COOH oraz grupa aminowa -NH2. Są one podstawowym budulcem białek.
Wzór ogólny aminokwasu można przedstawić następująco:
Gdzie R oznacza grupę węglowodorową.
Nazwy aminokwasów tworzy się przez dodanie przedrostka amino- do nazwy kwasu karboksylowego, od którego pochodzi. Jeżeli to konieczne określa się położenie grupy aminowej przez stosowanie lokantów.
nh2-ch2-cooh
kwas aminoetanowy
Obojętny odczyn roztworów i amfoteryczny charakter to cechy wszystkich aminokwasów. Podczas dysocjacji aminokwasu mogą powstać trzy rodzaje jonów - równowaga między ich stężeniem warunkuje odczyn obojętny:
oh” . OH-
+NH3-CH2-COOH , * +NH3-CH2-COO_ , *• NH2-CH2-COO"
H+ H +
kation aminokwasu jon obojniaczy anion aminokwasu
Aminokwasy otrzymuje się w tak zwanej reakcji amonolizy czyli reakcji fluorowcopochodnych kwasów karboksylowych z amoniakiem:
C2H4CICOOH + 2 NH3-* C3H7NO2 + NHj + Cl
Najważniejszą reakcja jakiej ulegają aminokwasy to kondensacja - w jej wyniku powstają związki nazywane peptydami i woda. Aminokwasy podczas kondensacji łączą się ze sobą (jeden z nich grupą karboksylową, drugi natomiast grupą aminową) tworząc wiązanie peptydowe
N-CH2-
0 |
H | |
■< |
+ | |
OH |
H |
tcHo-c;
H
\
/
H
OH
Hs s°
'"n-CHo-c' o + h2o
H ,N-CH2-CX
H OH
Peptydy składające się z ponad stu aminokwasów są nazywane białkami.
Istnieje wiele związków należących do grupy aminokwasów. Jednak aminokwasów tworzących białka jest około dwadzieścia. Dzielimy je na dwie grupy:
• endogenne - aminokwasy wytwarzane przez organizm;
• egzogenne - aminokwasy, które musimy dostarczyć organizmowi w pożywieniu.
Do endogennych aminokwasów zaliczamy m.in. alaninę.
Z licznych aminokwasów wyróżniamy aminokwasy białkowe: glicyna, alanina, cysteina, kwas asparaginowy, kwas glutaminowy, fenyloalanina, histydyna, izoleucyna, lizyna, leucyna, metionina, asparagina, prolina, glutamina, arginina, seryna, treonina, walina, tryptofan, tyrozyna.
75