skanuj0086

rady

zarząd państwowych władz oświatowych. W organie tym wypracowuje się także testy przyjęć kandydatów do zawodu nauczycielskiego czy też planuje i opracowuje kursy w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli i nadzoru pedagogicznego. Organ ten jest także lokalną płaszczyzną czy forum do wysłuchania przedstawicieli różnych środowisk, zainteresowanych reformą czy modernizacją szkói (np. stowarzyszenia nauczycielskie bądź rodzicielskie mogą zgłaszać nowe programy nauczania). Rady szkół w USA składają się z przedstawicieli profesjonalistów (pedagogów) oraz reprezentantów poszczególnych grup interesów oświat., których zadaniem jest dbałość o realizację federalnych, stanowych i lokalnych celów oraz potrzeb w zakresie kształcenia i wychowania młodego pokolenia. Dochodzi przez to do częstych konfliktów interesów, odmiennych polityk, które generują w toku rywalizacji nowe informacje i sprzyjają zawieraniu społecznych kompromisów.

Anglia i Walia. Prawo o nauczaniu elementarnym z 1870 umożliwiło tworzenie w W. Brytanii rejonowych (terenowych) rad szkolnych na podstawie wyborów bezpośrednich. Miaiy one prawo do zwiększania wysokości lokalnych podatków przeznaczanych na finansowanie szkół oraz mogły określać czas trwania obowiązku szkolnego między 5 a 12 rokiem życia dziecka. Regulacje prawne z 1904 dla szkół średnich w poszczególnych hrabstwach, zmodyfikowane w 1944, wyraźnie wzmacniały organ szkolnej rady oświatowej (school boards) i (boards of gcmemors). Każda szkoła publ. musi posiadać organ w postaci rady szkoły, której członkowie odpowiedzialni są za całość zarządzania tą placówką i za program kształcenia podczas, gdy dyrektor szkoiy odpowiada za dyscyplinę i administrowanie szkołą. Pozycję rad szkolnych wzmocni! w 1977 Raport Taylora Nowe partnerstwo dla naszych szkół, który przyznał temu organowi uprawnienia w zakresie stanowienia o dochodach szkól, mianowaniu nauczycieli, przyjmowaniu uczniów, godzinach rozpoczęcia i zakończenia pracy szkoły, terminie wakacji i inwestycjach. W skład rady muszą wchodzić na zasadzie równowagi reprezentanci rodziców, nauczycieli, przedstawicieli kuratorium (lokalnego urzędu szkolnego) oraz dokooptowanych przedstawicieli władz lokalnych. W 1980 partia konserwatywna wprowadziła prawo do tworzenia rad szkói przy szkołach podstawowych, których członkowie byli w większości mianowani przez terenowe władze szkolne. 1986 nastą

piła kolejna nowelizacja przepisu o szkół, zgodnie z którą przeważać w jej dzie mieli rodzice uczniów i dokooptflfH| członkowie. Byl to celowy atak władz otf^H towych na „pedag. establishment” nauctj^B li i terenowych władz szkolnych. 1988 DhH piła dalsza radykalizacja prawa w kieiul^F przyznania rodzicom jako klientom edulłjjy państwowej jeszcze większych uprawnili* radach szkół.    łB

Każda szkoła podległa hrabstwu ma fUp szkoły, składającą się z przedstawicieli mdjR: ców i nauczycieli, wybranych w tajnym 00-sowaniu odpowiednio przez wszystkich Ift dziców i przez cale grono pedag., z dyrekl8f| szkoły (o ile sobie tego życzy), z osób mUll# wanych przez miejscowy urząd oświat, orjjlj dokooptowanych albo mianowanych prMf fundacje czy inne lokalne instytucje. Szklili licząca mniej niż 100 uczniów ma 9 osotMft wą radę, zaś większa mająca nawet poilśl 600 uczniów może mieć radę o stanie 19 aatk bowym. Niezależnie jednak od liczebno!^ uczniów tak rodzice, jak i dokooptowani członkowie rady szkoły stanowią większoH w stosunku do nauczycieli i członków miana-wanych przez władze oświatowe. Kadencji członka rady trwa 4 lata i nie można jej pełnił w więcej, niż dwóch szkołach. Uchwały rady szkoły muszą być publikowane. Obowiąz-kiem rady szkoły jest zagwarantowanie realizacji państwowego programu kształcenia oraz pokonanie wszelkich barier, które to uniemożliwiają. Organ ten powinien: 1) ustalać wysokość opiat za dodatkowe, pozalekcyjne zajęcia; 2) określać zasady dyscyplinujące wszystkich członków społeczności szkolnej; 3) wysłuchiwać skarg i zażaleń tak personelu szkoły, jak i jej klientów (rodziców, sponsorów); 4) przyjąć roczne sprawozdanie i przedłożyć je rodzicom; 5) zobowiązywać rodziców do spotykania się raz w roku, uwzględniać w swojej działalności podjęte przez nich uchwały oraz informować zwrotnie o ich wykonaniu; 6) zorganizować zebranie państwowej inspekcji i rodziców; 7) wykluczać uczniów ze społeczności szkolnej (w toku tajnego glosowania co najmniej 3 członków musi zdecydować, czy relegowany uczeń będzie mógł być ponownie przyjęty). Powyższym obowiązkom towarzyszą też uprawnienia w zakresie: określania celów i polityki szkoły, sposobu zarządzania szkolą, opracowywania planu rozwoju szkoły, pozyskiwania dotacji z różnych źródeł i wydatkowania środków finansowych (rada decyduje o 90% wszystkich pieniędzy szkoły), ogłaszania konkursów publicznych na prace remon-f porządkowe w szkole, wybierania dy-F jjMiii.i szkoły, mianowania, awansowania, ; Mnnii.i i zwalniania z pracy nauczycieli oraz jHMimialych pracowników. Najnowsze upraw-iilml.i dla tego organu dotyczą także decydo-amlii n sprawach społecznych, jak np. wy-tliiiw,inie seksualne w szkole oraz zgroma-fi«iiil.i i wychowanie religijne. Wszyscy człon-Imwir rady pełnią swoje funkcje społecznie. Mmliii. System oświat, w Danii podlegał wpływom dwóch najważniejszych prądów lilimitigicznych, a mianowicie idei powszechni szkoły średniej i demokratycznej tradycji klany robotniczej. Twórcami tej pierwszej lilnl byli w połowie XVIII w. Kristen M. Kolda I Hli nlaie F.S. Grundtrig. Zgodnie z ich kon-i upiją szkoła powinna oferować dzieciom do wyboru różnego rodzaju kursy przedmiotowy, zaś uczniowie mogą dobrowolnie w nich iiwslniczyć i zdobywać wiedzę w toku dia-lugu z nauczycielami. Kształcenie postrzegano jako istotny środek do społecznej i ekonomicznej równości. W 1949 stworzono w Danii prawną możliwość zakładania rad szkół, iv których uczestniczyliby rodzice i politycy (zazwyczaj członkowie lokalnej komisji oświaty). Od 1970 przywilej ten stal się ustawowym obowiązkiem. Rola tego organu '(prowadzała się do diagnozowania i kontrolowania pedag. pracy szkoły oraz relacji między tą instytucją a środowiskiem rodzinnym lej uczniów. Dyrekcje szkół musiały konsul-inwać z radą najważniejsze sprawy, jak np. budżet szkoły, rozkład zajęć, dobór podręczników. Reforma 1989 wzmocniła proces decentralizacji oświaty. Skiad rad szkół został zwiększony z 11 do 13 członków. Do dotychczasowych zadań tego organu doszły jeszcze lakie, jak ustalanie ramowego planu nauczania, przydzielanie nauczycielom zadań i obowiązków (np. w której klasie będzie uczył dany nauczyciel), konsultowanie i prowadzenie polityki kadrowej w szkole, planowanie dni wolnych w ciągu roku szkolnego i wakacji (musi być jednak 199 dni nauki), koordynowanie rozwiązywania problemów socjalnych, opracowywanie kodeksu postępowania w szkole, modernizowanie planów i programów nauczania. Rada szkoły nie ma jednak formalnych uprawnień do zatrudniania nowych pracowników, ani do zwolnienia z funkcji dyrektora szkoły, nauczycieli czy pracowników technicznych. Dyrektor nie może zawetować uchwał rady, ale może od nich odwołać się do samorządowych władz oświatowych.

Kolejna reforma oświaty w 1990 podtrzymała obowiązek tworzenia przy każdej ze szkół rady. Ustalono, że przedstawiciele uczniów

1    pracowników szkoły nie mogą mieć w radzie większości. Zakres zadań i uprawnień rady szkoły określają samorządowe władze oświatowe. Może więc w niej zasiadać (przez różny okres): 3 przedstawicieli rodziców, w tym jeden pełni funkcję przewodniczącego (przez 2 lata); 2 nauczycieli (1 rok); dwóch uczniów (1 rok); 1 przedstawiciel pracowników techniczno-adm. (1 rok); 1 regionalny polityk (4 lata); 2 miejscowi politycy (4 lata);

2    przedstawiciele lokalnych władz oświatowych (2 lata). Rola dyrektora szkoły jest sprowadzona w radzie do funkcji administracyjnej (przygotowywanie zebrań, przekazywanie najważniejszych informacji członkom rady, przedstawianie propozycji budżetu i programu nauczania oraz wszystkich spraw związanych z polityką szkolną).

Holandia. Prawo szkolne w Holandii jest niezwykle stabilne, o czym świadczy fakt, iż prawo o szkolnictwie powszechnym z 1920 zostało znowelizowane dopiero w 1985. W kraju tym istnieje długa tradycja rad szkolnych, która swoimi korzeniami sięga do „walki o szkołę powszechną” z 2. poł. XIX wieku. Ogółem istnieje w Holandii 5 500 rad szkolnych przy szkołach prywatnych i szkołach średnich. Liczba rad przy szkołach państwowych odpowiada liczbie lokalnych urzędów oświat. (650). Tak pojmowane rady szkolne są „właścicielami” tych instytucji, uzyskując na ich utrzymanie stosowne środki finansowe z budżetu państwa. Najważniejszymi zadaniami podejmowanymi przez rady są decyzje dotyczące zakładania szkół, zakresu oraz stylu kształcenia i wychowania (dotyczy to wyboru podręczników i pomocy dydakt., rozkładu zajęć, rozdzielania uczniów do klas, zróżnicowania oferty przedmiotowej nauczania obok zajęć obowiązkowych, ustalanie zasad postępowania w szkole, przyjęć uczniów do szkoły lub ich usuwania oraz uczestniczenia szkoły w konkretnych projektach reformatorskich, prowadzenia polityki kadrowej i organizacyjnej, w tym przyjmowania do pracy nauczycieli, dyrektora szkoły i innych pracowników). Kierownictwo szkoły pełni swoje zadania z mandatu rady szkoły. W skład rad szkół obowiązkowo wchodzą rodzice, przedstawiciele poszczególnych wyznań religijnych oraz pracownicy szkół, a także reprezentanci innych dziedzin życia, jak np. organizacji społ. czy instytucji gospodarczych. Austria. Austriacki system oświatowy cechował silny biurokratyzm i hierarchiczność na każdym poziomie jego struktury zarządzania, od ministerstwa aż po szkoły. Przez wiele