3582322588

Stany nadzwyczajne w tradycji IIP:

1.    Konstytucja z 3.05.1791r. Nie wypowiadała się wprost. Zawierała rozdział poświęcony sile zbrojnej. Sejm dec. O wojnie i pokoju. Możliwe było jego zwołanie w syt. Nadzwyczajnych:

•    gwałtownej potrzeby do prawa narodu, szczególnie w przypadku wojny ościennej

•    w przypadku wewnętrznego zamieszania groąącego rewolucją w kraju lub kolizją między magistraturami

•    w widocznym powszechnego głodu niebezpieczeństwie

•    w osierociałym stanie Ojczyzny po śmierci króla lub w niebezpiecznej jego chorobie.

2.    Dekrety Naczelnika Państwa z 1919. 2.01. Naczelnik wydał dwa dekrety: o wprowadzeniu stanu wyjątkowego oraz o używaniu wojska w wypadkach wyjątkowych. Odtąd na wniosek MSW RM mogła stan wyjątkowy na czas nie dłuższy niż 3 msc, pod warunkiem, że zastosowanie innego środka nie przyniosło pożądanych skutków, i bezpieczeństwo publiczne było dalej zagrożone. MSZ mógł także wydawać rozporządzenia nadzwyczajnej także ograniczać prawa obywateli. Np. rozporządzenie wprowadzające stan wyjątkowy w Wawie i powiecie wawskim ze względu na skomplikowaną syt. Gospodarczą, bezrobocie i wystąpienia rewolucyjne robotników

3.    Rada Obrony Państwa. Powołana 1.07.1920 (wojna polsko-bolszewicka) przez Sejm. Miała podejmować dec. We wszystkich sprawach związanych z prowadzeniem wojny oraz z zawarciem pokoju, a także wydawaniem w tym zakresie niezbędnych rozporządzeń i zarządzeń.

4.    Konstytucja marcowa..

Zawierała postanowienia o możliwości wprowadzenia stanu wyjątkowego i wojennego. W

tych stanach zawieszano czasowo prawa obywatelskie. Mogło to nastąpić na obszarze

państwa lub miejscowości, w której było to konieczne ze względu na bezpieczeństwo

publiczne. WIIRP stan wyjątkowy byłl wprowadzany 4 razy:

•    1922 - po zabójstwie Narutowicza

•    12.05 i 2.06 po zamachu Piłsudskiego

•    1.091939 po napaści hitlerowskiej

Stan wojenny (zgodnie z rozporządzeniem z 1928)mógł być wprowadzony przez Naczelnego Wodza tylko w czasie wojny, na obszarach objętych działaniami wojennymi. Wprowadzenie tego stanu stanowiło podstawę do czasowego zawieszenia:

■    praw obywatelskich

■    działalności sądów doraźnych

■    ograniczenia kompetencji władz adm.

Stan wyjątkowy. Przesłanki:

•    trwanie wojny

•    groźba jej wybuchu

•    rozruchy wewnętrzne

•    działania o char. Zdrady stanu

Pociągał za sobą możliwość czasowego zawieszenia lub ograniczenia praw obywatelskich

5.    Konstytucja kwietniowa. Zwierała cały rozdział poświęcony stanom nadzwyczajnym, „Stan zagrożenia państwa". Stan wojenny uzależniała od konieczności użycia sił Zbrojnych do obrony państwa. Zarządzał go Prezydent na obszarze całego państwa lub jego częścią. Ograniczano uprawnienia parlamentu, natomiast wzrost kompetencji głowy państwa i rządu np, prezydent mógł wydawać dekrety bez upoważnienia