plik


ÿþDiagnostyka laboratoryjna 3. BiaBko: WykBad - norma: Diagnostyka laboratoryjna chorób ukBadu moczowego Copyright by dziku - próba jako[ciowa: ujemna - próba ilo[ciowa: “! 300 mg/dob - biaBkomocz (uszkodzenie nerek): ‘! 300 mg/dob 1. Mocz po nocy (tzw. pierwsza porcja poranna) - mikroalbuminuria: 20 - 300 mg/dob 2. Mocz poranny (tzw. 4-godzinna porcja poranna, 6:00  10:00) - biaBko Bence-Jonesa: 3. Dobowa zbiórka moczu (24-godzinna) - norma: brak - biaBko niepeBnowarto[ciowe, ‘! - szpiczak mnogi WBa[ciwo[ci fizyczne moczu: BiaBkomocz: 1. Barwa: - przednerkowy - sBomkowa, jasno-|óBta, |óBta - nerkowy - wodo-jasna (moczówka) - pozanerkowy (tzw. urologiczny  biaBko z dróg moczowych) - krwista - brunatna (kwas homogentyzynowy) Mikroalbuminuria (mikrohematuria - uszkodzenie nerek): - czarna - norma: 2. Przejrzysto[d: - 30  300 mg/dob - przejrzysty - 20  200 mg/g kreatyniny - sBabo przejrzysty - przyczyny: - mtny (‘! w chorobach dróg moczowych, nie nerek) - nefropatia cukrzycowa 3. Ci|ar wBa[ciwy: - nadci[nienie ttnicze - norma: 1.016  1.026 kg/L - retinopatia - hipostenuria: “! 1.009 kg/L - zalety mikroalbuminurii: - izostenuria: 1.009  1.012 kg/L - eliminacja oligurii, stresu, nadci[nienia - hiperstenuria: ‘! 1.026 kg/L - korekta wyników o stopieo zagszczenia moczu 4. PH: 5,5  6,5 - badania z dowolnej próbki moczu 5. Diureza: - mg albumin / g kreatyniny - diureza prawidBowa: 600  1000 mL - anuria (bezmocz): “! 100 mL Chyluria: - oliguria (skpomocz): 100  600 mL - uszkodzenie naczyo limfatycznych - poliuria: ‘! 2000 mL - zespóB nerczycowy (waBeczki tBuszczowe, chylomikrony, ‘! gospodarki lipidowej) Krew w moczu: WBa[ciwo[ci biochemiczne: - hematuria (krwiomocz) - widoczna goBym okiem, obecne leukocyty 1. Glukoza: - erytrocyturia (krwinkomocz) - widoczna przez mikroskop, [wie|e erytrocyty - norma: - hemoglobinuria - próba jako[ciowa: ujemna - znaczenie: wczesny marker chorób nerek oraz nowotworów ukBadu moczowego (czuBy, ale - próba ilo[ciowa: “! 150 mg/dob nieswoisty) - glukozuria (cukromocz): ‘! 300 mg/dob - cukrzyca SkBadniki osadu moczu w chorobach nerek: - uszkodzenie cewek nerkowych (uszkodzenie kanalików proksymalnych) - waBeczki prawdziwe (biaBkowe odlewy) 2. Barwniki |óBciowe: - nabBonki okrgBe (nerkowe) - bilirubina: brak - erytrocyty - wyBugowane, dysmorficzne, [wie|e oraz waBeczki erytrocytarne - urobilinogen: - leukocyty - pojedyncze, w skupiskach (zapalenie dróg moczowych) oraz waBeczki leukocytarne - próba jako[ciowa: ujemna - skBadniki mineralne  kamica moczowa, zaburzenie gospodarki wapniowo-fosforanowej - próba ilo[ciowa: 4 - paso|yty  rzsistek pochwowy Zalety metody suchych testów: - badanie szybkie do wykonania, ale sBu|y tylko jako badanie przesiewowe Wskazania do oznaczania st|enia UREA w surowicy: - ró|nicowanie azotemii przednerkowej i pozanerkowej Zalety metody mikroskopowej: - ‘! mocznika, kreatynina N  ocena nasilenia toksemii mocznicowej u chorych z ostr - bezpo[rednie wykrywanie skBadników osadu moczu niewydolno[ci nerek - ró|nicowanie krwinkomoczu (czy [wie|y, wyBugowany, dysmorficzny) - u chorych dializowanych  ocena stanu metabolicznego i nasilenia katabolizmu - wykrywanie i ró|nicowanie waBeczków - ró|nicowanie skBadników mineralnych - wykrywanie paso|ytów St|enie kwasu moczowego (UA) w surowicy: - wykrywanie komórek nowotworowych (nowotwory pcherza, nerek) - produkt degradacji puryn - eliminacja interferencji leków w badanie - w 70% eliminowany jest drog nerek - zale|y od wielko[ci przesczania kBbuszkowego Diagnostyka laboratoryjna chorób nerek Uwaga! Zakwaszenie moczu zmniejsza reabsorpcj moczanów w cewkach dalszych (wytrcanie si krysztaBów  kamica nerkowa) Badania stosowane w diagnostyce laboratoryjnej chorób nerek: 1. Oznaczanie st|enia substancji wydalanych przez nerki: St|enie (CREAT) w surowicy: - w surowicy - wahania dobowe nie przekraczaj 15% - w moczu - zale|y od pBci 2. Badania czynno[ciowe nerek - marker swoisty, ale maBo czuBy! 3. Chemiczne i morfologiczne badania moczu - diagnostyka chorób w fazie przewlekBej 4. Inne badania laboratoryjne - oznacza si w surowicy krwi Oznaczanie st|enia substancji wydalanych przez nerki (w surowicy i moczu): 1. Mocznik (UREA) Ostra niewydolno[d nerek (ONN): 2. Kwas moczowy (UA) - wa|ne w ocenie jest porównanie st|enia UREA i CREAT w surowicy 3. Kreatynina (CREAT) - przewlekBe choroby nerek [UREA] - ONN przednerkowa lub czynno[ciowa: 100 [CREAT] St|enie mocznika (UREA) w surowicy: [UREA] - oznaczenie stosowane w celu oceny niewydolno[ci nerek (pomaga zdiagnozowad czynno[ciow - ONN  organiczna : 100 [CREAT] niewydolno[d nerek) - badanie o maBej czuBo[ci diagnostycznej - st|enie UREA przekracza granice normy (‘! 40 mg/dL) dopiero przy “! filtracji kBbuszkowej o poBow - norma: 2,5  8,3 mmol/L lub 0,15  0,5 g/L Badania czynno[ciowe nerek (gBówn rol ma badanie klirensowe): 1. Ocena wielko[ci przesczania kBbuszkowego (GFR) Przeliczanie UREA/BUN: 2. Ocena ukrwienia nerek UREA = BUN x 2,14 3. Ocena funkcji cewek nerkowych BUN = UREA x 0,46 Ocena wielko[ci przesczania kBbuszkowego (GFR): BUN  wielko[d oceniajca ilo[d azotu zwizanego w moczniku - klirens inuliny - klirens endogennej kreatyniny Przy interpretacji: - cel: pomiar klirensu substancji, które po przefiltrowaniu do pramoczu nie ulegaj reabsorbcji oraz - st|enie wydalonego UREA  korekta do przewodu pokarmowego (bBd diety) wydzieleniu - przy niskim st|eniu  niewydolno[d wtroby, [cisBa dieta (u jaroszy) Klirens endogennej kreatyniny (Clkr): 2. PrzewlekBa niewydolno[d nerek (ludzie starsi): - ocena stopnia niewydolno[ci nerek - mocz: - klirens kreatyniny: - oliguria, poliuria - ‘! 30 mL/min  umiarkowana niewydolno[d nerek - nykturia - nocne oddawanie moczu - 15  30 mL/min  niewydolno[d nerek - “! zdolno[ci nerek do zagszczania moczu - 10  15 mL/min  ci|ka niewydolno[d nerek - “! SG < 1,012 kg/L, czasem nawet < 1,006 kg/L - “! 10 mL/min  dializa - biaBkomocz (nieznaczny), krwinkomocz (prawie zawsze), krwiomocz (spontaniczny) - waBeczki szkliste (ziarniste rzadko) Przyczyny bBdów przy oznaczaniu Clkr (bBdy przedlaboratoryjne): - glukozuria (czasami) - nieprawidBowa zbiórka moczu - “! GFR (nieznaczny) - zBe obliczenie czasu badania - krew: - wysiBek fizyczny - nieznacznie ‘! mocznika (mo|e byd prawidBowy) - zBe nawodnienie pacjenta - ‘! kreatyniny (zawsze) - “! klirensu kreatyniny (zawsze) Ocena wielko[ci GFR  cystatyna C: - zalety: 3. KBbuszkowe zapalenie nerek (DZM  mBodzie|, dzieci): - du|a stabilno[d czsteczki - mocz: - st|enie w surowicy zale|y jedynie od wielko[ci filtracji kBbuszkowej - oliguria, anuria - ‘! st|enia cystatyny C > 1,5 mg/L jest obserwowany przy niewielkim “! warto[ci GFR - nabBonki nerkowe (okrgBe) - oznaczenie znacznie prostsze  wymaga jednokrotnego pobrania próbki surowicy - ‘! SG - wady: - biaBkomocz, krwinkomocz lub krwiomocz, erytrocyty wyBugowane i dysmorficzne > 60% - stosunkowo wysoka cena oznaczeo - “! zdolno[ci do zagszczania moczu - “! przesczanie kBbuszkowe (“! GFR) - albumina w moczu Choroby nerek - “! wydalania K+, Mg2+, Ca2+ - “! wydalania amoniaku (azot pozabiaBkowy) 1. Ostra niewydolno[d nerek: - mocz: - krew: - anuria/oliguria - ‘! st|. mocznika - ‘! SG - mocznik/kreatynina < 10:1 - masywny biaBkomocz - ‘! st|. Na+ - krwinkomocz - ‘! st|. skBadników C3 i C4 dopeBniacza (paciorkowce górnych dróg oddechowych) - waBeczki prawdziwe - ‘! aktywno[ci reninowej osocza - “! zdolno[ci nerek do zagszczania moczu - leukocytoza - GFR < 100 mL/min - niedokrwisto[d (“! erytropoetyny z powodu uszkodzenia mi|szu nerek) - “! klirensu kreatyniny - trombocytopenia (“! PLT) - krew: - ‘! ASO - ‘! st|. mocznika > 100 mg/dL (mocznica) - obecno[d kompleksów immunologicznych - ‘! st|. K+ > 6 mEq/L - przy[pieszone OB - ‘! aktywno[ci fosfatazy kwa[nej (FK), fosfatazy alkalicznej (FA), LDH, amylazy, lipazy - hipoalbuminemia - ‘! st|. azotu pozabiaBkowego - rabdomioliza (po wypadku, zmia|d|one komórki): - ‘! mocznik/kreatynina > 10:1 - mioglobina w moczu - ‘! st|. chloru - brunatna barwa moczu - “! st|. Na+, Ca2+ - brak wolnej hemoglobiny w surowicy - ‘! aktywno[ci reninowej i angiotensynowej osocza (nadci[nienie) - brak erytrocytów w osadzie moczu - leukocytoza, niedokrwisto[d, trombocytopenia - SG < 1.007 kg/L - ‘! CEA - CK, CKMB w normie 4. Odmiedniczkowe zapalenie nerek: 7. Rak nerki: - mocz: - mocz: - znaczna bakteriuria (105 w 1mL) - krwinkomocz (prawie zawsze) - posiew dodatni (bakterie Gram-ujemne) - krwiomocz (spontaniczny) - izostenuria (SG = 1,009  1,012 kg/L) - biaBkomocz (nie zawsze) - biaBkomocz (nieznaczny) - komórki nowotworowe (nie zawsze) - leukocyturia (znaczna) - ‘! fosfataza alkaliczna (FA) w moczu - komórki Sternheimera i Malbina - komórki nowotworowe w osadzie (rzadko) - skupiska leukocytów  waBeczki leukocytarne - krew: - “! klirens kreatyniny - niedokrwisto[d (swoista cecha) - krew: - ‘! OB - ‘! st|. kreatyniny - nadci[nienie - niedokrwisto[d - hiperkalcemia - kwasica hiperchloremiczna - ‘! aktywno[ci LDH - “! st|. Na+, Mg2+ - ‘! st|. CEA - leukocytoza (leukocyturia w moczu) - ‘! przy[pieszone OB!!! Badanie ogólne moczu - bBd interpretacji wyników: - mocz  z porcji porannej 5. ZespóB nerczycowy: - azotyny dodatnie  test swoisty tylko dla bakterii G(-) - zaburzenie gospodarki biaBkowej, lipidowej - ‘! SG > 1,026 kg/L - ‘! przepuszczalno[ci bBony - krew (+) - mocz: - testem paskowym nie mo|na wykryd erytrocyturii - masywny biaBkomocz, albumina > 3,5 g/dob - odczyn zasadowy: - waBeczki tBuszczowe - bakteriomocz - chylomikrony - kwasica cewkowa, metaboliczna - mocznik i kreatynina w normie - biaBkomocz rzekomy  z powodu obecno[ci mukoprotein ([luz, sperma) - ‘! SG - test na ciaBa ketonowe  wykrywa kwas acetooctowy (reakcja z kwasem ²-hydroksymasBowym i - ‘! osmolalno[ci moczu > 1500 mOsmoli acetonem) - “! osmolalno[ci osocza < 270 mOsmoli - test na leukocyty - krew: - hipoproteinemia z wyrazn hipoalbuminemi (obrzki) Wyniki wskazujce na zagro|enie |ycia: - wzgldny ‘! st|. ± i ²-globulin - waBeczki woskowe  ostra niewydolno[d nerek - “! poziom aminokwasów - krwiomocz  kolka nerkowa, rak nerki lub pcherza moczowego - hiperlipidemia - ‘! st|. Ca caBkowitego i Ca2+ (zjonizowanego) - ‘! st|. fibrynogenu - “! st|. K+, Fe3+, Cu2+, Mg2+ - “! poziomu skBadników C3 i C4 dopeBniacza 6. Kamica moczowa: - badanie przedmiotowe: - w wodonerczu  powikszenie nerki - w napadzie kolki stwierdza si zwikszon i du| bolesno[d przy obmacywaniu okolicy nerek, czasem wzdBu| przebiegu moczowodu - badania laboratoryjne: - krwinkomocz lub napadowy krwiomocz w kolce nerkowej - leukocyturia, ropomocz, bakteriuria (zale|y od powikBao)

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Diagnostyka laboratoryjna Wykład Skazy krwotoczne
Diagnostyka laboratoryjna Wykład Cukrzyca
Diagnostyka laboratoryjna chorob ukladu pokarmowego wyklad IVL 2009
Ustawa o medycznej diagnostyce laboratoryjnej
diagnostyka laboratoryjna w okresie niemowlęcym i dziecięc…
Diagnostyka laboratoryjna w toku modernizacji
Ćwiczenie nr 8 Diagnostyka laboratoryjna zawału serca
Badania dodatkowe w diagnostyce chorob ukladu moczowego
074 Ustawa o diagnostyce laboratoryjnej
Diagnostyka laboratoryjna przewodnik
AOSzał nr 2 cz 1 diagnostyka laboratoryjna 28 08

więcej podobnych podstron