4130653861

BADANIE POTRZEB UŻYTKOWNIKÓW INFORMACJI 83

—    stopniem złożoności wybieranych przez jednostkę zadań technicznych,

—    rodzajem i częstością powstawania potrzeb informacyjnych w kolejnych fazach przebiegu procesu myślenia,

—    rodzajem i stopniem trudności użytkownika (w korzystaniu z systemów informacyjnych) związanych z trafnością informaqi, ich aktualnością i różnorodnością oraz czasochłonnością dostępu do nich,

—    oceną ważności cech idealnego źródła informacji.

Wszystkie te hipotezy weryfikowane są w badaniach.

Maria Próchnicka przedstawia też zależności przeciwne do zawartych w tych hipotezach. Negując wpływ typu intelektu na powyższe cztery wskaźniki, sugeruje zależność zachowań informacyjnych od innych czynników: dziedziny techniki, fazy procesu myślenia, stopnia złożoności rozwiązywanego problemu, wykształcenia użytkownika i jego doświadczeń zawodowych, przygotowania do korzystania z systemów informacyjnych. Są to czynniki uznawane za obiektywne, niezależne od twórcy. Niestety, Autorka rezygnuje z przeprowadzenia badań sprawdzających słuszność takich hipotez konkurencyjnych, rezygnując tym samym z możliwości porównania ich z hipotezami właściwymi To powoduje pewien niedosyt u czytelnika rozprawy, który oczekuje pełniejszego przedstawienia badanego zjawiska, zwłaszcza po solidnej porcji teorii w pierwszej części książki.

Wyraźny podział całości publikacji na dwie części — teoretyczną oraz raport z badań — wychodzi jej na dobre. Jednakże nie wszystkie zastosowane w książce rozwiązania kompozycyj-no-graficzne można w podobny sposób ocenić. Rozprawa M. Próchnickiej — bez wątpienia spójna merytorycznie — ma charakter wybitnie analityczny. Mało zróżnicowane typograficznie tytuły hierarchicznie rozbudowanych podrozdziałów rozpraszają w efekcie uwagę czytelnika publikacji, zmuszając go do koncentrowania się bardziej na jej formie niż na treści.

Recenzowana praca mimo pewnych mankamentów wydaje się być cenną pozycją na rynku wydawnictw z zakresu informacji naukowej. Nowatorstwo ujęcia problemu potrzeb i zachowań informacyjnych użytkowników informacji stanie się z pewnością inspiracją do dalszych rozważań teoretycznych i inicjatyw badawczych w tym zakresie.

Renata Błażałek

Maszynopis wpłynął do redakcji 15 maja 1992

METODYKA KATALOGU PRZEDMIOTOWEGO

Jadwiga Sadowska: Instrukcja tematowania i katalogu przedmiotowego. Warszawa: Stów. Bibl. Pol. 1991, 100 s.

W ocenie teoretyka

Jak we Wstępie pisze Autorka, Instrukcja wywodzi się i ma ambicje kontynuować tradycję zapoczątkowaną przez podręcznik Adama Łysakowskiego Katalog przedmiotowy ma weryfikować i uzupełniać ten podręcznik. Środowisko bibliotekarskie na pewno przyjęło tę publikację z dużym zainteresowaniem i wdzięcznością jako jedną z nielicznych pomocy metodycznych dla osób zajmujących się opracowaniem przedmiotowym. Przypuszczam, iż można się wkrótce spodziewać reakcji i opinii praktyków, których głosy są najważniejsze i najbardziej miarodajne. Ja chciałabym podzielić się refleksjami osoby, która z codzienną praktyką przedmiotowania^{1 2} nie ma

1

   Podręcznik. Warszawa 1946.

2

   Terminy tematowanie i przcdraiotowanic są traktowane w specjalistycznym języku bibliotekarzy jako synonimy oznaczające indeksowanie w języku haseł przedmiotowych. W recenzji świadomie używam tylko drugiego terminu, jako tego, którego znaczenie strukturalne wskazuje na istotę opraoowania przedmiotowego — odwzorowywanie informacji o przedmiocie dokumentu.