3582328389

PSYCHOLOGIA (od gr. Psyche = dusza, i logos = słowo, myśl) - nauka empiryczna, zajmująca się badaniem mechanizmów i praw rządzących zjawiskami psychicznymi oraz zachowaniami człowieka. Psychologia bada również wpływ zjawisk psychicznych na interakcje międzyludzkie oraz interakcję z otoczeniem Wpływ 2 wojny światowe. Rozwoj koniec XX i początek XXI. Introspekcyj ne zachowania- skoncentrowane na wnętrzu człowieka, wgląd w samego siebie. Psychologia intersubiektywna- badanie zewnętrzne, reakcja na bodźce.

Nauka musi być: intersubiektywnie sprawdzalna, intersubiektywnie komunikatywna.

PRZEDMIOT-e^METODY

Metody badań psychologicznych * Powtarzalne, systematycznie uporządkowane sposoby postępowania, które umożliwiają realizację postanowionego cełu(problem badawczy.

*    Metody specyficzne - właściwe danej dyscyplinie naukowej (obserwacja, Eksperyment, testy psychologiczne). Stosowane tylko w psychologi: metody ściśle naukowe, parapsychologiczne.

•    Metody niespecyficzne - stosowane przez wiele dyscyplin(np.statystyczne, ankiety).

TEORIE PSYCHOLOGII:

llTeoria Zygmunta Freud’a: osobowość człowieka składa się z 3 struktur:

1.    Id (ono) pierwotne instynkty - obejmujące całokształt nieświadomych, pierwotnych popędów, jest podstawowym źródłem energii i kieruje się zasadą przyjemności.

2.    Ego (ja, jaźń). ( człowiek dąży do realizacji pewnych instynktów ale hamuje je) obejmujące wyuczone w toku indywidualnego rozwoju zdolności do orientacji w otoczeniu i świadomej regulacji zachowania, kieruje się zasadą rzeczywistości, reguluje postępowanie człowieka w taki sposób, aby poszczególne popędy zostały zaspokojone bez niebezpieczeństwa dla całego bytu ludzkiego. W tym celu musi ono kontrolować popędy, a zarazem poznawać świat: spostrzegać, zapamiętywać, sądzić, decydować.

3.    Superego (nadjaźń,surnienie) - to co człowiek zdobył w życiu, blokuje popoedy. ukształtowanie wskutek internalizacji wymagań społecznych, norm moralnych i wzorów kulturowych, ma charakter irracjonalny. Pojawia się około 3 roku życia. Składają się na nią uwewnętrznione zakazy i nakazy pochodzące od rodziców i społeczeństwa.// Ponad te 3: 1/3 to świadomość a 2/3 to podświadomość.

Człowiek kierowany iest popędami, intyntkami. działa nieświadomie ma wrodzony instynkt agresji.

2) Behawinry/m fang. behaviour - zachowanie) twórcy: Skinder, Watson. kierunek psychologiczny, rozwinął się w XX wieku, przede wszystkim w USA. Badanie tego co obserwowalne. wówczas nauka jest obiektywna, nawiązanie do neopozvtvwizmu. Bada reakcje na bodziec (S-R), miedzy bodźcem a reakcja jest organizm (S-O-R). Człowiek traktowany jak materiał który można dowolniee uformować. Założenia: ‘•‘zjawiska psychiczne są swoistymi, ubocznymi efektami działania mózgu, których nie da się skutecznie badać metodami naukowymi, gdyż są one niedostępne obserwacji. *jeśli psychologia ma być rzetelną nauką, musi się ograniczyć do mierzalnych, jasno zdefiniowanych eksperymentów, w których ludzi poddaje się działaniu określonych bodźców i obserwuje się ich określone reakcje na te bodźce. W ramach behawioryzmu rozwinęły się dwa podstawowe paradygmaty: warunkowanie klasyczne (inaczej warunkowanie reaktywne lub warunkowanie pawłowowskie: WG. Pawłowi- psychologia to nauka o psychice, metoda sciscle fizjologiczna, tylko te obiekty które podlegają bezpośredniej obserwacji, badanie ludzkiego umysłu) i warunkowanie instrumentalne nazywane także zamiennie warunkowaniem sprawczym.

31Psvchplngia Humanistyczna {Szkoła Wiedeńska): twórcy: Carl Rogers, Maslow. Zbudowana na buncie przeciwko behawioryzmowi i traktowaniu człowieka jako takiego który tlyko kieruje się popędami, człowiek jest z reguły dobry, samorealizujacego, samoaktualizujacego. Podkreślali wyjątkowość człowieka i jego wolność w wyborze własnej drogi życiowej, metod nauki przyrodniczych nie można stosować do badania człowieka, optymizm niepowtarzalne właściwości indywiduum.