W większości systemów prawnych spółka komandytowa jest ujmowana jako spółka kapitałowa. W naszym systemie określono ją jednak jako osobową. Posiada złożony charakter osobowo -kapitałowy.
Definicję spółki komandytowej zawiera art. 102 kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
Cechą charakterystyczną spółki komandytowej jest więc istnienie 2 grup wspólników. Komandytariuszy i komplementariuszy. Ograniczenie to osiąga się poprzez określenie w umowie spółki tzw. sumy komandytowej. Jest to oznaczona kwota pieniężna, do wartości której komandytariusz odpowiada wobec wierzycieli spółki. Choć prawo nie określa ani minimalnej ani maksymalnej wysokości sumy komandytowej, to nie można przyjąć jej symbolicznej wartości, np. 1 zł. Byłoby to obejście prawa i powodowało nieważność umowy spółki. Suma ta ma uwiarygodniać spółkę w zakresie np. zdolności kredytowej czy wobec osób trzecich. Suma komandytowa określa łączną odpowiedzialność komandytariusza względem wszystkich wierzycieli spółki.
Odpowiedzialność komandytariusza i komplementariusza jest subsydiarna - tak jak wspólnika spółki jawnej. Dodatkowo odpowiedzialność komandytariusza ograniczona jest sumą komandytową oraz wartością wkładu wniesionego do majątku spółki. Komandytariusz zgodnie z art. 112 kodeksu spółek handlowych jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki. Chodzi tutaj o realną wartość wkładu wspólnika w chwili wnoszenia wkładu do spółki, a nie o jego wartość wskazaną przez wspólników w umowie. W razie sporu co do przeszacowania wartości wkładu ciężar udowodnienia wartości realnej spoczywa na komandytariuszu. W krs w rejestrze przedsiębiorców ujawnieniu podlega wartość wniesionego przez komandytariusza wkładu. Wpis jego wartości ma charakter deklaratoryjny i może się zmieniać w trakcie trwania spółki. Inaczej jest w przypadku sumy komandytowej, które wpis do rejestru wymaga sformalizowanej procedury - zmiany umowy spółki w formie aktu notarialnego oraz wpisu do rejestru. Jednakże zmiana sumy -zmniejszenie jej, nie ma skutku względem wierzycieli, których wierzytelności powstały przed chwilą wpisania obniżenia do rejestru.
Wartość wkładu komandytariusza może być niższa, równa lub wyższa od sumy komandytowej. Jeżeli jest niższa, komandytariusz jest wolny w granicach wniesionego wkładu. Jeżeli jest równa, podobnie. Jeżeli wartość wkładu jest wyższa, komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności, ale ekonomicznie może ponieść większą stratę ze względu na możliwość zaspokojenia wierzyciela z majątku spółki.
W sytuacjach, w których komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności wniesiony przeciwko niemu pozew powinien zostać oddalony. Sporne jest, czy komandytariusz może się uwolnić od odpowiedzialności wnosząc lub uzupełniając wkład po wniesieniu przeciwko niemu powództwa.
W razie zwrotu wkładu w całości lub części odpowiedzialność komandytariusza jest reaktywowana w wysokości równej wartości dokonanego zwrotu. „Zwrot wkładu" stanowi wypłata z kapitału zakładowego spółki, jak również inne wypłaty lub świadczenia spółki na rzecz komandytariusza.
19