Etapy rozwoju filozofii.
• problematyka dotycząca przyrody - pytania o podstawę wszystkiego, co zmysłowo człowiek doświadcza
• problematyka ontologiczna
• problematyka człowieka - Sokrates, sofiści
• problematyka poznania ludzkiego - Kartezjusz
Cechy filozofii europejskiej.
• racjonalność - wyjaśnianie rzeczywistości w oparciu o rozum
• dialogiczność - wieczna rozmowa, której partnerzy żyją poza czasem
• sztuka pytań
• źródłowość - powrót do źródeł Filozofia a nauka.
• nauka - działalność ludzka, umysłowa, ma określoną dziedzinę, w sposób autentyczny zmierza do poznania rzeczywistości, autonomiczna
• by mówić o nauce muszą być spełnione 2 kryteria: musi być przedmiot badań i wypracowane narzędzia, środki
• filozofia - namysł nad rzeczywistością, próbuje opisać największą osnowę tego, co istnieje; stara się wyrazić sytuację bytową człowieka, ustala hierarchię wartości i przedstawia go człowiekowi do realizacji w postaci norm, reguł postępowania
• przedmiotem filozofii jest człowiekowi
• filozofia nie jest ograniczona, różni się od innych nauk metodą (filozof nie obawia się korzystać z różnych metod poznania), punktem widzenia (filozof jak bada przedmiot, rozpatruje go ze stanowiska granicznego)
• filozofia to nauka o podstawach, gdzie inne nauki się zatrzymują, tam filozofia dopiero zaczyna pytać
• nauki poznają, filozofia pyta, czym jest poznanie
• Mówi się, że nauka ma duży wpływ na tendencje w filozofii. Platon tworzył pod wrażeniem geometrii, Arystotelesa zapładniały astronomia i biologia, a Leibniza matematyka. Paradoksalnie najdłużej trwają jednak te koncepcje filozoficzne, które nie bazują na rozwiązaniach naukowych, a jak pokazuje XX-wieczna filozofia nauki, koncepcja nauki jako dziedziny jasnych i ostatecznych rozwiązań, co do których istnieje powszechna zgoda badaczy, jest też modelem dalekim od realnej praktyki naukowej.
Podział i struktura filozofii.
• Arystoteles: Podział filozofii na logikę (dyscyplina przygotowawcza) i filozofię właściwą (teoretyczną i praktyczną).
• Filozofia teoretyczna - poznanie zasad bytu:
a. Fizyka;
b. Matematyka;
c. Filozofia pierwsza (metafizyka).
• Filozofia praktyczna - poznanie reguł postępowania i działania:
a. Etyka;
b. Polityka.
• Stoicy: Podział na logikę, fizykę, etykę.
• Zasadniczy podział filozofii:
a. Epistemologia - nauka o poznaniu;
b. Metafizyka - ogólna teoria bytu.
• fenomenologia - ontologia do dociekanie rzeczy, którą da się poznać dokonując wglądu w nią
• ontologia - nauka o bycie
• teoria poznania - czy jest poznanie, co się składa na poznanie?
• Filozofia społeczna - rola i miejsca człowieka w rzeczywistości, kim jest człowiek w stosunku do natury, kosmosu
• filozofia chrześcijańska
• filozofia współczesna - świadomość, przedmiotowość człowieka
• tomizm - realnie istniejące byty jednostkowe