6355787665

ROZDZIAŁ 1

Metodologiczne podstawy pracy.

1. 1. Przedmiot i cel badań.

Metodologia jest dyscypliną naukową formułującą m.in. zasady postępowania badawczego. W tym sensie jest również nauką praktyczną, która zajmuje się sposobami uprawiania nauki, analizuje poprawność czynności wykonanych w trakcie pracy naukowej doprowadzając do wyraźnego zdania sobie sprawy z tego na czym czynności danego typu polegają. Jej reguły ukazują nam jak postępować w poszczególnych przypadkach, aby realizować określone cele procesu badawczego^{1 2}. Uświadomienie sobie znaczenia metodologii niezbędne jest zatem na każdym kroku podjętego naukowego rozpoznania rzeczywistości, od sformułowania przedmiotu badań, poprzez dobranie odpowiednich metod i technik badawczych aż do wnioskowania z przeprowadzonych badań empirycznych.

Przedmiotem moich badań była „rzeczywistość społeczna” czyli twór życia zbiorowego ludzi, na który składają się zarówno twory materialne jak również idealne, do których zaliczamy np. idee, przesądy czy też wierzenia ludzi - jak to ujmuje Janusz Sztumski³. W przypadku mojej pracy była to sytuacja ekonomiczna i relacje społeczne jakim w województwie świętokrzyskim podlegali więźniowie po opuszczeniu jednostek penitencjarnych. Zależało mi nie tylko na ukazaniu organizacyjnych założeń funkcjonowania systemu postpenitencjarnego, lecz również wiedzy na temat pomocy postpenitencjarnej, jej funkcjonowaniu i związanych z nią oczekiwań wśród więźniów. Wiadomo bowiem, że pomoc penitencjarna, z której mają skazani prawo korzystać jest jednym z istotniejszych czynników ułatwiających im adaptację w społeczeństwie oraz podjęcie przez nich na nowo ról społecznych, które pełnili przed uwięzieniem.

W warunkach gospodarki rynkowej, powrót do życia w społeczeństwie zdaje się być znacznie trudniejszy niż w ramach gospodarki państwa socjalistycznego. Przede wszystkim skazani mają trudności w uzyskaniu zatrudnienia na lokalnych rynkach pracy, co prawie uniemożliwia lub wielce utrudnia ich stabilizację ekonomiczną. Z kolei stabilizację społeczną komplikuje bardzo częste rozluźnienie lub nawet rozkład więzi

1

   S. Nowak, Metodologia badań społecznych, Warszawa 1985, s. 23.

2

   J. Sztumski, Wstęp do metod i technik badań społecznych, Katowice 2005 s. 17.