3833474404

II

adw. Sebastian Rożek

Prawo Gospodarcze

Mamy tutaj do czynienia z bardzo ważnym pojęciem - definicją przedsiębiorcy - a więc podmiotów, które mogą występować w obrocie gospodarczym. Definicja przedsiębiorcy posługuje się pojęciami określonymi na gruncie prawa cywilnego. Są nimi:

-    osoby fizyczne,

-    osoby prawne,

-    tzw. jednostki organizacyjne nie będące osobami prawnymi, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną.

Udział osób fizycznych w obrocie gospodarczym jest wyrazem uznania przez ustawodawcę naturalnej zdolności prawnej przypisywanej człowiekowi od chwili jego urodzin, i tym samym uznaniem jego podmiotowości prawnej w stosunkach prawnych. Udział w obrocie prawnym różnego rodzaju jednostek organizacyjnych przybierających postać osób prawnych należy już do woli ustawodawcy. Zgodnie z art. 33 Kodeksu cywilnego:

Osobami prawnymi sq Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.

Osoba prawna jest pojęciem prawnym, nie odnosi się ono do jakiegoś konkretnego bytu, lecz przyznaje pewne przymioty określonej jednostce organizacyjnej. Ustawodawca przyjął normatywną metodę określenia katalogu osób prawnych występujących w obrocie. Stąd osobami prawny są tylko te jednostki organizacyjne, co do których w ustawie wprost jest mowa, że posiadają osobowość prawną. Tak jest w przypadku Skarbu Państwa, gmin, Fundacji, stowarzyszeń, spółek kapitałowych itp. Tak więc w prawie polskim istnieje określony katalog osób prawnych. Katalog ten wskazuje bądź na określone rodzaje osób prawnych (jak np. fundacje, stowarzyszenia, spółki akcyjne, spółki z o.o.) bądź indywidualnie na oznaczoną osobę prawną (np. Skarb Państwa, Polska Akademia Nauk). A zatem wybór formy osoby prawnej sprowadza się jedynie do wyboru pomiędzy dopuszczalnymi przez prawo rodzajami osób prawnych. Nie istnieje zatem możliwość powołania jakiejś jednostki organizacyjnej i nadania jej wolą jej uczestników osobowości prawnej.

Każda osoba prawna ma ze swej istoty zdolność prawną - a więc zdolność bycia podmiotem praw i obowiązków oraz posiada zdolność do czynności prawnych - czyli zdolność do działania we własnym imieniu. Inaczej jest w przypadku osób fizycznych, które pełną zdolność do czynności prawnych uzyskują dopiero z chwilą uzyskania pełnoletniości. W imieniu osób prawnych działają jej organy - a więc osoby powołane w określony sposób w skład tych organów (np. członkowie zarządu fundacji, członkowie zarządu spółki z o.o.), bądź posiadające określone cechy (np. Starosta, Wójt, Burmistrz, Prezydent Miasta).

Trzecią grupą podmiotów występujących w obrocie prawnym to jednostki organizacyjne nie będące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. W literaturze przedmiotu nazywa się je również ułomnymi osobami prawnymi. Są to takie jednostki organizacyjne, którym ustawa nie przyznaje osobowości prawnej, a więc nie stwierdza że taką osobowość posiadają, ale mimo to przyznaje im zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań. Z takich stwierdzeń wywodzi się,

3