3833474405

II

adw. Sebastian Rożek

Prawo Gospodarcze

iż takim jednostkom organizacyjnym przyznano zdolność prawną, przez co mogą samodzielnie występować w obrocie prawnym. Jako przykład takich jednostek należy wskazać przede wszystkim spółki osobowe - a więc spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo akcyjną, spółki kapitałowe w organizacji oraz wspólnoty mieszkaniowe, W tym miejscu należy wskazać, iż takimi ułomnymi osobami prawnymi nie są spółki cywilne. Przepisy prawa cywilnego nie przyznają spółce cywilnej podmiotowości prawnej, a więc spółka cywilna jako taka nie jest podmiotem praw ani obowiązków. Podmiotem praw i obowiązków w spółce cywilnej są zawsze jedynie wspólnicy. Wspólnik spółki cywilnej działając „w imieniu spółki" działa faktycznie w imieniu pozostałych wspólników tej spółki. Podmiotem praw i obowiązków stają się wspólnicy tej spółki, a nie spółka jako taka. Spółka cywilna jest jedynie umową łączącą co najmniej 2 podmioty, które zobowiązują się na podstawie tejże umowy do osiągnięcia określonego celu gospodarczego poprzez działanie w sposób oznaczony (art. 860 Kodeksu cywilnego).

Jako istotną różnicę pomiędzy osobami prawnymi i tzw. ułomnymi osobami prawnymi należy wskazać odpowiedzialność za długi. Różnica ta ma także swój wymiar praktyczny, gdyż znając status prawny danej jednostki organizacyjnej - czy jest osobą prawną czy ułomną osobą prawną możemy wywieść, czy za długi tej jednostki organizacyjnej odpowiada wyłącznie ta jednostka, czy może ktoś jeszcze. Otóż zasadniczo w przypadku osób prawnych odpowiedzialność za długi tej osoby ponosi wyłącznie ta osoba prawna całym swoim majątkiem. W przypadku tzw. ułomnych osób prawnych, zgodnie z art. 33¹ §2 kc, za jej zobowiązania odpowiedzialność ponosi całym swoim majątkiem ta jednostka organizacyjna oraz jej członkowie. Zgodnie z art. 33¹ §2 kc

Art. 33¹ §2

2. Jeżeli przepis odrębny nie stanowi inaczej, za zobowiązania jednostki, o której mowa w § 1,

odpowiedzialność subsydiarną ponoszą jej członkowie; odpowiedzialność ta powstaje z chwilą,

gdy jednostka organizacyjna stała się niewypłacalna.

Choć przepis ten statuuje tzw. odpowiedzialność subsydiarną członków jednostki, powstającą dopiero z chwilą niewypłacalności ułomnej osoby prawnej, to jednak przepisy szczególne tę zasadę modyfikują. W przypadku spółek osobowych sprawę tę omówimy w dalszej części wykładu. W przypadku spółek kapitałowych w organizacji zgodnie z art. 13 kodeksu spółek handlowych odpowiedzialność ponoszą solidarnie spółka i osoby które działały w jej umieniu. Przy tym wspólnik lub akcjonariusz odpowiada solidarnie z tymi podmiotami za zobowiązania spółek kapitałowych w organizacji za jej zobowiązania do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie objętych udziałów lub akcji. Ponieważ ustawodawca nie zastrzegł tutaj odpowiedzialności subsydiarnej odpowiedzialność innych osób niż spółka nie zależy od niewypłacalności tej ostatniej. Podobnie jest w przypadku wspólnot mieszkaniowych, gdzie również nie zastrzeżono odpowiedzialności subsydiarnej. Jednakże w przypadku wspólnot mieszkaniowych, odpowiedzialność każdego członka wspólnoty ogranicza się do części odpowiadającej jego udziałowi w nieruchomości wspólnej.

Cechą charakterystyczną osób prawnych jest to, iż zasadniczo ani ich członkowie, ani inne osoby, nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania tych osób prawnych. Odpowiedzialność tę ponosi wyłącznie osoba prawna. Od zasady tej istnieją wyjątki, wśród których zaliczyć należy przepisy ordynacji podatkowej określające odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania podatkowe podatników (art. 116-117 Ordynacji podatkowej) oraz szczególny przepis art. 299 kodeksu spółek