1
div.pdfpage /* PDF page */
{
position: relative;
display: block;
margin: 24pt auto;
overflow: visible;
background-color: white;
border-color: black;
border-style: solid;
border-width: 1pt 2pt 2pt 1pt
}
div.pdfpage span /* PDF text line */
{ position: absolute; white-space: nowrap; }
div.pdfpage span em /* PDF text style */
{
color: black;
position: relative;
font-style: normal;
font-weight: normal;
text-decoration: none;
display: -moz-inline-box;
display: inline-block;
}
div.pdfpage div /* PDF rectangle */
{
font-size: 10pt;
color: silver;
text-align: center;
overflow: hidden;
position: absolute;
padding: 0pt;
border: none;
margin: 0pt;
}
body { text-align: center; background: #999; }
div.header { margin: 2pc; padding: 0.5em; color: white; background: #999; text-align: center; font-size: 12pt; font-family: Arial,sans-serif; }
Uwaga: Jest to tylko podgląd dokumentu i ze względów technicznych wygląd i treść mogą odbiegać od oryginału.Kliknij tutaj aby przejść do strony pobierania pliku.
1.Nachylenie (inklinacja) – jest jednym z parametrów orbity, mianowicie kątem pomiędzy jej
płaszczyzną a płaszczyzną odniesienia, którą jest zwykle ekliptyka (czyli płaszczyzna
zawierająca orbitę Ziemi wokół Słońca) lub płaszczyzna równika (w przypadku satelity).
W astronomii gwiazdowej przez nachylenie rozumie się także kąt jaki tworzy linia widzenia
na gwiazdę z osią jej obrotu wokół osi, albo z osią prostopadłą do płaszczyzny orbity po
jakiej krąży w przypadku gwiazd podwójnych i wielokrotnych.
Ekshalacje, ekshalacje wulkaniczne - (łac. exhalatio - "wydychanie") wyziewy składników
lotnych magmy (gazów i par), wydobywające się z głębi ziemi; przejaw aktywności
wulkanicznej. Bardzo groźne, gdy spadnie deszcz. Uszkadzają drogi oddechowe.
Typy ekshalacji:
mofeta
fumarola
solfatara
3. Siła Coriolisa powoduje odchylenie od linii prostej toru ruchu ciała poruszającego się w
układzie obracającym się (np. Ziemi lub płaskiej tarczy). Ponieważ Ziemia obraca się z
zachodu na wschód, zatem siła Coriolisa powoduje odchylenie toru ciała poruszającego się,
po powierzchni Ziemi, ku równikowi w kierunku zachodnim na obu półkulach, a w kierunku
wschodnim, gdy ciało porusza się w stronę któregoś z biegunów, czyli ku osi obrotu.
Siła Coriolisa powoduje również odchylenie swobodnie spadających ciał w kierunku
wschodnim. Dzieje się tak, gdyż ciało przybliżając się do osi obrotu zachowuje większą
prędkość liniową, którą miało na większej wysokości. Jeśli np. na równiku postawimy wysoką
wieżę i puścimy z jej szczytu swobodnie kamień to przyciągany siłą grawitacji będzie się on
zbliżał do powierzchni Ziemi, która porusza się wokół osi z mniejszą prędkością liniową niż
wierzchołek wieży. Dlatego spadający kamień "wyprzedza" powierzchnię Ziemi. Ciała
swobodnie spadając odchylają się na wschód wszędzie poza biegunami Ziemi. Na ciała
pozostające w spoczynku siła Coriolisa nie oddziałuje, jak również na ciała poruszające się
równolegle do osi obrotu Ziemi (wówczas iloczyn wektorowy prędkości ciała i prędkości
kątowej Ziemi równy jest 0)
4.tetragonalny
5. Przyjmuje się, że w jądrze Ziemi temperatura sięga rzędu 5000-6000°C
6. Skalenie – najpospolitsze minerały w skorupie ziemskiej. Skalenie są glinokrzemianami
przestrzennymi potasu, sodu, wapnia, rzadziej baru. ZawierajÄ… izomorficzne domieszki litu,
rubidu, cezu, strontu i żelaza.
Grupa skaleni obejmuje szereg minerałów o zróżnicowanym składzie chemicznym i różnej
postaci kryształów. Tworzą one kryształy mieszane, w których wzajemnemu podstawieniu ulega
jedna lub dwie pary jonów.
7.Era kenozoiczna, kenozoik to era, która rozpoczęła się ok. 65 mln lat temu (od wymierania
kredowego) i trwa do dziś. Era kenozoiczna bywa czasem określana mianem ery ssaków, owadów
lub ery roślin kwiatowych, bowiem te grupy przeszły w niej równie intensywny rozwój
ewolucyjny.
2. Najsilniejszy wulkanizm w ukladzie slonecznym stwierdzono na (, Io)
9. Smokersy - tajemnice głębin oceanów - Zdzisław M. Migaszewski, Agnieszka Gałuszka
Smokersy (oceaniczne źródła hydrotermalne) występują przeważnie w strefach spredingu, czyli
narodzin i rozchodzenia się płyt oceanicznych. Roztwory hydrotermalne wymienionych źródeł
osiÄ…gajÄ… temperaturÄ™ powyżej 400oC. Ich skÅ‚ad chemiczny jest bardzo zróżnicowany â€" odmiany
czarne (black smokers) zawierają znaczne ilości siarkowodoru i metali ciężkich, natomiast białe
(white smokers) głównie metali alkalicznych, baru, strontu, krzemu, itp. Działalność smokersów
prowadzi do powstania złóż siarczków i tlenków metali, szczególnie miedzi i cynku. Oceaniczne
źródła hydrotermalne są również miejscami występowania unikalnych ekosystemów. Podstawę
łańcucha pokarmowego stanowią bakterie chemosyntetyzujące (wytwarzające węglowodany z
siarkowodoru i siarczków metali). Około 95% odkrytych gatunków nie było dotąd znanych
nauce. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują robaki rurkowe z gromady Vestimentifera (np.
Riftia pachyptila) osiągające 3 m długości oraz małże (Calyptogena magnifica, Bathymodiolus
thermophilus) o średnicy do 30 cm. Poszczególne ekosystemy smokersów cechuje niska
bioróżnorodność oraz obecność odmiennych gatunków. Są one źródłem nieznanych dotąd genów,
enzymów i związków chemicznych. Organizmy zasiedlające omawiane ekosystemy reprezentują
alternatywny model rozwoju życia o licznych implikacjach w zakresie ewolucji poszczególnych
gatunków.
10.wskaz wulkany włoch (Vulcano, Stromboli;; Mont Marsili)
11. Uskok zawiasowy zawiasowe - ich ruch przypomina zawias
12. Trylobity ( Trilobita, z gr. treis - trzy + lobos - płat) – gromada wymarłych morskich
stawonogów o owalnym i spłaszczonym grzbietobrzusznie ciele, z wyraźnie wyróżnioną częścią
głowową, tułowiową i ogonową. Od strony grzbietu przykryte wapiennym pancerzem. Dwie
głębokie bruzdy wzdłuż dłuższej osi ciała dzielą optycznie jego powierzchnię na trzy płaty (stąd
nazwa gromady). Pojawiły się w połowie wczesnego kambru, a wymarły z końcem permu.
13.uklad trójskośny
PojawiajÄ… siÄ™ pierwsze bezdyskusyjne belemnity i szybko siÄ™ rozwijajÄ…. Wraz z amonitami sÄ…
głównym elementem fauny bezkręgowców mórz otwartych. Pojawiają się pierwsze
planktoniczne otwornice. Żyją one w przypowierzchniowych wodach mórz otwartych i są
ważnym wskaźnikiem paleośrodowiska. Na obszarach płytszych bardzo intensywnie rozwijają się
gąbki przechodzące wtedy optimum rozwoju. Razem z masowo występującymi sinicami oraz
glonami budują bardzo liczne wielkie rafopodobne struktury. Igły gąbek krzemionkowych oraz
krzemionka z rozpuszczonych gąbek tworzy masowo występujące w wapieniach jury
krzemienie. Pospolitym składnikiem faun jurajskich są coraz liczniejsze małże i ramienionogi.
Wśród liliowców w jurze dokonuje się znaczna zmiana – liliowce bezłodygowe zaczynają
przeważać nad łodygowymi. Wśród tych ostatnich notuje się gigantyzm, np. okazy rodzaju
Seirocrinus ma 20m długości.
Kręgowce. Zaczyna się bujny rozwój współczesnych grup rekinów, pojawiają się pierwsze
płaszczki. Szczyt rozwoju przechodzą przejściowce, a wśród ryb ościstych Teleostei zaznaczają się
tendencje w budowie charakterystyczne dla większości dzisiejszych form (np. symetria płetwy
ogonowej). We wczesnej jurze następuje szybki upadek płazów labiryntodontów, pojawiają się
natomiast płazy ogoniaste. Jura wraz z kredą jest "złotym wiekiem" gadów. Wielki rozwój
przechodzą gady morskie, zwłaszcza ichtiozaury i plezjozaury, wśród tych ostatnich pojawiają się
największe plezjozaury w dziejach (np. pliozaur Liopleurodon). Liczne są także morskie
krokodyle. Wśród latających gadów stopniowo podupadają słabo latające ramforynchy, a szybko
rozwijają się pterodaktyle. Obie grupy są rybożerne i koncentrują się głównie na wybrzeżach. Na
lądach dominują dinozaury, przede wszystkim zauropody, które w tym okresie osiągają
maksymalizację wymiarów. Drapieżne dinozaury w trakcie jury mają tendencję do uzyskiwania
coraz większych rozmiarów, co było odpowiedzią na gigantyzm ich ofiar. Pod koniec jury żył
największy drapieżny dinozaur jury – allozaur. Jednocześnie duża grupa drapieżnych dinozaurów
była niewielka. Dinozaury ptasiomiedniczne były pospolite, ale nie osiągnęły wówczas szczytu
rozwoju. Pod sam koniec jury pojawia się pierwszy praptak wywodzący się z małych
drapieżnych dinozaurów. Przy całej kontrowersyjności jego pozycji systematycznej większość
badaczy uznaje ten moment za początek istnienia ptaków. Wśród ssaków najliczniejsze są
roślinożerne wieloguzkowce i drapieżne trykonodonty, w jurze pojawiają się też pierwsze
stekowce. Jednak ssaki jurajskie były grupą słabo rozwiniętą w tym okresie.
Jura na terenach Polski [edytuj]
Z wyjątkiem Sudetów prawie cała Polska przykryta jest utworami jury. W płytkim morzu
osadziły się grube warstwy wapieni, budujących Wyżynę Krakowsko-Częstochowską. Licznie
występujące tam skałki (np. Maczuga Herkulesa) reprezentują dawne rafopodobne nieuławicone
budowle gąbkowo-glonowe. Skałki te są ostańcami wypreparowanymi spośród bardziej miękkich
wapieni płytowych powstałych w wodach otwartych. W rejonie Gór Świętokrzyskich odsłonięte
są lądowe osady piaskowców i mułowców dolnej jury z bardzo bogatymi zespołami tropów
dinozaurów. W tym okresie powstały skałki pienińskie oraz wapienie tatrzańskie. Z wapieni
utworzonych z masowych nagromadzeń bezłodygowych planktonicznych liliowców
Saccocoma zbudowany jest sam wierzchołek Giewontu. Osady jurajskie występują na znacznych
obszarach Niżu Polskiego, pod przykryciem młodszych utworów. Obszar Sudetów był wtedy
lądem (tzw. wał windelicki), na którym dochodziło do niszczenia w wyniku erozji wcześniej
powstałych skał.
Skamieniałości przewodnie – skamieniałości charakteryzujące się wąskim zasięgiem
stratygraficznym i szerokim rozprzestrzenieniem geograficznym. Przykładem takich
skamieniałości są trylobity, graptolity, konodonty, amonity, otwornice.
â€Ã³ 3Poldery - niderl. urodzajne tereny nadmorskie lub poÅ‚ożone poniżej poziomu morza,
sztucznie osuszone i otoczone groblami w celu ochrony przed zalaniem przez rzekÄ™,
jezioro itp. Występują najczęściej w Holandii i Niemczech Zachodnich.
â€Ã³ Polder przeciwpowodziowy - rodzaj naturalnego lub sztucznego zbiornika
przeciwpowodziowego.
15. â€Ã³ Utwory piroklastyczne:
. bomby wulkaniczne - bryły lawy wyrzucone i zastygłe w powietrzu;
. lapille - (z wł. małe kamyki) są to fragmenty wielkości orzecha powstałe z rozdrobnionej
lawy
. piaski i popioły wulkaniczne - (najdrobniejszy materiał) są wynikiem gwałtownych
wybuchów pod dużym ciśnieniem gazu, które powodują rozpylenie lawy; Popioły są
wyrzucane na wielkie wysokości, aż do stratosfery i rozprzestrzeniają się na dużych
obszarach; popioły wulkaniczne osadzone na lądzie noszą nazwę tufów, zaś osadzone w
środowisku wodnym - tufitów
. pumeks - to wyrzucone w powietrze fragmenty gorącej lawy bogatej w gazy, które
wydobywają się z niej w trakcie stygnięcia w powietrzu, wskutek tego opadłe fragmenty
zakrzepłej lawy są przepełnione drobnymi pęcherzykami
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
notatki do wykładów dla kursantówmateriały dydaktyczne do wykładówPrawo Jazdy w OSK3 Materiały do wykładów6(Uzupełniający komentarz do wykładu 11)wymiarowanie sztywnych ław i stop fundamentowych (W Brząkała, przykład do wykładu)Materiały do wykładu nr 1Prawo Jazdy w OSK3 Materiały do wykładów4pytania egzaminacyjne do wykladu teoriakultuyprezentacja do wykladu obliczenia PCR i startery optymalizacjaMateriały do wykładu 7 (18 11 2011)Podstawy budownictwa materialy do wykladu PRAWO wydrmaterialy uzupelniajace do wykladuTABLICE TRWANIA ŻYCIA 2006 do wykładu 9 11Zagadnienia do wykladu z fizyki geodezjaRysunki do wykladu nr 4więcej podobnych podstron