Podstawy Konstrukcji Maszyn
Wykład 7
Przekładnie mechaniczne
Dr in\
. Jacek Czarnigowski
Pojęcia podstawowe
Przekładnia mechaniczna  mechanizm słu\
Ä…cy do
przenoszenia energii, zazwyczaj wraz ze zmianÄ…
prędkości obrotowej i momentu.
Odbiornik napędu
y
ródło napędu
Przekładnia
(układ roboczy)
(np. silnik)
Mr Ér
É
É
É
Ms És
É
É
É
Transmisja energii
1
Pojęcia podstawowe
Przyczyny zastosowania przekładni:
Funkcjonalne:
- konieczność dostosowania prędkości obrotowej napędu do maszyny
roboczej,
- zmiana kierunku obrotów maszyny,
- wymagany jest większy moment ni\
jest w stanie wytworzyć silnik,
Pojęcia podstawowe
Przyczyny zastosowania przekładni:
Konstrukcyjne:
- konieczność przeniesienia napędu na pewną odległość (silnik musi
być oddalony od układu roboczego),
- Zmniejszenie gabarytu maszyny poprzez ustawienie równoległe
silnika i układu roboczego,
2
Pojęcia podstawowe
Przyczyny zastosowania przekładni:
Ekonomiczne:
- mo\
liwość zastosowania jednego układu napędowego do kilku
układów roboczych,
- mo\
liwość zastosowania tańszego silnika z przekładnią
wielostopniową dla uzyskania większego zakresu prędkości maszyny
roboczej,
Rodzaje przekładni mechanicznych
Sposób przekazania napędu:
Cierne  przeniesienie Kształtowe  przeniesienie
napędu oparte jest na napędu oparte jest na
tarciu między dwoma zazębianiu się elementów
powierzchniami
3
Rodzaje przekładni mechanicznych
Element przekazania napędu:
Bezpośrednie  przeniesienie Pośrednie  w przeniesieniu
napędu występuje między napędu występuje dodatkowy
dwoma elementami element
Rodzaje przekładni mechanicznych
Przekładnia cierna bezpośrednia:
Przekładnia cierna
Zalety:
- prosta konstrukcja
- brak elementów dodatkowych
- odporność na przecią\
enia
Wady:
- du\
y poślizg = mała sprawność
- brak mo\
liwości synchronizacji poło\
enia
4
Rodzaje przekładni mechanicznych
Przekładnia cierna pośrednia:
Przekładnia pasowa:
- Pas płaski
- pas klinowy
Zalety:
- prosta konstrukcja
- mo\
liwe przekazywanie napędu na du\
ych
odległościach
- mała wra\
liwość na niedokładności
wykonawcze
Wady:
- poślizg na pasach  spadek mocy
(zmniejszona sprawność)
- brak mo\
liwości synchronizacji poło\
enia
Rodzaje przekładni mechanicznych
Przekładnia kształtowa pośrednia:
Przekładnia łańcuchowa:
Zalety:
- du\
a wytrzymałość
- mo\
liwe przekazywanie napędu na du\
ych
odległościach
- brak poślizgu
Wady:
- dodatkowy, skomplikowany element
- du\
a głośność
5
Rodzaje przekładni mechanicznych
Przekładnia kształtowa bezpośrednia:
Przekładnia zębata:
Zalety:
- najwy\
sza sprawność (0,98  0,99)
- du\
a niezawodność
- małe zu\
ycie
- du\
a zwartość
- mo\
liwość przenoszenia du\
ych mocy
Wady:
- hałaśliwość
- du\
y koszt wykonania
- brak odporności na przecią\
enia
Konstrukcja przekładni mechanicznej
Koło bierne(2)
Wyjście
napędu
Wejście
napędu
Koło czynne (1)
6
Przeło\
enie
Przeło\
enie kinematyczne:
Stosunek prędkości kątowych (obrotowych)
koła czynnego do biernego:
É1 n1
i = =
É2 n2
i>1 reduktor
i<1 multiplikator
Przeło\
enie
Przeło\
enie geometryczne:
Dla przekładni kształtowych:
d2 z2
u = =
d1 z1
Liczba zębów koła czynnego
Åšrednice toczne
i biernego
7
Przeło\
enie
Przeło\
enie geometryczne:
Dla przekładni ciernych  konieczne jest uwzględnienie poślizgu:
d2
u =
d1(1-¾)
Poślizg względny
Åšrednice toczne
Przeło\
enie
Przeło\
enie dynamiczne:
Stosunek momentu obrotowego
przekazywanego z wału czynnego na bierny:
M2
id = = u Å"·
M1
Moment Sprawność przekładni
8