3582320553

H. Markiewicz „Rodzaje i gatunki literackie" (genologia literacka)

-    Podział literatury pięknej na EPIKĘ, DRAMAT i LIRYKĘ wywodzi się z TRADYCJI STAROŻYTNYCH

Poezja - do czasów romantyzmu nazwa szeroka - obejmująca twórczość literacką (1830 -nowożytne pojęcie liryki}

PODZIAŁ - ze względu na charakter podmiotu mówiącego

1)    genus dramaticum - wypowiedź postaci stworzonych przez autora

2)    genus enarnativum - wypowiedź samego poety

3)    genus commune - utwór łączący narrację autorską i przytoczone wypowiedzi postaci kreowanych przez poetę

LITERATURA NAUKOWA - TENDENCJE:

1)    DIAGNOSTYCZNA:    Definiując rodzaj literacki poprzestaje na wskazaniu cech

obiektywnych i łatwo dostrzegalnych

2)    ESENCJALNA: stara się wyliczyć cechy dla danego rodzaju ISTOTNE

Ad. 1 - Zorientowana sprawdzawczo, analitycznie tworzy pojęcia klasowe, treściowo ubogie. Ad. 2 - Prowadzi do pojęć typologicznych, nieraz - typów idealnych.

STAIGER:

W każdym utworze, z niejednakową siłą, działają wszystkie trzy pierwiastki rodzajowe.

KLEINER:

Liryka - zindywidualizowany podmiot mówiony

Epika - nieokreślony, znika poza światem przedstawionym

Dramat - Zobiektywizowanie; ukształtowanie samoistne podmiotu.

J. PETERSEN/E. HIRT:

Liryka - monologiczna prezentacja stanu Epika - monologiczna relacja o czynności Dramat - dialogiczna prezentacja czynności

Prezentacja: cecha wspólna liryki i dramatu.

Monologiczność: cecha wspólna epiki i liryki.

Akcyjność: cecha wspólna epiki i dramatu.

Hegel, Schelling:

Liryka - subiektywność

Epika - obiektywność

Dramat - subiektywność + obiektywność

Rozróżnienie na podstawie odmienności świata przedstawionego:

Liryka - uczucie, przeżycie Epika - zdarzeniowość, akcyjność Dramat - zdarzeniowość, akcyjność

Wspólna cecha tych rodzajów pragmatycznych.

Kate Hamburger:

Liryka - wypowiedź egzystencjalna o rzeczywistości Epika i dramat - kreują rzeczywistość funkcjonalną

ODRĘBNOŚĆ CZASU - rozróżnienie:

Jean Paul:

Liryka - teraźniejszość Epika - przeszłość Dramat - przyszłość

-    Częste koncepcje przypisujące któremuś z rodzajów: