coś do wykładów


1 div.pdfpage /* PDF page */ { position: relative; display: block; margin: 24pt auto; overflow: visible; background-color: white; border-color: black; border-style: solid; border-width: 1pt 2pt 2pt 1pt } div.pdfpage span /* PDF text line */ { position: absolute; white-space: nowrap; } div.pdfpage span em /* PDF text style */ { color: black; position: relative; font-style: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; display: -moz-inline-box; display: inline-block; } div.pdfpage div /* PDF rectangle */ { font-size: 10pt; color: silver; text-align: center; overflow: hidden; position: absolute; padding: 0pt; border: none; margin: 0pt; } body { text-align: center; background: #999; } div.header { margin: 2pc; padding: 0.5em; color: white; background: #999; text-align: center; font-size: 12pt; font-family: Arial,sans-serif; } Uwaga: Jest to tylko podglÄ…d dokumentu i ze wzglÄ™dów technicznych wyglÄ…d i treść mogÄ… odbiegać od oryginaÅ‚u.Kliknij tutaj aby przejść do strony pobierania pliku. 1.Nachylenie (inklinacja) â€“ jest jednym z parametrów orbity, mianowicie kÄ…tem pomiÄ™dzy jej pÅ‚aszczyznÄ… a pÅ‚aszczyznÄ… odniesienia, którÄ… jest zwykle ekliptyka (czyli pÅ‚aszczyzna zawierajÄ…ca orbitÄ™ Ziemi wokół SÅ‚oÅ„ca) lub pÅ‚aszczyzna równika (w przypadku satelity). W astronomii gwiazdowej przez nachylenie rozumie siÄ™ także kÄ…t jaki tworzy linia widzenia na gwiazdÄ™ z osiÄ… jej obrotu wokół osi, albo z osiÄ… prostopadÅ‚Ä… do pÅ‚aszczyzny orbity po jakiej krąży w przypadku gwiazd podwójnych i wielokrotnych. Ekshalacje, ekshalacje wulkaniczne - (Å‚ac. exhalatio - "wydychanie") wyziewy skÅ‚adników lotnych magmy (gazów i par), wydobywajÄ…ce siÄ™ z gÅ‚Ä™bi ziemi; przejaw aktywnoÅ›ci wulkanicznej. Bardzo groźne, gdy spadnie deszcz. UszkadzajÄ… drogi oddechowe. Typy ekshalacji: mofeta fumarola solfatara 3. SiÅ‚a Coriolisa powoduje odchylenie od linii prostej toru ruchu ciaÅ‚a poruszajÄ…cego siÄ™ w ukÅ‚adzie obracajÄ…cym siÄ™ (np. Ziemi lub pÅ‚askiej tarczy). Ponieważ Ziemia obraca siÄ™ z zachodu na wschód, zatem siÅ‚a Coriolisa powoduje odchylenie toru ciaÅ‚a poruszajÄ…cego siÄ™, po powierzchni Ziemi, ku równikowi w kierunku zachodnim na obu półkulach, a w kierunku wschodnim, gdy ciaÅ‚o porusza siÄ™ w stronÄ™ któregoÅ› z biegunów, czyli ku osi obrotu. SiÅ‚a Coriolisa powoduje również odchylenie swobodnie spadajÄ…cych ciaÅ‚ w kierunku wschodnim. Dzieje siÄ™ tak, gdyż ciaÅ‚o przybliżajÄ…c siÄ™ do osi obrotu zachowuje wiÄ™kszÄ… prÄ™dkość liniowÄ…, którÄ… miaÅ‚o na wiÄ™kszej wysokoÅ›ci. JeÅ›li np. na równiku postawimy wysokÄ… wieżę i puÅ›cimy z jej szczytu swobodnie kamieÅ„ to przyciÄ…gany siÅ‚Ä… grawitacji bÄ™dzie siÄ™ on zbliżaÅ‚ do powierzchni Ziemi, która porusza siÄ™ wokół osi z mniejszÄ… prÄ™dkoÅ›ciÄ… liniowÄ… niż wierzchoÅ‚ek wieży. Dlatego spadajÄ…cy kamieÅ„ "wyprzedza" powierzchniÄ™ Ziemi. CiaÅ‚a swobodnie spadajÄ…c odchylajÄ… siÄ™ na wschód wszÄ™dzie poza biegunami Ziemi. Na ciaÅ‚a pozostajÄ…ce w spoczynku siÅ‚a Coriolisa nie oddziaÅ‚uje, jak również na ciaÅ‚a poruszajÄ…ce siÄ™ równolegle do osi obrotu Ziemi (wówczas iloczyn wektorowy prÄ™dkoÅ›ci ciaÅ‚a i prÄ™dkoÅ›ci kÄ…towej Ziemi równy jest 0) 4.tetragonalny 5. Przyjmuje siÄ™, Å¼e w jÄ…drze Ziemi temperatura siÄ™ga rzÄ™du 5000-6000°C 6. Skalenie â€“ najpospolitsze mineraÅ‚y w skorupie ziemskiej. Skalenie sÄ… glinokrzemianami przestrzennymi potasu, sodu, wapnia, rzadziej baru. ZawierajÄ… izomorficzne domieszki litu, rubidu, cezu, strontu i Å¼elaza. Grupa skaleni obejmuje szereg minerałów o zróżnicowanym skÅ‚adzie chemicznym i różnej postaci kryształów. TworzÄ… one krysztaÅ‚y mieszane, w których wzajemnemu podstawieniu ulega jedna lub dwie pary jonów. 7.Era kenozoiczna, kenozoik to era, która rozpoczęła siÄ™ ok. 65 mln lat temu (od wymierania kredowego) i trwa do dziÅ›. Era kenozoiczna bywa czasem okreÅ›lana mianem ery ssaków, owadów lub ery roÅ›lin kwiatowych, bowiem te grupy przeszÅ‚y w niej równie intensywny rozwój ewolucyjny. 2. Najsilniejszy wulkanizm w ukladzie slonecznym stwierdzono na (, Io) 9. Smokersy - tajemnice gÅ‚Ä™bin oceanów - ZdzisÅ‚aw M. Migaszewski, Agnieszka GaÅ‚uszka Smokersy (oceaniczne ÅºródÅ‚a hydrotermalne) wystÄ™pujÄ… przeważnie w strefach spredingu, czyli narodzin i rozchodzenia siÄ™ pÅ‚yt oceanicznych. Roztwory hydrotermalne wymienionych ÅºródeÅ‚ osiÄ…gajÄ… temperaturÄ™ powyżej 400oC. Ich skÅ‚ad chemiczny jest bardzo zróżnicowany â€" odmiany czarne (black smokers) zawierajÄ… znaczne iloÅ›ci siarkowodoru i metali ciężkich, natomiast biaÅ‚e (white smokers) głównie metali alkalicznych, baru, strontu, krzemu, itp. DziaÅ‚alność smokersów prowadzi do powstania złóż siarczków i tlenków metali, szczególnie miedzi i cynku. Oceaniczne źródÅ‚a hydrotermalne sÄ… również miejscami wystÄ™powania unikalnych ekosystemów. PodstawÄ™ Å‚aÅ„cucha pokarmowego stanowiÄ… bakterie chemosyntetyzujÄ…ce (wytwarzajÄ…ce wÄ™glowodany z siarkowodoru i siarczków metali). OkoÅ‚o 95% odkrytych gatunków nie byÅ‚o dotÄ…d znanych nauce. WÅ›ród nich na szczególnÄ… uwagÄ™ zasÅ‚ugujÄ… robaki rurkowe z gromady Vestimentifera (np. Riftia pachyptila) osiÄ…gajÄ…ce 3 m dÅ‚ugoÅ›ci oraz małże (Calyptogena magnifica, Bathymodiolus thermophilus) o Å›rednicy do 30 cm. Poszczególne ekosystemy smokersów cechuje niska bioróżnorodność oraz obecność odmiennych gatunków. SÄ… one ÅºródÅ‚em nieznanych dotÄ…d genów, enzymów i zwiÄ…zków chemicznych. Organizmy zasiedlajÄ…ce omawiane ekosystemy reprezentujÄ… alternatywny model rozwoju Å¼ycia o licznych implikacjach w zakresie ewolucji poszczególnych gatunków. 10.wskaz wulkany wÅ‚och (Vulcano, Stromboli;; Mont Marsili) 11. Uskok zawiasowy zawiasowe - ich ruch przypomina zawias 12. Trylobity ( Trilobita, z gr. treis - trzy + lobos - pÅ‚at) â€“ gromada wymarÅ‚ych morskich stawonogów o owalnym i spÅ‚aszczonym grzbietobrzusznie ciele, z wyraźnie wyróżnionÄ… częściÄ… gÅ‚owowÄ…, tuÅ‚owiowÄ… i ogonowÄ…. Od strony grzbietu przykryte wapiennym pancerzem. Dwie gÅ‚Ä™bokie bruzdy wzdÅ‚uż dÅ‚uższej osi ciaÅ‚a dzielÄ… optycznie jego powierzchniÄ™ na trzy pÅ‚aty (stÄ…d nazwa gromady). PojawiÅ‚y siÄ™ w poÅ‚owie wczesnego kambru, a wymarÅ‚y z koÅ„cem permu. 13.uklad trójskoÅ›ny PojawiajÄ… siÄ™ pierwsze bezdyskusyjne belemnity i szybko siÄ™ rozwijajÄ…. Wraz z amonitami sÄ… głównym elementem fauny bezkrÄ™gowców mórz otwartych. PojawiajÄ… siÄ™ pierwsze planktoniczne otwornice. Å»yjÄ… one w przypowierzchniowych wodach mórz otwartych i sÄ… ważnym wskaźnikiem paleoÅ›rodowiska. Na obszarach pÅ‚ytszych bardzo intensywnie rozwijajÄ… siÄ™ gÄ…bki przechodzÄ…ce wtedy optimum rozwoju. Razem z masowo wystÄ™pujÄ…cymi sinicami oraz glonami budujÄ… bardzo liczne wielkie rafopodobne struktury. IgÅ‚y gÄ…bek krzemionkowych oraz krzemionka z rozpuszczonych gÄ…bek tworzy masowo wystÄ™pujÄ…ce w wapieniach jury krzemienie. Pospolitym skÅ‚adnikiem faun jurajskich sÄ… coraz liczniejsze małże i ramienionogi. WÅ›ród liliowców w jurze dokonuje siÄ™ znaczna zmiana â€“ liliowce bezÅ‚odygowe zaczynajÄ… przeważać nad Å‚odygowymi. WÅ›ród tych ostatnich notuje siÄ™ gigantyzm, np. okazy rodzaju Seirocrinus ma 20m dÅ‚ugoÅ›ci. KrÄ™gowce. Zaczyna siÄ™ bujny rozwój współczesnych grup rekinów, pojawiajÄ… siÄ™ pierwsze pÅ‚aszczki. Szczyt rozwoju przechodzÄ… przejÅ›ciowce, a wÅ›ród ryb oÅ›cistych Teleostei zaznaczajÄ… siÄ™ tendencje w budowie charakterystyczne dla wiÄ™kszoÅ›ci dzisiejszych form (np. symetria pÅ‚etwy ogonowej). We wczesnej jurze nastÄ™puje szybki upadek pÅ‚azów labiryntodontów, pojawiajÄ… siÄ™ natomiast pÅ‚azy ogoniaste. Jura wraz z kredÄ… jest "zÅ‚otym wiekiem" gadów. Wielki rozwój przechodzÄ… gady morskie, zwÅ‚aszcza ichtiozaury i plezjozaury, wÅ›ród tych ostatnich pojawiajÄ… siÄ™ najwiÄ™ksze plezjozaury w dziejach (np. pliozaur Liopleurodon). Liczne sÄ… także morskie krokodyle. WÅ›ród latajÄ…cych gadów stopniowo podupadajÄ… sÅ‚abo latajÄ…ce ramforynchy, a szybko rozwijajÄ… siÄ™ pterodaktyle. Obie grupy sÄ… rybożerne i koncentrujÄ… siÄ™ głównie na wybrzeżach. Na lÄ…dach dominujÄ… dinozaury, przede wszystkim zauropody, które w tym okresie osiÄ…gajÄ… maksymalizacjÄ™ wymiarów. Drapieżne dinozaury w trakcie jury majÄ… tendencjÄ™ do uzyskiwania coraz wiÄ™kszych rozmiarów, co byÅ‚o odpowiedziÄ… na gigantyzm ich ofiar. Pod koniec jury Å¼yÅ‚ najwiÄ™kszy drapieżny dinozaur jury â€“ allozaur. JednoczeÅ›nie duża grupa drapieżnych dinozaurów byÅ‚a niewielka. Dinozaury ptasiomiedniczne byÅ‚y pospolite, ale nie osiÄ…gnęły wówczas szczytu rozwoju. Pod sam koniec jury pojawia siÄ™ pierwszy praptak wywodzÄ…cy siÄ™ z maÅ‚ych drapieżnych dinozaurów. Przy caÅ‚ej kontrowersyjnoÅ›ci jego pozycji systematycznej wiÄ™kszość badaczy uznaje ten moment za poczÄ…tek istnienia ptaków. WÅ›ród ssaków najliczniejsze sÄ… roÅ›linożerne wieloguzkowce i drapieżne trykonodonty, w jurze pojawiajÄ… siÄ™ też pierwsze stekowce. Jednak ssaki jurajskie byÅ‚y grupÄ… sÅ‚abo rozwiniÄ™tÄ… w tym okresie. Jura na terenach Polski [edytuj] Z wyjÄ…tkiem Sudetów prawie caÅ‚a Polska przykryta jest utworami jury. W pÅ‚ytkim morzu osadziÅ‚y siÄ™ grube warstwy wapieni, budujÄ…cych WyżynÄ™ Krakowsko-CzÄ™stochowskÄ…. Licznie wystÄ™pujÄ…ce tam skaÅ‚ki (np. Maczuga Herkulesa) reprezentujÄ… dawne rafopodobne nieuÅ‚awicone budowle gÄ…bkowo-glonowe. SkaÅ‚ki te sÄ… ostaÅ„cami wypreparowanymi spoÅ›ród bardziej miÄ™kkich wapieni pÅ‚ytowych powstaÅ‚ych w wodach otwartych. W rejonie Gór ÅšwiÄ™tokrzyskich odsÅ‚oniÄ™te sÄ… lÄ…dowe osady piaskowców i muÅ‚owców dolnej jury z bardzo bogatymi zespoÅ‚ami tropów dinozaurów. W tym okresie powstaÅ‚y skaÅ‚ki pieniÅ„skie oraz wapienie tatrzaÅ„skie. Z wapieni utworzonych z masowych nagromadzeÅ„ bezÅ‚odygowych planktonicznych liliowców Saccocoma zbudowany jest sam wierzchoÅ‚ek Giewontu. Osady jurajskie wystÄ™pujÄ… na znacznych obszarach Niżu Polskiego, pod przykryciem mÅ‚odszych utworów. Obszar Sudetów byÅ‚ wtedy lÄ…dem (tzw. waÅ‚ windelicki), na którym dochodziÅ‚o do niszczenia w wyniku erozji wczeÅ›niej powstaÅ‚ych skaÅ‚. SkamieniaÅ‚oÅ›ci przewodnie â€“ skamieniaÅ‚oÅ›ci charakteryzujÄ…ce siÄ™ wÄ…skim zasiÄ™giem stratygraficznym i szerokim rozprzestrzenieniem geograficznym. PrzykÅ‚adem takich skamieniaÅ‚oÅ›ci sÄ… trylobity, graptolity, konodonty, amonity, otwornice. â€Ã³ 3Poldery - niderl. urodzajne tereny nadmorskie lub poÅ‚ożone poniżej poziomu morza, sztucznie osuszone i otoczone groblami w celu ochrony przed zalaniem przez rzekÄ™, jezioro itp. WystÄ™pujÄ… najczęściej w Holandii i Niemczech Zachodnich. â€Ã³ Polder przeciwpowodziowy - rodzaj naturalnego lub sztucznego zbiornika przeciwpowodziowego. 15. â€Ã³  Utwory piroklastyczne: . bomby wulkaniczne - bryÅ‚y lawy wyrzucone i zastygÅ‚e w powietrzu; . lapille - (z wÅ‚. maÅ‚e kamyki) sÄ… to fragmenty wielkoÅ›ci orzecha powstaÅ‚e z rozdrobnionej lawy . piaski i popioÅ‚y wulkaniczne - (najdrobniejszy materiaÅ‚) sÄ… wynikiem gwaÅ‚townych wybuchów pod dużym ciÅ›nieniem gazu, które powodujÄ… rozpylenie lawy; PopioÅ‚y sÄ… wyrzucane na wielkie wysokoÅ›ci, aż do stratosfery i rozprzestrzeniajÄ… siÄ™ na dużych obszarach; popioÅ‚y wulkaniczne osadzone na lÄ…dzie noszÄ… nazwÄ™ tufów, zaÅ› osadzone w Å›rodowisku wodnym - tufitów . pumeks - to wyrzucone w powietrze fragmenty gorÄ…cej lawy bogatej w gazy, które wydobywajÄ… siÄ™ z niej w trakcie stygniÄ™cia w powietrzu, wskutek tego opadÅ‚e fragmenty zakrzepÅ‚ej lawy sÄ… przepeÅ‚nione drobnymi pÄ™cherzykami

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
notatki do wykładów dla kursantów
materiały dydaktyczne do wykładów
Prawo Jazdy w OSK3 Materiały do wykładów6
(Uzupełniający komentarz do wykładu 11)
wymiarowanie sztywnych ław i stop fundamentowych (W Brząkała, przykład do wykładu)
Materiały do wykładu nr 1
Prawo Jazdy w OSK3 Materiały do wykładów4
pytania egzaminacyjne do wykladu teoriakultuy
prezentacja do wykladu obliczenia PCR i startery optymalizacja
Materiały do wykładu 7 (18 11 2011)
Podstawy budownictwa materialy do wykladu PRAWO wydr
materialy uzupelniajace do wykladu
TABLICE TRWANIA ŻYCIA 2006 do wykładu 9 11
Zagadnienia do wykladu z fizyki geodezja
Rysunki do wykladu nr 4

więcej podobnych podstron