tętna pozwala na pośrednie wyznaczenie ilości pobieranego tlenu i obliczenie na tej podstawie wydatku energetycznego. W celu określenia 24-godzinnych wydatków energetycznych w naturalnych warunkach bytowania osoby badanej należy dokonywać pomiarów tętna co 1 minutę. Osoby biorące udział w eksperymencie proszone są o prowadzenie tak zwanych protokołów aktywności fizycznej, z dokładnością do 15 minut, co daje możliwość kontroli prawidłowej rejestracji różnych form aktywności fizycznej. Następnie należy wyznaczyć indywidualną zależność regresyjną pomiędzy zużyciem *ienu (V02) a częstością tętna (HR), co wymaga jednoczesnego rejestrowania zarówno V02, jak i HR podczas wysiłku fizycznego o różnej częstotliwości (spoczynek, marsz, trucht) przy użyciu respirometru sprężonego z bieżnią taśmową. Z wartości HR uzyskanych podczas pomiarów V02/HR wyznacza się graniczne tętno, tak zwane HR-FLEX (średnia wartość najwyższego tętna w spoczynku i najniższego w czasie wysiłku), które służy do rozróżnienia granic pomiędzy spoczynkiem a niską oraz umiarkowaną i wzmożoną aktywnością fizyczną. Uzyskane podczas doby zapisy HR (1440) są szeregowane w trzy grupy, odpowiadające różnym wydatkom energetycznym. Całodobowy wydatek energetyczny stanowi sumę powyższych wydatków cząstkowych, którą można liczyć ręcznie lub z użyciem specjalnych programów komputerowych, na przykład ENERGIA firmy JuMaR.
Aparatura: Najbardziej rozpowszechnionym aparatem do pomiaru tętna jest Polar Sport Tester (różne modele na przykład P4000), składający się z mocowanego na klatce piersiowej transmitera oraz monitora nadgarstkowego w kształcie zegarka, respirometr - na przykład COSMED K4b2, bieżnia taśmowa lub cyklocrgomctr, ewentualnie program ENERGIA.
Metody oznaczania PPM (BMR) na podstawie wzorów:
a) Harrisa i Benedicta
kobiety fkcal/dobę] - 665,09 + 9,56 W-r 1.84 H - 4.67 A
mężczyźni [kcal/dobę] = 66,47 +■ 13,75 W+ 5 H 6,75 A gdzie: W - masa ciała (w kg); H - wzrost (w cm); A - wiek (w latach).
b) Breitmana, opierająca się na określeniu powierzchni skóry, a następnie określeniu wielkości PPM, z uwzględnieniem wydatku energetycznego na 1 nr powierzchni skóry (tab. 1.5)
5 - 0,0087 (Jf + tf)- 0.26 gdzie S - powierzchnia skóry (w m:).
c) Schofielda. według raportu WHO/FAO/UNU 1985 (tab. 1.6)
29