Zdjęcie0263 (3)

Pod koniec życia płodowego wolni jajnikach znajduje się od 700 lys. do 2 min owocylów I rzędu zahamowanych w diktiolcnie. W dzieciństwie liczba owocylów /mniciszn się, osiągając wartość ok. 400 lys. w okresie pokwi tania. Każdy owocyl jest oloczouy jedną wnrstwą komórek płaskich, wywodzących się z nabłonku grzebienia płciowego, z których powstają komórki ziarniste, /ałuiinowuity w diktiolcnie owocyl I rzędu, który jest otoczony jedną warstwą prekursorów komórek ziarnistych, jest nazywany pęcherzykiem jajnikowym pierwotnym.

Począwszy od okresu pokwilnnia owocyty I rzędu pęcherzyków wzrastających, un krótko przed owulncją, zwalniają zahamowanie w dikUolenic i kończą incjozęl. Zwolnienie zahamowania w diktiolenieodbywn się za pomocą czynnika pobudzającego dojrzewanie (nng, maturalion promoLing facLor

- MIM*). 'MIM* (nazywany także kinazą fazy M, Ij. mitozy) jest kompleksem cykliny i białka p34 (kinazą białkową), uruchamiającą mitozę.

W wynikli mejozy 1 powstaje owocyl 11 rzędu, którego objętość jest prawie równa objętości owocylu I rzędu, i malu komórka, zwana cialklcin kierunkowym I. Owocyl II rzędu (podobnie jak ciałko kierunkowe I) ma hapioidalną 'liczbę chromosomów, Ij. 23 dwuchrolnatydowc chromosomy zmodyfikowane pr/cz crosshig-ovcr oraz 6 pg DNA (ryc. 24.2 i ryc. 23.5). Owocyt 11 rzędu nic syntetyzuje DNA i wkrótce wchodzi w inejozę II. Przechodzi przez jej prolazę, a w mctalnzic zostaje zahamowany. Jest to drugie zalinmowauic w owogcnezic. Owocyt II riftlii zahamowany n¹ inetafazie mejozy II jest gotową do zapłodnienia komórką jajową, która zostaje następnie wydalona z jajnika w wyniku owulacji. Średni czas jego życia wynosi 24 h.

W czasie i tuż po zapłodnieniu zwalnia się zahamowanie melafazy mejozy K, owocyt II rzędu przeprowadza anafazę i tclofazę, a następnie cylokinezę. W jej wyniku powstaje zapłodniona komórka jajowa, czyli zygota, która ma dwa prmljądrza: żeńskie - zawierające 23 jeduocliroinalydowe chromosomy i 3 pg DNA, oraz męskie — powstałe z jądra plemnika i zawierające także 23 jcdnochromulydowe chromosomy i 3 pg DNA. W wyniku mejozy U powstaje także mała komórka — ciałko kierunkowe II.

■Sztuczne pnlnidzaiiie owogenezy. W procesie zaplad niania in vitro (ang. 1VP, in vitro (er(ilisution) można uzyskać z jajnika kobiety owocyly 1 rzędu, które w warunkach hodowli in vllro przekształcają się w owocyty II rzędu zdolne do zapłodnienia. *l‘akie owocyty można zamrażać, a następnie po dowolnie długim czasie rozmrażać i zapladniać In vitro.

Pęcherzyki jajnikowe

W korze obu jajników kobiety znajduje się ok. 400 lys. pęcherzyków, podtrzymywanych przez tkankę łączną zrębu. Każdy pęcherzyk zawiera jeden owocyt (niekiedy mogą być dwa). Pęcherzyki jajnikowe, zależnie od wieku osobniczego i l.izy cyklu jajnikowego, mogą mieć różne formy. Dlatego na ogól

wyróżnia się: pęchcr/.yki pierwotne, pęcherzyki wzrastające i pęcherzyki dojrzale.

Pęcherzyk pierwotny (folliculns ovarictis primarius) znajduje się na obwodzie kory jajnika, w pobliżu jego powierzchni, Każdy pęcherzyk składa się z owocylu i rzędu zahamowanego w dik bolenie, o średnicy ok. 40 pm. Zawiera duże,

okrągłe jądro, z lekko skondensowaną chromnlyną, i i lub? jąderka, Jądro na obwodzie komórki. Owocyt zawiera aparat Clolgiego, lutene initocluimlttai oraz swoiste struktury — ułożone równolegle do siebie otoczki jądrowe nazywane błonami jucrścieiilowatymi,

Dookoła owocylu I rzędu lezą pińskie komórki, ułożone w jedną wnntwę Mają one wyraźną błonę podstnwną od strony zrębu jajnika Mogą M przekształcać w komórki ziarniste.

Pęcherzyk wzrastający {follicuha ovańrus cre.wens) Spośród «»k doo tys. pęcherzyków pierwotnych w ciągu życia rozrodczego kobiety. 11 wn jąucp.n

30—40 lat, rozwija się tylko ok. 400. W nich dopchiin się owogeneza, a powstało owocyty II rzędu są wydalane z jajnika (owułowane) Pozostałe pęcherzyki zanikają.

W7.rosl pęcherzyka odbywa się przez powiększenie owocytu I rzędu | rozrost komórek otaczających. Owocyl i rzędu zahamowany w diktiolcnie '/.większa swoją objętość, n jego średnica wzrasta z ok 40 do 80 jun, Toww/ys/y temu zwiększenie liczby rybosomów, liczby dikliosomów aparatu (tnlgicgo om/ pojawienie się kropelek tłuszczu i licznych ziaren lipocliromowycli W zewnętrznej części cytoplazmy Znajdują się liczaic pęcherzyki wydzicfiucze, nazywane także ziarnami korowymi (ryc. 24.5). Ich zawartość wydziclan.i jest na zewnątrz, wkrótce po zapłodnieniu. Wydzjelma otacza powierzchnię owocytu i -zapobicgn

mamm

hNMI

wSSwMBWk

MmmWm

mii

feta Wfćm

Ryc. 24 J a — koni jujiiikn. p - - [Mcrwoine pęcherzyki j.ijnikmw, u ewMyl I /»-.iu I wzrastającym pęcherzyku, J - jnmn pęcherzyka, t wimiwii /inrimi,., Ili    inlluul,

b—prawie dujoflly pęcherzyk Oraafo. o -owocyt I lub U rzędu we w/_Bórku jajomdiiym. i HM pęcherzyka, z - - warslwa ziarnista, tli (heca fullmih

iv

4X\