OPIEKA PRZEDPORODOWA
BADANIA WYKONYWANE
PODCZAS CI
ŻY
 Właściwa opieka przedporodowa
- dokładnie zebrany wywiad
- szczegółowe badanie już we wczesnej ciąży
- dobra znajomość stanu zdrowia ciężarnej
 WYWIAD
- dane statystyczne
- dane o obecnej ciąży
- dane o poprzednich ciążach
- dane o przebytych chorobach i operacjach
 Dane statystyczne
- data badania i numer historii choroby
- nazwisko, imię, adres, telefon, telefon do członka
rodziny
- zawód (wykształcenie, zawód wykonywany)
- dane dot. daty ślubu (chęć wychowania potomka
lub adopcja)
- dane o mężu (wiek, stan zdrowia, zawód)
 Dane o obecnej ciąży
- objawy podmiotowe i przedmiotowe ciąży
- czy nie stosowała leków
- czy nie ma dolegliwości bólowych
- czy nie ma infekcji
- dane dotyczące miesiączek (pierwsza, ostatnia,
regularność)
Dane o poprzednich ciążach
- daty poprzednich ciąż (poronienia, porody)
- dane dotyczące poprzedniego porodu (samoistny,
rodzaje skurczów, rozwierania szyjki, położenia
płodu, znieczulenie, szycie krocza)
- dane o urodzonym potomstwie (masa i długość
urodzeniowa, Apgar, płeć)
- dane o karmieniu piersią (czas poprzednich
laktacji)
- dane o obecnym stanie zdrowia potomstwa i
rodziny
Dane o przebytych operacjach i chorobach
- cięcie cesarskie (wskazania, przebieg operacji
i pooperacyjny)
- operacje brzuszne, rodzaj znieczulenia)
- operacje układu moczowego
- cukrzyca, nadciśnienie, wady rozwojowe w
rodzinie
Badanie lekarskie ciężarnej
Badanie ogólne:
- ocena masy ciała
- ocena ciśnienia
- ocena skóry, włosów, jamy ustnej, gruczołu
tarczowego
- ocena jamy brzusznej:
ż rozmiar i konsystencja macicy
ż wysokość dna macicy
ż ocena ewentualnych przepuklin: pępkowa, udowa,
pachwinowa
- ocena kręgosłupa
- ocena kończyn
Badanie miednicy:
- ocena żylaków w obrębie sromu i pochwy
- ocena stanu szyjki i trzonu macicy
- ocena guzów w obrębie j. brzusznej
- ocena i pomiar miednicy: wymiar kulszowy (8
cm i więcej)
wymiar strzałkowy tylny wchodu miednicy (8-9 cm)
wymiar przednio-tylny wchodu miednicy (11-12 cm)
wymiar międzykolcowy próżni miednicy (10,5 cm)
sprzężna przekątna wchodu miednicy (11,5 cm)
- badanie palpacyjne kości miednicy: łuk podłonowy,
kolce kulszowe, kość krzyżowa, kość guziczna
- USG  ocena szczegółowa wymiaru główki i
wymiarów miednicy
" Badania laboratoryjne:
- grupa krwi i Rh
- poziom p-ciał i odczyn Coombsa
- morfologia (Hb, erytrocyty i
leukocytoza)
- mocz: badanie ogólne i poziom mocznika
- WR
- Hbs
- wymazy mikrobiologiczne i cytologiczne
" Plan kolejnych wizyt i badania :
1. Wizyty u położnika:
" 1x w miesiącu do 32 tygodnia ciąży
" 2x w miesiącu 32-36 tydzień ciąży
" co 7 dni 36-40 tydzień ciąży
" 2. Przy każdej wizycie należy uzyskać
następujące informacje:
- dane ogólne o stanie zdrowia
- masa ciała (ważenie)
- pomiar ciśnienia
- badanie palpacyjne brzucha (dno macicy,
napięcie macicy)
- badanie wewnętrzne (ocena stanu szyjki,
stosunku części przodującej do wchodu
miednicy)
- kontrola morfologii, mocz, poziom p-ciał
" Poród można podzielić na 3 okresy:
I okres - od chwili rozpoczęcia się czynności
porodowej i rozwieranie szyjki do pełnego
rozwarcia i ustalenia części przodującej
(pierwiastka: 8-12 godz., wieloródki: 6-8 godz.)
" II okres - od pełnego rozwarcia do
urodzenia i odpępnienia płodu (u pierwiastek
do 2 godz., wieloródki: od kilku do 30 minut)
" III okres - od odpępnienia płodu do porodu
łożyska i błon płodowych
" Postępowanie przy zgłoszeniu się rodzącej do szpitala:
1. Zebrać dokładny wywiad
2. Zmierzyć temperaturę, ciśnienie i tętno rodzącej
3. Zbadać rodzącą ogólnie
4. Przeprowadzić badanie zewnętrzne położnicze
(położenie płodu, tętno płodu!)
5. Ocenić regularność i bolesność skurczów mięśnia
macicy
6. Ocenić czy nie ma krwawienia z dróg rodnych
7. Ocenić badaniem wewnętrznym stan szyjki
(konsystencję, rozwarcie, napięcie pęcherza
płodowego czy też brak  odpływanie płynu
owodniowego)
Przygotowanie rodzącej do porodu
1. Przygotowanie sromu (wygolenie
owłosienia w okolicy sromu)
2. Lewatywa  opróżnienie zawartości
jelit
3. Należy podawać tylko płyny
4. Znieczulenie w porodzie: rozpocząć
dopiero przy rozwarciu 3-4 cm
Nadzór w I okresie porodu:
- obserwacje tętna płodu (KTG) lub
osłuchiwanie co 30 min. po skurczu przez
30 sek.
- badanie zewnętrzne i wewnętrzne tak
często jak wymaga tego postęp porodu
- okolicę sromu i krocza utrzymywać
w czystości
II okres porodu:
Przygotowanie rodzącej: pozycja dowolna,
również na boku
- lekarz i położna jak do operacji,
maska, czapka, fartuch, rękawiczki
- znieczulenie krocza nasiękowe
lignokainą
- obłożenie pola jałowymi serwetami
3 fazy porodu fizjologicznego w ułożeniu
potylicowym
- wytoczenie główki
- wytoczenie barków
- poród tułowia i kończyn
Mechanizm porodu główki (położenie
płodu potylicowe)
- ustalenie części przodującej
- przygięcie
- zwrot wewnętrzny
- odgięcie
- zwrot zewnętrzny
Poród barków płodu:
- dokonują one samoistnego zwrotu do
wymiaru przednio-tylnego wchodu
miednicy
- położna unosi główkę ku górze
(poród barku tylnego)
- następnie rodzi się spód spojenia
łonowego  bark przedni
Poród tułowia i kończyn dolnych płodu:
- delikatnie pociągamy za główkę
płodu w celu zakończenia porodu tułowia
i kończyn dolnych
Opieka nad matką w III okresie porodu:
Ocena krocza: czy prawidłowo nacięte w
czasie porodu
" pęknięcie krocza Io - błona śluzowa lub
skóra
" pęknięcie krocza IIo - błona śluzowa,
powięz
powierzchniowa mięsień
poprzeczny krocza
" pęknięcie krocza IIIo - błona śluzowa,
mięśnie krocza w tym zwieracz odbytu
Poród łożyska:
" występuje w 3-4 min. po urodzeniu
dziecka
" łożysko rodzi się powierzchnią płodową
lśniącą, gładką albo szorstką
powierzchnia matczyną
" (mechanizm Schulzego i Duncana)
Powikłania okresu łożyskowego:
Mechanizm maciczny - atonia macicy  brak skurczów m.
macicy pomimo środków obkurczających
 krwotok  hysterectomia
Zatrzymanie łożyska lub jego części w jamie macicy
ż słabe skurcze m. macic
ż skurcz tężcowy macicy
ż łożysko przodujące
ż łożysko w rogu macicy dwurożnej
ż przyrośnięcie łożyska (placenta accreta)
ż błędy w prowadzeniu III okresu porodu (zbyt
wczesne podanie środków obkurczających,
niewłaściwe znieczulenie)
Wynicowanie macicy
Ręczne oddzielenie łożyska (Ablatio placentae manualis):
" 1. Odkażenie sromu i krocza + jałowe serwety
" 2. Znieczulenie ogólne dożylne
" 3. Cewnikowanie
" 4. Należy włożyć rękę do pochwy i sprawdzić krocze,
ściany pochwy, szyjkę macicy, sforsować ujście
wewnętrzne szyjki
" 5. Po zlokalizowaniu ujścia przyczepu łożyska należy
je odwarstwić brzegiem dłoni
" 6. Następnie nie wyjmując ręki z jamy macicy należy
skontrolować całość ujścia macicy
" 7. Należy wydobyć łożysko i wyjąć rękę z macicy
" 8. Jeśli łożysko jest przyrośnięte należy odstąpić od
zabiegu i wykonać histerectomię
Bezpieczne prowadzenie III okresu porodu:
1. Po urodzeniu dziecka podać dożylnie 1 amp.
Metherginy
2. Spowodować odklejenie i urodzenie łożyska
3. Masować mięsień macicy celem jej obkurczenia
4. Jeśli krwawienie nie ustępuje  podłączyć kroplówkę
z oksytocyny oraz przygotować odpowiednią ilość
krwi jednoimiennej:
ż w przypadku niekompletnego łożyska usunąć je
drogą łyżeczkowania
ż sprawdzenie ciągłości macicy, ścian pochwy, szyjki
ż podanie ponowne środków naskurczowych:
Methergina, oksytocyna, prostaglandyny