��MaB
gorzata Bohater ANALIZA LECZENIA STA
OCZEC
Z
B�W W ODCINKU PRZEDNIM W A
UKU DOLNYM - R�{
NE OPCJE TERAPEUTYCZNE U PACJENT�W DOROSA
YCH Promotor: Prof. dr hab. n. med. Teresa Matthews-Brzozowska Klinika Ortodoncji Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Recenzenci: Dr hab. n. me. Beata Kawala Prof. dr hab. n. med. Maria SyryD
ska Obrona: 2009-02-27 Streszczenie Doro[
li pacjenci coraz cz
[
ciej wyra|
aj
ch

leczenia ortodontycznego. Wsp�B
czesna ortodoncja oferuje korekt
wad zgryzu i zaburzeD
z
bowych nie tylko u dzieci i mB
odzie|
y, ale tak|
e u os�b dorosB
ych. Ta grupa pacjent�w nierzadko zgB
asza si
w celu korekty stB
oczeD
w odcinku przednim w B
uku dolnym. Problem stB
oczonych z
b�w w |
uchwie mo|
na rozwi
za
koryguj
c wad
z zastosowaniem trzech ortodontycznych opcji terapeutycznych: ekspansji, strippingu i ekstrakcji jednego z
ba siecznego dolnego. Uznano za celowe przeanalizowanie terapii ortodontycznej stB
oczeD
w odcinku przednim w B
uku dolnym, po zastosowaniu tych opcji terapeutycznych. Podj
to pr�b
okre[
lenia wskazania do zastosowania ka|
dej z okre[
lonych opcji terapeutycznych u dorosB
ych pacjent�w. Zwr�cono uwag
na efektywno[

ka|
dej opcji oraz na nawr�t zaburzeD
zwi
zany z przeprowadzeniem terapii z zastosowaniem ekspansji, strippingu b
dz
te|
ekstrakcji jednego z
ba siecznego w |
uchwie. Podj
to pr�b
ukazania wskaz
nika ortodontycznego, kt�ry najlepiej odzwierciedla wskazania do stosowania jednej z trzech analizowanych opcji terapeutycznych. MateriaB
badany stanowiB
y 273 modele 91 pacjent�w obu pB
ci w wieku od 21 do 39 lat, w tym 66,6% kobiet i 34,4% m
|
czyzn, u kt�rych stwierdzono stB
oczenie w odcinku przednim w B
uku dolnym a leczenie przeprowadzono z zastosowaniem jednej z trzech opcji terapeutycznych: ekspansji, strippingu lub ekstrakcji jednego z
ba siecznego. Dokumentacj
stanowiB
y modele diagnostyczne z przed i po zakoD
czonej terapii oraz co najmniej rok po zakoD
czeniu fazy aktywnej leczenia ortodontycznego. Metodyka pracy obj
B
a analiz
metryczn
na modelach w fazie T1, T2 i T3 (faza T1- z przed leczenia, faza T2- po zakoD
czeniu aktywnego leczenia ortodontycznego, faza T3- w momencie badania, co najmniej rok od zakoD
czenia aktywnej fazy terapii). Na modelach diagnostycznych dokonano pomiar�w wybranych wskaz
nik�w ortodontycznych: wskaz
nika Boltona, wskaz
nika Lundstr�ma, szeroko[
ci mi
dzykB
owej dolnej, szeroko[
ci mi
dzytrzonowcowej dolnej, wskaz
nika nieregularno[
ci, nagryzu pionowego, nagryzu poziomego, dB
ugo[
ci B
uku dolnego oraz pomiaru wB
asnego M. Wyniki poddano analizie statystycznej. Analiza terapii stB
oczeD
w odcinku przednim w B
uku dolnym z zastosowaniem r�|
nych opcji terapeutycznych: ekspansji, strippingu i ekstrakcji jednego z
ba siecznego w |
uchwie wykazaB
a, i|
najmniej korzystny efekt i najwi
kszy nawr�t uzyskano w opcji ekspansja. Natomiast najbardziej efektywne leczenie oraz wykazuj
ce najmniejszy stopieD
nawrotu zaburzenia w opcji ekstrakcja. Analizuj
c opcje ekspansja i stripping wykazano, i|
stripping r�wnie|
prowadzi do lepszego efektu leczenia i mniejszego nawrotu stB
oczeD
u dorosB
ych. Po zastosowanie opcji terapeutycznej ekstrakcja szeroko[

mi
dzykB
owa dolna, szeroko[

mi
dzytrzonowcowa dolna, dB
ugo[

B
uku dolnego, nagryz pionowy i poziomy oraz pomiar wB
asny M utrzymywaB
y si
na staB
ym poziomie w momencie badania w fazie T3, rok po zakoD
czeniu fazy aktywnej leczenia ortodontycznego. W przeciwieD
stwie do opcji terapeutycznej ekspansja, w kt�rej na staB
ym poziomie w fazie T3 utrzymaB
si
tylko wskaz
nik Boltona i szeroko[

mi
dzytrzonowcowa dolna, pozostaB
e analizowane parametry ulegB
y zmianom w kierunku fazy T1, nale|
y zatem stwierdzi
d
|
enie do nawrotu zaburzenia z przed leczenia. Analizy wB
asne ukazaB
y, i|
wskaz
nikiem r�|
nicuj
cym opcje terapeutyczne jest wskaz
nik nieregularno[
ci. Zastosowanie tego parametru umo|
liwia wB
a[
ciw
kwalifikacj
przypadk�w klinicznych do przeprowadzenia leczenia ortodontycznego stB
oczeD
z zastosowaniem okre[
lonej opcji terapeutycznej. Na podstawie przeprowadzonych badaD
wyci
gni
to nast
puj
ce wnioski: Analiza wynik�w trzech faz (fazy T1 - z przed leczenia, fazy T2 - po zakoD
czeniu aktywnego leczenia ortodontycznego, T3 - w momencie badania) w trzech opcjach terapeutycznych: ekspansja, stripping i ekstrakcja, leczenia stB
oczeD
z
b�w w B
uku dolnym wydaje si
by
por�wnywalna co do efektu leczenia, jednak opcja terapeutyczna z zastosowaniem ekstrakcji jednego z
ba siecznego dolnego w ostrych stB
oczeniach w analizie faz T2 i T3 sugeruje mniejsz
mo|
liwo[

nawrotu stB
oczeD
z
b�w w |
uchwie u pacjent�w dorosB
ych. Wydaje si
, |
e precyzyjne ustalenie zaawansowania stB
oczenia z
b�w w B
uku dolnym przez analiz
wszystkich parametr�w ortodontycznych opisuj
cych stB
oczenie warunkuje prawidB
owy wyb�r opcji terapeutycznej niweluj
cej stB
oczenia z
b�w bez nawrotu u pacjent�w dorosB
ych. Wykazano, i|
wskaz
nik nieregularno[
ci jest obecnie jedynym parametrem r�|
nicuj
cym wskazania do stosowania poszczeg�lnych opcji terapeutycznych, stwierdzono zale|
no[

pomi
dzy tym wskaz
nikiem a nawrotem zaburzenia w trzech badanych opcjach terapeutycznych. Wydaje si
, |
e opracowany wskaz
nik wB
asny M, mo|
e by
przydatny w diagnostyce ortodontycznej, poniewa|
jest skorelowany ze wskaz
nikiem szeroko[
ci mi
dzykB
owej dolnej, kt�rego okre[
lonej wielko[
ci nie powinno si
przekracza
.