Motyw mi�o�ci w literaturze Wtorek, 25 Kwietnia Imieniny obchodz�: Marek, Jaros�aw, Elwira     Sciaga.pl > Prace > M�oda Polska > Home | Reklama | Info | Mail Gdzie Cz@T ??? Gdzie jestSciaga.pl ? Motyw mi�o�ci w literaturze kategoria:   J.polski zakres:   M�oda Polska dodano:   1999-11-17 Mi�o�� – g��bokie przywi�zanie do kogo� lub czego�; nami�tne uczucie sympatii do osoby p�ci odmiennej, po��czone z po��daniem jej. Jednak czy s�ownikowe poj�cie mi�o�ci oddaje i w pe�ni charakteryzuje to wspania�e uczucie ? Ot� nie. Jest to jedno z najwi�kszych i najg��bszych uczu�. Dlatego mo�e jest to temat tak cz�sto poruszany przez tw�rc�w r�nych epok. W�a�ciwie trudno znale�� utw�r, w kt�rym nie by�oby w�tku mi�osnego. Jednak nie tylko w literaturze mo�emy odnale�� temat mi�o�ci. Widoczny jest on w filmie, malarstwie czy nawet w muzyce. Jednak skierujmy swoja uwag� na literatur�.. Poruszane i opisywane przez tw�rc�w uczucie pe�ni zawsze rol� tw�rcza albo destrukcyjn�. Pocz�wszy od Homera opisuj�cego wojn� troja�sk�, kt�rej przyczyn� by�a Helena, do czas�w dzisiejszych. Okres �redniowiecza to czas wyciszenia, to epoka teocentryzmu i ascezy. B�g zdominowa� �ycie �redniowiecznych. Swoboda demokracji ate�skiej zostaje zast�piona surowym w swych prawach feudalizmem. "Ka�dy wasal ma swojego wasala", "ka�dy komu� s�u�y i musi by� komu� pos�uszny." Jak wielka mo�e by� mi�o�� do Boga, mo�emy przekona� si� czytaj�c "Legend� o �w. Aleksym". Aleksy - bogaty, rzymski ksi��� opuszcza �on� i dom , wyrzeka si� maj�tku, staje si� prawdziwym ascet�, bo ponad wszystko stawia mi�o�� do Stw�rcy. Modl�c si� i umartwiaj�c pragnie osi�gn�� �wi�to��. Roland , �redniowieczny rycerz, g��wny bohater "Pie�ni o Rolandzie", reprezentuje model mi�o�ci do Boga, ojczyzny, oraz kr�la. Za Francj� oddaje �ycie w walce z Saracenami. Lojalny wobec w�adcy nawet w beznadziejnej sytuacji walczy, by ratowa� sw�j honor, a umieraj�c prosi Boga o przebaczenie za pope�nione grzechy. W literaturze �redniowiecza czytamy r�wnie� o pi�knej, czystej mi�o�ci m�czyzny do kobiety (pie�ni liryczne), ale spotykamy si� r�wnie� z nami�tno�ci�, kt�ra spala i zabija cz�owieka. Jest ona tematem legendy celtyckiej "Tristan i Izolda". Uczucie to nie daje si� zanalizowa�. Nie wynika ono z bli�szego poznania , wzajemnego podziwu i szacunk�w bohater�w. Rodzi si� po wypiciu przez pomy�k� cudownego napoju mi�osnego w czasie podr�y, kiedy to Tristan wiezie Izold�, aby po�lubi�a jego w�adc� - kr�la Marka. Wzajemne po��danie jest tak wielkie, �e Tristan - lojalny rycerz, �amie zasad� pos�usze�stwa wobec pana i dochodzi do zbli�enia kochank�w. Mi�o�� pe�ni tutaj rol� destrukcyjn�. Uczucie niszczy �ycie obojga bohater�w, skazuje ich na cierpienie, post�powanie wbrew zasadom oraz zmusza ich do k�amstw. Bohaterowie uciekaj� od siebie, ale nie mog� bez siebie �y�. Dopiero po �mierci ��cz� si� i s� szcz�liwi. Z drugiej jednak strony mi�o�� jest tu �r�d�em wielkiego szcz�cia, powodem desperackich czyn�w i symbolem odwagi. Problem mi�o�ci oraz honoru porusza Corneille w utworze „Cyd”. Chimena kocha, ale wie, �e na pierwszym miejscu powinna postawi� honor rodu i ��da� zemsty dla zab�jcy ojca. G��wna bohaterka cierpi, bo pragnie kary dla Rodryga, a jednocze�nie chce go ocali�, gdy� rozumie jego motywy. On z kolei rozumie motywy post�powania Chimeny. Wszystko ko�czy si� dobrze dzi�ki interwencji kr�la. Mi�o�� jest tu jednak r�wnie� si�� destrukcyjn�. Bez niej wybory bohater�w by�yby �atwiejsze, ale za to ich �ycie mniej barwne i ciekawe. W utworze rozs�dek i honor wygrywaj� nad mi�o�ci�. �wiat jest tu uporz�dkowany i nie ma w nim miejsca na szale�stwa mi�o�ci. Romantyzm to epoka, w kt�rej mi�o�� cz�sto przedstawiona jest jako uczucie niszcz�ce i utrudniaj�ce w�a�ciwe wybory bohater�w. G. Byron w „Giaurze” przedstawi� mi�o�� wielk�, wzajemn�, ale zniszczon� przez konwencje obyczajowe i spo�eczne. Sta�a si� powodem �mierci Leili, rozpaczy i zgonu Hassana, nieszcz�cia Giaura, kt�ry sta� si� zab�jc�. Zrozpaczony, cierpi�cy, rozdarty wewn�trznie i nieszcz�liwy przywdziewa habit. Jednak nie robi tego z powo�ania, ani z pokuty. Nie wype�nia obowi�zk�w religijnych i odrzuca Boga, odst�puj�c od wiary chrze�cija�skiej. Do samej �mierci nie zaznaje ju� nigdy spokoju, ukojenia ani pocieszenia. Mi�o�� niszczy tak�e tytu�owego bohatera „Cierpie� m�odego Wertera” J. W. Goethego. Czyni go niezdolnym do �ycia, popycha do szale�stwa i samob�jstwa. Uczucie to przedstawione jest jako wszechogarniaj�ca si�a, kt�rej nie spos�b si� oprze�. Szcz�ciu g��wnego bohatera stoi na przeszkodzie fakt, i� osoba, kt�r� pokocha�, przyrzek�a ju� r�k� innemu konkurentowi. N�kany poch�aniaj�cym go uczuciem, ma wra�enie, �e zmys�y mu si� m�c� i nie mog�c zaspokoi� osobistych pragnie�, traci panowanie nad sob� i decyduje si� na odej�cie od spo�ecze�stwa, na samob�jcz� �mier�, kt�rej powodem jest nieszcz�liwa mi�o��. Tw�rcza i buduj�ca mi�o�� przeradza si� w destrukcyjn�. A. Mickiewicz w „Dziadach cz. III” przedstawia Gustawa jako tragicznego kochanka, kt�rego zniszczy�a mi�o��. Jest to cz�owiek samotny, zakochany od pierwszego wejrzenia, porzucony i zbuntowany wobec otaczaj�cej go rzeczywisto�ci. Jest romantycznym bohaterem na miar� Wertera. Obraz jego cierpie� przedstawiony jest w monologu lirycznym, z kt�rego dowiadujemy si�, i� cierpi z powodu nieszcz�liwej mi�o�ci. Jej przyczyny odnajdujemy w nier�wno�ci spo�ecznej oraz r�nicach maj�tkowych. G��wny bohater buntuje si� przeciwko obyczajom, przes�dom i konwencjom kr�puj�cym uczucia. Mi�o�� ukazana jest tu w r�nych odcieniach: przejawia si� jako uwielbienie, czu�o��, t�sknota, rozpacz, a nawet mo�e prowadzi� do znienawidzenia obiektu uczu� („Kobieto! Puchu marny! Ty wietrzna istoto!”) Jednak�e mi�o�� romantyczna mo�e by� tw�rcza i inspiruj�ca do dzia�ania. Uczucie tytu�owego Konrada i Aldony w utworze A. Mickiewicza „Konrad Walenrod” jest nieszcz�liwe, ale z przyczyn zewn�trznych i z powodu ich w�asnego wyboru. Kochali si� i mogli by� szcz�liwi, gdyby nie tragedia ojczyzny, dla dobra kt�rej bohater po�wi�ca szcz�cie w�asne i ukochanej oraz honor. Aldona akceptuje jego wyb�r. W utworze uwypuklona jest nie mi�o�� do drugiej osoby, lecz mi�o�� do ojczyzny. G��wny bohater wybiera drog� post�pu i zdrady, k�amstwa i zbrodni, kt�ra jest niezgodna z etosem rycerskim i jako �redniowieczny rycerz, ceni�cy nade wszystko honor, sam uwa�a t� drog� za niemoraln� i przeklina j�. Konieczno�� dziejowa zmusi�a go do przyj�cia takiego sposobu walki. Mo�na postawi� pytanie, czy Konrad by�by zdolny do podj�cia takiej decyzji, gdyby nie mi�o�� i wsparcie Aldony. W tym miejscu zauwa�amy inspiruj�c� rol� mi�o�ci, bo to w�a�nie uczucie doda�o si� bohaterowi. J. S�owacki napisa� utw�r pt: „Kordian”. Tytu�owy bohater prze�ywa nieszcz�liw� mi�o�� do starszej od siebie Laury, rozczarowuje go Wioletta i mi�dzy innymi z powodu tych prze�y� rodzi si� w nim wola dzia�ania. Gorzkie, pesymistyczne do�wiadczenie z podr�y po Europie, por�wnanie rzeczywisto�ci z marzeniami przynosi mu tylko same rozczarowania i zawody. Rodzi si� w nim bunt, kt�ry wyzwala w nim my�l o walce o wolno�� jednostki i narodu. Kordian dojrzewa, a wi�c mo�na powiedzie�, i� te prze�ycia, zwi�zane z mi�o�ci�, by�y inspiruj�ce. Zupe�nie inaczej mi�o�� przedstawia A. Fredro w „�lubach panie�skich”. Ten znakomity przedstawiciel komedii polskiej, kreuje to uczucie w szczeg�lnie dodatnim �wietle; daje wysok�, trafn� i buduj�c� jej ocen�. Zupe�nie inn� ni� tw�rcy romantyczni. Mi�o�� fredrowska jest wielka, prawdziwa, szcz�liwa, pobudzaj�ca inteligencj� i spryt. „�luby panie�skie” – to doskona�a analiza uczucia mi�o�ci, wielka pochwalna pie�� na jej cze��, kt�r� poeta g�osi przez usta Gustawa i Anieli. Dramat zawiera prawdziwy obraz narodzin i poetyckie uj�cie rozwoju uczucia mi�o�ci – jej nie�mia�e pocz�tki, rozkwit i zwyci�stwo, s�owem ca�y jej obraz. Mi�o�� wype�nia ca�y utw�r, stanowi g��wne jego zagadnienie i jest motorem post�powania bohater�w. Autor wierzy w pot�g� tego uczucia i podkre�la szczeg�ln� jego rol� i znaczenie; uwa�a, �e jest ono najwa�niejsze w �yciu ludzkim. Mo�liwo�� osi�gni�cia szcz�cia widzi poeta tylko w ma��e�stwie, tj. w spos�b zgodny z obowi�zuj�cymi zasadami moralnymi, a szcz�liwe �ycie partner�w uwa�a za najcenniejsz� warto��. Podkre�la, �e tylko mi�o�� mo�e po��czy� dwoje m�odych ludzi. Ma��e�stwa oparte na rozs�dku s� wbrew naturze, a zwi�zki powinny by� dyktowane tylko powa�nym i g��bokim uczuciem. W pozytywizmie problem mi�o�ci poruszana jest w utworze E. Orzeszkowej „Nad Niemnem”. Brak tego uczucia w ma��e�stwie Emilii i Benedykta jest powodem ich rozgoryczenia i niezadowolenia z �ycia. Podobnie czuj� si� Marta i Anzelm. Jan i Justyna nie powt�rz� b��du starszych, ich mi�o�� jest szcz�liwa, inspiruj�ca i tw�rcza. Wiedz�, czego oczekuj� od �ycia, b�d� o to walczy� i na pewno im si� uda. W idealnym �wiecie, kt�ry stwarza Orzeszkowa w Bohatyrowiczach, wszystko opromienione jest r�nymi rodzajami mi�o�ci. „Lalka” B. Prusa ukazuje mi�o�� galanteryjnego kupca w �wiecie, w kt�rym wszystko ma swoj� cen�. Stanis�aw Wokulski to czterdziestopi�cioletni m�czyzna, dla kt�rego najwa�niejsza jest mi�o�� .Od chwili, gdy zobaczy� Izabele ��ck�, kt�r� poznaje przypadkowo w teatrze, jego �ycie diametralnie si� zmienia .Mo�na powiedzie� �e mi�o�� to cud , �aska , gdyby nie ujrza� Izabeli ��ckiej, wi�d�by nudne �ycie kupca , gromadzi�by ruble , �ycie up�ywa�oby mu ja�owo. Uleg� on apatii. Po �mierci �ony, wdowy po Janie Minclu odziedzicza jej maj�tek w wysoko�ci 30000 ty� rubli. Ten etap �ycia Stanis�awa to bardzo samotny okres, czas kryzysu . Stanis�aw od chwili ujrzenia Izabeli ��ckiej stara si� zrobi� wszystko, by Izabela zakocha�a si� w nim. Gdyby nie ta mi�o��, to �ycie jego by�oby smutne i dramatyczne. Mi�o�� dla Stanis�awa jest motywem buduj�cym, zdobywa on maj�tek, fortun�, wst�puje w grono arystokracji , zdobywa przychylno�� Tomasz ��ckiego , stara si� otoczy� opiek� rodzin� ��ckich, kupuje kamienic�, weksle .Zdobywa przychylno�� prezesowej Zas�awskiej. Kupuje sobie pow�z , cylinder oraz frak. Uczy si� j�zyka angielskiego, by zdoby� przychylno�� Izabeli. Pr�buje zdoby� sobie �askawo�� arystokracji. Mo�na powiedzie�, �e Stanis�aw Wokulski jest postaci� tragiczn� , od chwili poznania Izabeli traci w�asn� to�samo�� , traci idea�y, kt�rym by� wierny. Mi�o�� przys�ania mu oczy, krzy�uje mu plany . Mi�o�� ta jest traktowana jako si�a niszcz�ca. Je�eli chodzi o literatur� M�odej Polski, to doskona�ym przyk�adem mi�o�ci destrukcyjnej jest wzajemne uczucie Jagny i Antka w „Ch�opach” W. S. Reymonta. W uporz�dkowanym zgodnie z natur� �wiecie mieszka�c�w Lipiec liczy si� trwa�a rodzina jako „przedsi�biorstwo” nastawione na upraw� roli. Mi�o�� mo�e prowadzi� tylko do za�o�enia rodziny, kt�rej cz�onkowie wsp�lnie zajmuj� si� pracami polowymi, wype�niaj�c z g�ry zaplanowany harmonogram. Uczucie bohater�w jest pot�pione przez ca�� wie�, dlatego, �e burzy szcz�cie Hanki i jej dzieci, a p�niej zak��ca spok�j Boryny. Modele mi�o�ci przedstawione w literaturze antycznej i �redniowiecznej s� aktualne do dnia dzisiejszego. Uleg�y jedynie drobnym zmianom, zwi�zanym z otaczaj�c� nas rzeczywisto�ci�. Mi�o�� p�niejszych okres�w ukazuje te same problemy i te same zachowania bohater�w. Przytoczone przeze mnie przyk�ady literatury dowodz�, i� to wspania�e uczucie pe�ni zawsze rol� tw�rcz� albo niszcz�c�. Ka�da mi�o�� jest pi�kna i potrzebna cz�owiekowi. Ka�da wymaga po�wi�ce� i wyrzecze�, a kiedy ju� przynosi szcz�cie, rado�� to czasami niesie ze sob� b�l i cierpienie. Autor: Klimek Ocena : 4.2  oce� prace: 1 2 3 4 5 6 Home | Reklama | Info | Mail Prace | Pomoc | Ksi��ki | Artyku�y | News | Katalog | Forum | Rozrywka Wszelkie prawa zastrze�one / All rights reserved  Sciaga.pl 2000