Niech funkcja f ■ [a, 00) —> R będzie całkowalna na przedziałach [a,!*] dla każdego T>a. Całkę
niewłaściwą pierwszego rodzaju funkcji f na przedziale [a,oo) definiujemy wzorem:
J f (x)dx = limj f (x)dx.
a a
Jeżeli granica po prawej stronie znaku równości jest skończona, to mówimy że całka niewłaściwa J f (x)dx jest zbieżna. Jeżeli granica ta jest równa oo lub -<», to mówimy że całka jest rozbieżna
odpowiednio do oo lub -oo. W pozostałych przypadkach mówimy że całka jest rozbieżna. Analogicznie definiuje się całkę niewłaściwą pierwszego rodzaju na przedziale (-°°,b]:
* # br
[ f (x)dx = lim [ f(x)dx.
J S—>—oo J
—ca S
Def. 1.1.2 (całka niewłaściwa na prostej)
Niech funkcja f ■ R —> R będzie całkowalna na przedziałach [S,T] dla dowolnych S i T takich, że -oo < S < T < oo. Całkę niewłaściwą pierwszego rodzaju funkcji f na przedziale (-<»,<») definiujemy wzorem;
J f{x)dx= J f(x)dx + ^ f{x)dx,
—oo —oo a
gdzie a oznacza dowolną liczbę rzeczywistą. Jeżeli obie całki po prawej stronie znaku równości są
oo
zbieżne, to mówimy, że całka J f(x)dx jest zbieżna. Jeżeli jedna z tych całek jest rozbieżna do -oo
—oo
lub oo, a druga jest zbieżna albo rozbieżna odpowiednio do -oo lub oo, to mówimy że całka jest rozbieżna do -oo lub oo. W pozostałych przypadkach mówimy że całka ta jest rozbieżna.
a °°
Uwaga. Jeżeli całki J f(x)dx, J f(x)dx są zbieżne dla pewnego aeR, to są zbieżne dla każdego
—00 a
aeR i ich suma nie zależy od a.
,, f dx
Fakt 1.1.3 (zbieżność całek postaci J ——)
a X
7 dx \zbieżna dla p> 1
Niech a>0. Wtedy —r jest <
“ [rozbieżna dla p< 1
r dx
Uwaga. Analogiczny fakt jest prawdziwy także dla całek —, gdzie 6<0, o ile funkcja
j xp
—00
podcałkowa jest poprawnie określona.
Tw. 1.2.1 (kryterium porównawcze) Jeżeli