3582324456

Encyklopedia Prawa Wykład VI

Każda organizacja, nie tylko państwo ma aparat. Aparat państwa tworzy zespół, ludzi, którzy najczęściej zawodowo zajmują się służeniem państwu, lub obsługiwaniem potrzeb państwa. W ramach każdej większej organizacji, ten aparat nie jest jednolita strukturą, tylko składa się z szeregu elementów.

Do najważniejszych elementów aparatu zalicza się Organy. Organem jest jedna osoba, lub grupa osób, która zgodnie z prawem podejmuje pewne działania władcze. Osoby te działają w imieniu państwa.

Rodzaje działań władczych:

Stanowienie prawa przez uprawnione do tego organy (np.: Sejm, senat, prezydent, ministrowie, rząd).

Ustanawianie norm indywidualnych opartych na normach ogólnych, które wydały odpowiednie organy. Np.: Jeśli istnieje ustawa o poborze do wojska, to jeśli na podstawie tej ustawy inny organ wydał by decyzji, mającej na celu zorganizowanie poboru do wojska, to oznacza osoby wezwane mają obowiązek stawienia się na pobór. Jeśli sąd po rozpatrzeniu sprawy wydaje wyrok na podstawie jakiegoś przepisu, to ten wyrok jest normą indywidualna wydana dla skazanego.

Wykonywanie aktów mających na celu stosowanie przymusu państwowego. Jeśli ktoś został skazany na wyrok więzienia, to inny organ musi skazanego doprowadzić do więzienia.

Dokonywanie aktów kontroli, realizacja kontroli.

Organy państwowe nie tylko podejmują działania władcze. Podejmują także umowy z różnymi organizacjami, państwami. Państwo prowadzi także działalność kulturową , oświatową itp.

Organy państwowe możemy dzielić według różnych kryteriów:

Ilość osób stanowiących ten organ:

•    Jednoosobowe - jedna osoba podejmuje decyzje władcze i ponosi za nie odpowiedzialność (prezydent, premier, minister)

•    Kolegialny - najmniej to z reguły 3 osoby, ale może wynosić do kilkuset osób. (sejm senat, rząd)

Na ogół organ jednoosobowy, to organ, który może szybciej podejmować decyzje, w którym odpowiedzialność jest wyraźnie określona. W organie kolegialnym podejmowanie decyzji trwa dłużej (im więcej osób tym dłużej). Trudniej jest wyegzekwować odpowiedzialność za podjętą decyzje. Ograny kolegialne tworzy się przede wszystkim, gdy potrzeba podjąć decyzje strategiczną. W praktyce kolegialność czy jednoosobowość rozmywa się. Jeśli organowi jednoosobowemu przyjdzie podejmować decyzje strategiczne, to organ ten może skonsultować się ze specjalistami. Organ jednoosobowy nie może przerzucać odpowiedzialności na ekspertów.

Jak jest ich kompetencja merytoryczna

•    Organy o kompetencji ogólnej - zajmują się wszystkimi sprawami, którymi zajmuje się państwo (np.: prezydent, premier, sejm, rząd)

•    Organy o kompetencji branżowej - zajmują się jakimś wycinkiem kompetencji, lub daną dziedzina, (np.: minister MSWIA, minister edukacji, komendant policji). Charakter tych organów jest wyspecjalizowały