Artykuł pobrano ze strony eioba.pl
Zabiegi ratunkowe stosowane w stanach zagrożeń
Udrożnienie dróg oddechowych - rurka ustno-gardłowa
Rurka ustno-gardłowa - Guadela jest wykonana z tworzywa sztucznego,
posiada na swym zewnętrznym końcu kryzę a jej część umieszczona w
jamie ustnej ma kształt spłaszczony dzięki czemu dobrze układa się między
podniebieniem a językiem. Wstępuje w różnych rozmiarach od
noworodkowej do dorosłych. Orientacyjnie rozmiar rurki można określić
dobierając ją do długości odpowiadającej odległości pomiędzy kącikiem ust
oraz końcem płatka ucha. U dorosłych najczęściej stosuje się 2,3,4. W
czasie wprowadzania należy uważać aby nie zepchnąć języka ku tyłowi, co
doprowadzić może do niedrożności.
Wskazania:
- uraz wielonarzÄ…dowy i wstrzÄ…s hipowolemiczny nie reagujÄ…cy na
tlenoterapiÄ™,
- uraz głowy, śpiączka i stan nieprzytomności związany z ryzykiem
zachłyśnięcia,
- niezdolność do odksztuszania wydzieliny lub brak odruchów chroniących
drogi oddechowe u pacjenta nieprzytomnego,
- niedrożność górnych dróg oddechowych
Wykonanie zabiegu:
- otworzyć usta pacjenta, upewnić się iż nie ma ciała obcego
- wprowadzić rurkę do jamy ustnej w pozycji odwrotnej (wgłębieniem w dół)
aż do miejsca połączenia podniebienia twardego i miękkiego
- następnie obrócić rurę o 180 stopni, potem wprowadzić dalej aż przyjmie
właściwą pozycję
Najczęstsze błędy:
osoba nieprzytomna płytko
Wiek (lata) Masa ciała (kg) Określenie Numer Długość (mm)
wcześniak 1-2,5 noworodkowa 0 35
noworodek 3-5 noworodkowa/mała 0 35
0,5 6-9 mała 1 40
1-2 10-13 mała 2 60
4-6 15-20 średnia 3 80
8-10 25-32 średnia/duża 4/5 90
12 35-45 duża 5 100
dorosły 50-90 duża 6 100
Udrożnienie dróg oddechowych - maska krtaniowa
Składa się z szerokiej rurki wyposażonej w owalny wypełniony powietrzem
mankiet, którego zadaniem jest zapewnienie szczelności u wejścia do
krtani. Udowodniono iż jest prosty w wykonaniu ale nie zapewnia ochrony
dróg oddechowych przez zachłyśnięciem.
Wskazania:
- uraz wielonarzÄ…dowy i wstrzÄ…s hipowolemiczny nie reagujÄ…cy na
tlenoterapiÄ™,
- uraz głowy, śpiączka i stan nieprzytomności związany z ryzykiem
zachłyśnięcia,
- niezdolność do odksztuszania wydzieliny lub brak odruchów chroniących
drogi oddechowe u pacjenta nieprzytomnego,
- niedrożność górnych dróg oddechowych
Wykonanie zabiegu:
- dobiera się maski krtaniowe upewniwszy się wcześniej iż mankiet
uszczelniający jest całkowicie opróżniony.
- zewnętrzną powierzchnię żelujemy
- pacjenta układamy na plecach
- trzymając jak pióro wyprowadzamy maskę do ust by jej otwór dystalny był zwrócony ku stopom pacjenta,
wprowadzamy pod górne siekacze zachowując kontakt z podniebieniem aż do chwili gdy maska dochnie
tylnej ściany gardła
- następnie naciska ją się w tył i ku dołowi wzdłuż krzywizny tylnej ściany gardła aż do oporu.
- wypełnia się mankiet ustaloną przez producenta ilością co powinno spowodować uniesienie rurki.
- potwierdzenie drożności odbywa się za pomocą osłuchania.
Rozmiar Masa ciała (kg) Objętość mankietu (ml)
1 <6,5 2-5
2 6,5-20 7-10
2,5 20-30 14
3 30-70 15-20
4 70-90 25-30
5 >90 30-40
Udrożnienie dróg oddechowych - intubacja dotachawicza
Wskazania:
- uraz wielonarzÄ…dowy i wstrzÄ…s hipowolemiczny nie reagujÄ…cy na
tlenoterapiÄ™,
- uraz głowy, śpiączka i stan nieprzytomności związany z ryzykiem
zachłyśnięcia,
- niezdolność do odksztuszania wydzieliny lub brak odruchów
chroniÄ…cych drogi oddechowe u pacjenta nieprzytomnego,
- niedrożność górnych dróg oddechowych,
- zła lub pogarszająca się gazometria
- ostra niewydolność oddechowa.
Wykonanie zabiegu:
- natlenienie pacjenta przy użyciu worka z zastawką bezzwrotną i
maską twarzową; ręce pacjenta należy przytrzymać, jeśli jest on
przytomny
- szyja pacjenta odgięta, potylica uniesiona (pozycja  węszenia")
celem zrównania osi krtani, gardła i jamy ustnej, jak również pola
widzenia intubujÄ…cego
- otwarcie ust ruchem nożycowym palców lub przez odsunięcie
żuchwy,
usunięcie protez zębowych
- łyżka laryngoskopu (#3 lub 4) wprowadzona od prawej strony
jamyustnej przesuwa język na stronę lewą
- struny głosowe uwidacznia się przykładając siłę do laryngoskopu
wzdłuż jego rękojeści. Bardzo istotne jest unikanie używania
laryngoskopu jako dz
wigni, jak również kontaktu laryngoskopu z
zębami pacjenta
- manewr Sellicka, polegający na uciśnięciu chrząstki
pierścieniowatej, stosowany jest celem zapobieżenia biernemu
cofaniu się treści żołądkowej i łatwiejszego uwidocznienia strun
głosowych. Jeżeli jest to konieczne, należy odessać treść z jamy
ustnej.
- rurkę dotchawiczą wprowadza się pomiędzy struny głosowe aż do osiągnięcia znacznika 19-21 cm na
wysokości prawego brzegu ust.
- mankiet rurki wypełnia się powietrzem, a rurkę dotchawiczą podłącza do worka Ambu z zastawką
bezzwrotnÄ… i z
ródła 100% tlenu.
- osłuchać okolicę żołądka. Jeżeli słyszalne są pęcherzyki powietrza, rurka dotchawiczą znajduje się w
przełyku, skąd musi być natychmiast usunięta. Natlenić pacjenta przy użyciu maski twarzowej połączonej z
workiem zastawką bezzwrotną i ponowić intubację tchawicy. Po wprowadzeniu rurki dotchawiczej jeszcze
raz osłuchać okolicę żołądka
Jeżeli nie słychać powietrza wdmuchiwanego do żołądka, sprawdzić oba pola płucne z przodu i bocznie w
celu oceny obecności równych szmerów oddechowych. Jeżeli szmery oddechowe są słabsze po stronie
lewej, rurkę należy nieco wycofać po uprzednim spuszczeniu powietrza z mankietu uszczelniającego.
Sprawdzić nowe położenie przez osłuchiwanie, zabezpieczyć rurkę dotchawiczą przez oklejenie i osłuchać
ponownie.
- za pomocą przenośnego sprzętu RTG sprawdzić położenie rurki dotchawiczej, jednocześnie wykluczając
odmę opłucnową.
- zawsze sedować pacjentów zaintubowanych lub zwiotczonych. Należy pamiętać o analgezji, gdyż
pacjenci zaintubowani nie mogą przekazać informacji o doznawanym bólu.
Najczęstsze błędy i niebezpieczeństwa:
- nieprawidłowe ułożenie głowy,
- uszkodzenie jamy ustnej, zębów,
- zbyt gruba rurka,
- prowadnica wychodzi poza koniec rurki,
- jednostronna intubacja (najczęściej prawe główne oskrzele)
- omyłkowa intubacja przełyku,
- przepuklina balonika rurki,
- skurcz głośni i krtani,
- prężna odma opłucnowa.
Wiek dziecka Średnica (mm)* Mankiet uszczelniający Odległość od warg (cm)
noworodek 3,0 nie 9
1-6 mż. 3,5 nie 10
6-18 mż. 4,0 nie 11
1,5-2 lat 5,0 nie 12
3-4 lat 5,0 nie 14
5-6 lat 5,5 nie 16
7-8 lat 6,0 nie 18
9 lat 6,0 tak 18
10-11 lat 6,5 tak 20
>11 lat 7,0 tak 22
Defibrylacja
Defibrylacja elektryczna polega na jednoczasowej depolaryzacji mięśnia
serca za pomocą energii elektrycznej uzyskanej z rozładowania
kondensatora, przy czym impuls elektryczny jest wyzwalany
odpowiednim przyciskiem w aparacie do defibrylacji, niezależnie od
zapisu elektrokardiograficznego. Zabieg ten jest wykonywany w nagłych
przypadkach (migotanie komór).
Wskazania:
- migotanie komór
- częstoskurcz komorowy bez tętna
Wykonanie zabiegu:
- z chwilą wystąpienia nzk. prowadzić zewnętrzny masaż serca,
- włączyć aparat do sieci i wcisnąć przycisk DEF,
- pokryć pastą przewodzącą elektrody aparatu,
- wybrać wielkość impulsu elektrycznego (200 J, 200 J, 360 J) za pomocą odpowiedniego pokrętła,
- przyłożyć elektrody w odpowiednie miejsce klatki piersiowej pacjenta (jedną w okolicy koniuszka serca,
drugą nieco powyżej i w stronę prawą stosunku do podstawy serca),
- upewnić się czy nikt nie nie dotyka się do pacjenta
- spowodować wyzwolenie impulsu.
Defibrylacja nie zawsze przywraca rytm własny serca. W takich przypadkach należy zabieg powtórzyć,
stosując impuls o większej mocy lub skorygować położenie elektrod defibrylatora.
Kardiowersja elektryczna
Kardiowersja elektryczna różni się od defibrylacji zsynchronizowaniem wyładowania
kondensatora z czynnością elektryczną serca. Zabieg ten wykonuje się w uśpieniu, które
powoduje się podaniem krótkotrwale działających leków znieczulających (Epontol, Sombrevin,
Brietai).
Wskazania:
- zaburzenia rytmu
- migotanie przedsionków
- częstoskurcz komorowy
Wykonanie zabiegu:
- ułożenie chorego płasko, bez poduszki, na łóżku zabiegowym.
- sprawdzenie, czy chory ma sztuczną ruchomą protezę zębową, jeżeli tak - - to należy ją
wyjąć.
- podłączenie chorego do aparatu do kardiowersji elektrycznej.
- podłączenie wlewu kroplowego
- sprawdzenie i przygotowanie zestawu do intubacji.
- włączenie aparatu do sieci elektrycznej oraz wciśnięcie przycisku  SYNC".
- sprawdzenie zapisu na monitorze
- wybranie odprowadzenia EKG, w którym załamek R zespołu QRS przekracza poziom
wyzwalający (każdemu załamkowi R odpowiada sygnał dz
więkowy aparatu).
- pokrycie elektrod pastÄ… przewodzÄ…cÄ….
- przygotowanie zleconego przez lekarza środka znieczulającego.
- podanie środka znieczulającego.
- ustawienie wielkości energii impulsu (100, 200, 300 J) za pomocą odpowiedniego pokrętła.
- przyłożenie elektrod w odpowiednie miejsce klatki piersiowej pacjenta.
- przyciśnięcie odpowiednich dla każdego aparatu przycisków, umożliwiających rozładowanie się
kondensatora.
Po wykonaniu kardiowersji i uzyskaniu powrotu rytmu zatokowego należy nadal pilnie
obserwować chorego, zwracając szczególną uwagę na jego oddech oraz zachowanie się ciśnienia
i tętna ze względu na możliwość wystąpienia takich powikłań, jak: bezdech, hipowentylacja,
zaburzenia rytmu serca, hipotonia. Kardiowersja elektryczna jest zabiegiem w miarÄ™
bezpiecznym i powikłania obserwuje się rzadko.
Elektrostymulacja przezskórma
Wskazania:
- rzadkoskurcz krytyczny z objawami małego rzutu minutowego, z częstością akcji serca
zazwyczaj poniżej 50/min nieustępujący po lekach (atropina, izoprenalina), a także powikłany
przedwczesnymi pobudzeniami komorowymi, wieloogniskowymi lub blisko sprzężonymi z
zespołami QRS (zjawisko "R na T"). Rzadkoskurcz krytyczny może być następstwem dysfunkcji
węzła zatokowego, jak i zaburzeń przewodzenia.
- blok p-k typu Mobitza z szerokimi zespołami QRS, także bez napadów asystolii.
- blok p-k III° z wÄ…skimi zespoÅ‚ami QRS przebiegajÄ…cy z napadami asystolii lub blok p-k III°
szerokimi zespołami QRS, także bez tych napadów.
- blok trójwiązkowy (blok prawej odnogi pęczka Hisa, przedniej wiązki lewej odnogi oraz
utrudnienie przewodzenia p-k I° i II°; blok lewej odnogi oraz blok p-k I° i II°; blok odnogi
prawej, blok tylnej wiÄ…zki lewej odnogi oraz blok p-k I° i II°)
- bbjawowy blok p-k całkowity z napadami okresowej asystolii lub objawowa choroba węzła
zatokowego (rzadkoskurcz zatokowy, zahamowanie zatokowe, wolne migotanie przedsionków)
do czasu wszczepienia rozrusznika serca (transport chorego do ośrodka implantacji
stymulatorów).
- objawowy blok p-k całkowity z wolną czynnością komór lub napadami asystolii w przebiegu
zapalenia mięśnia serca o różnej etiologii (reumatyczne, wirusowe, bakteryjne, inne).
- objawowy blok p-k całkowity lub zaburzenia bodz
cotwórczości (rzadkoskurcz zatokowy,
zahamowania zatokowe) w przebiegu zatrucia substancjami chemicznymi lub lekami
(naparstnica, leki antyarytmiczne).
- zabezpieczenie w czasie zabiegów kardiochirurgicznych, chirurgicznych, porodu u chorych z
ryzykiem wystąpienia asystolii w przebiegu zaawansowanych zaburzeń przewodzenia lub
bodz
cotwórczości: objawowa choroba węzła zatokowego, bloki p-k, złożone bloki odnóg z
zaburzeniami przewodzenia p-k lub bez nich.
- zabezpieczenie czasową stymulacją zabiegów kardiochirurgicznych stało się postępowaniem
rutynowym także u chorych bez zaburzeń przewodzenia, ze względu na często występującą
pooperacyjną bradykardię, obciążającą hemodynamikę
- komorowe i nadkomorowe zaburzenia rytmu.
Wykonanie zabiegu:
- umieścić przednią elektrodę na przedniej stronie klatki piersiowej postronie lewej w miejscu
uderzenia koniuszkowego (zwykle jest to liniaśrodkowoobojczykowa poniżej brodawki sutkowej).
Elektrody oznacza się jako przednią i tylną. Elektroda przednia jest okrągła, elektroda tylna
prostokÄ…tna.
- elektrodę tylną umieszcza się dokładnie naprzeciwko przedniej na plecach pacjenta w okolicy
Å‚opatki
- elektrody łączy się ze stymulatorem. Pacjent podłączony jest do monitora EKG połączonego z
zestawem stymulującym. Do monitorowania rytmu pacjenta niezbędny jest monitor mogący
pracować w czasie stymulacji - jeżeli u pacjenta występuje bradykardia, włączyć stymulator w
trybie na żądanie" z częstością 80-90/min.
- powoli zwiększać prąd wyjściowy (mierzony w mA) aż do pojawienia się odpowiedzi komór.
Skontrolować wartość ciśnienia tętniczego krw i oraz stan kliniczny. Pacjenci z beczkowatą
klatką piersiową, z odmą opłucnową, tamponadą serca lub wysiękiem w jamie opłucnowej będą
wymagali znacznie większego prądu wyjściowego do uzyskania przejęcia rytmu
- do zapewnienia pacjentowi komfortu może być niezbędna sedacja lubanalgezja. Należy
uważać, aby nie doprowadzić do załamania ciśnienia tętniczego i wydolności oddechowej
pacjenta.
- jeżeli doszło do zatrzymania krążenia, można zastosować tryb stymulacji stały lub
asynchroniczny. Stymulacji przezskórnej powinno się używać tylko we wczesnej fazie
zatrzymania krążenia. Zwykle jednak jest ona nieskuteczna.
Nakłucie jamy opłucnej
Wskazania:
- diagnostyczna
- terapeutyczna punkcja wysięku
- wstrzyknięcie cytostatyków
- ropniak opłucnej
- odma opłucnowa.
Wybór miejsc punkcji
ewakuacja powietrza - druga przestrzeń międzyżebrowa w linii środkowoobojczykowej (przednia
część klatki piersiowej), pacjent w pozycji leżącej na plecach.
ewakuacja płynu - siódma przestrzeń międzyżebrowa na wysokości łopatki, pacjent w pozycji
siedzÄ…cej.
Wykonanie zabiegu.
- przygotować skórę, tkanki znieczulić miejscowo (Ligocaina 1%) aż do okostnej dolnego żebra,
- punktować skórę bezpośrednio nad żebrem, przejść igłą ponad górnym brzegiem żebra i
bezpośrednio nad nim wprowadzić do jamy opłucnowej, jednocześnie stale aspirując tłokiem
strzykawki, zatrzymać igłę, gdy tylko w strzykawce pojawi się powietrze lub płyn,
- jeżeli pożądany jest drenaż ciągły, do jamy opłucnowej na głębokość 6-8 cm można
wprowadzić cewnik, następnie należy wycofać igłę, a cewnik zabezpieczyć
- po zabiegu wykonać RTG klatki piersiowej.
Ułożenie w pozycji bocznej bezpiecznej
W pozycji bezpiecznej, zwanej także pozycją ustaloną, układa się chorych nieprzytomnych,
którzy jednak prawidłowo oddychają i mają wyczuwalne tętno. Takie ułożenie ciała zapobiega
blokowaniu gardła przez język i umożliwia swobodne wypływanie płynów z ust, ponieważ głowa
jest nieco niżej niż reszta ciała. Zmniejsza to ryzyko groz
nego zadławienia. Głowa, szyja i plecy
chorego znajdą się w jednej linii, podczas gdy zgięte kończyny podpierają ciało i utrzymują je w
wygodnym, stabilnym położeniu. Uwaga! W pozycji tej nie wolno układać nieprzytomnego, jeśli
podejrzewamy uraz pleców lub kręgosłupa.
Wykonanie:
1. Zdjąć ratowanemu okulary.
2. Uklęknąć obok ratowanego i upewnić się, że obie jego kończyny
dolne sÄ… wyprostowane.
3. KoÅ„czynÄ™ górnÄ… od strony ratownika uÅ‚ożyć w zgiÄ™ciu 90° w
stawie barkowym i łokciowym, przy czym po zgięciu łokcia dłoń
powinna być skierowana ku górze.
4. Przełożyć dalsze ramię ratowanego w poprzek jego klatki
piersiowej, a grzbiet jego ręki podłożyć pod policzek.
5. Drugą ręką uchwycić dalszą kończynę dolną ratowanego tuż
ponad kolanem i podciągnąć ją ku górze, nie odrywając stopy od
podłoża.
6. Trzymając nadal rękę ratowanego pod policzkiem, pociągnąć za
jego dalszą kończynę dolną tak, by ratowany obrócił się na bok w
kierunku ratownika.
7. Ustawić kończynę dolną ratowanego, która znajdzie się u góry
tak, by w stawie biodrowym i kolanowym była ona zgięta pod kątem
prostym.
8. Odgiąć głowę ratowanego ku tyłowi, by upewnić się, że drogi
oddechowe są drożne.
9. Gdy jest to konieczne, ułożyć rękę ratowanego pod policzkiem
tak, by utrzymać głowę w odgięciu.
10. Regularnie sprawdzać oddychanie.
Podsumowując, trzeba podkreślić, że mimo wszystkich trudności, na
jakie napotyka siÄ™ w trakcie szkolenia i w praktyce, bez wÄ…tpienia
ułożenie oddychającej osoby nieprzytomnej w pozycji bezpiecznej
może uratować jej życie.
Autor: Ratownik Medyczny
Przedruk ze strony: http://www.ratownictwo.republika.pl/postepowanie/zabiegi.htm
Artykuł pobrano ze strony eioba.pl