1). Podstawowe założenia:
□ Badania osobowości posiadają dwa wymiary:
o Opisowy (taksonomiczny) - obejmuje tworzenie kategorii, których używa się do opisywania różnic pomiędzy ludźmi
o Przyczynowy - w skład tego wymiaru wchodzi uczenie się oraz czynniki środowiskowe, które oddziałują różnie na różne osoby oraz czynniki biologiczne, których charakter jest determinujący i które określają różnice indywidualne w zakresie pewnych podstawowych wymiarów osobowości
□ Zachowanie człowieka to wynik interakcji pomiędzy skłonnościami danej osoby (biologicznymi) a siłami środowiskowymi, które na niego oddziałują
□ Biospołeczny charakter teorii <siły środowiskowe i konstytucjonalne>
□ Dobry formalny charakter teorii
□ Rozróżnienie pojęć cecha i typ:
o Cecha - zbiór wzajemnie powiązanych zachowań, które współwystępują razem o Typ - kategoria bardziej ogólna oraz inkluzywna; zawiera w sobie zbiory cech wzajemnie ze sobą skorelowane
□ 3 podstawowe wymiary w zakresie typów:
□ Ekstrawersja - introwersja o Neurotyzm - stabilność
o Psychotyzm -panowanie nad impulsami
□ Ekstrawersja i neurotyzm to wymiary podstawowe
□ Stosowanie analizy czynnikowej do wyodrębnienia typów
□ Typy określają różnice indywidualne w zakresie temperamentu, a nie cech poznawczych! (inteligencja)
□ Model osobowości - hierarchiczny
Czynnik drugiego.rzędu
Czynnik podstawowy
REAKCJE NAWYKOWE
A-
REAKCJE SPECYFICZNE
• Argumenty za tym, że czynniki biologiczne dobrze wyjaśniają różnice indywidualne w zakresie typów:
o Międzykulturowa zgodność w wyodrębnianiu podstawowych czynników wchodzących w skład struktury osobowości
o Stałość w czasie, jeżeli chodzi o typ, który jest reprezentowany przez daną osobę o Element dziedziczny jako jeden z decydujących dla wyjaśniania różnic indywidualnych