motyw pielgrzyma tulacza w literaturze


"Każdy z nas jest Odysem Co wraca do sWej Itaki"

(L. Staff "Odys")





Podróż symbolizuje: drogê życia, ryzykowne przedsiêwziêcie, dążettie do celu; przygodê, potrzebê nowych doœwiadczeą, odkrycie, poszukiwanie duchowych celów.zó Dla wêdrowca jest nauką, dla wygnaąca udrêką. Wgdrówka może staŚ siê pielgrzymką zmierzającą do miejsc œwiêtych (np. Jerozolimy, Mekki, Benares, Rzymu, na Jasną Górê). Pielgrzymkê symbolizują: muszla, sandały, kij i piaszcz pielgrzymi. W plastyce wyobrażano jako pielgrzymów m. in. œw. Rocha, archanioła Rafaia, œw. Aleksego, œw. Brygidê ze Szwecji.

Podróż też może przybraŚ formê tułaczki, czyli bezcelowego przenoszenia siê z miejsca na miejsce. Te dwa znaczenia słowa "podróż" mają szczególną siłê i moc w okresie polskiego i europejskiego romantyzmu.

Wêdrówka - to nie tylko zwiedzanie, odkrywanie przestrzeni. Mamy; wêdrowkê dusz (orfizm i pitagoreizm), podróż w głąb siebie, daremną ucieczkê od siebie, w poszukiwaniu prawdy, inicjacyjną, poœmiertną czy w czasie. Podróżowanie jest najstarsza pasją człowieka, a może to kulturowe dziedzictwo rodem z "Odysei " lub "Biblii "?

W mitologii - Demeter wêdruje po œwiecie, by odnależŚ swą córkê Persefonê (Korê), którą porwał Hades. Przemierza œwiat, przyjmując na siebie dobrowolne wygnanie, które przynosi œwiatu nieurodzaj. RadoœŚ nawiedza twarz matki wiosną, gdy Zeus nakazuje Hadesowi wypuœciŚ z podziemi Korê.



Nieszczgœliwym tułaczem jest też Orfeusz, który nie zdołał z krainy umarłych wyprowadziŚ Eurydyki. łpiewając żałobne pieœni ku czci żony bląka sig po œwiecie aż do czasu, gdy zostanie rozszarpany przez menady. Odyseusz spêdza dziesigŚ lat w podróży, zanim powróci do Itaki.

Starożytna wyprawa po złote runo zadziwia do dziœ. Po tê œwiêtoœŚ Kolchidy wyrosza Jazon z innymi herosami na statku Argo. Podczas podróży Argonauci są œwiadkami wielu tajemniczych przygód, m. in. muszą przeplynąŚ miêdzy Symplegadami, które niszczyły każdy okrêt. Z córką władcy Kolchidy - Medeą bohater wraca szczêœliwie do domu i odbiera wujowi Peliasowi bezprawnie przejgtą władzê.

Herakles, Tezeusz wêdrują po œwiecie przez cale swoje życie. Niewidomy Edyp wêdruje po Grecji, cierpiąc na myœl o swych zbrodniach. Eneasz po upadku Troi przemierza Morze łrbdziemne. Jest goœciem królowej Dydony w Kartaginie, schodzi do podziemi... Według mitu kres jego tułaczki to brzeg Półwyspu Apeniąskiego.

W Starym Testamencie wiecznym tułaczem jest Kain, który dopuœcił siê zbrodni bratobójstwa. Abraham wêdruje z całą rodziną z Charanu do Kanaanu... Jednak najbardziej znaną podróż odbył naród wybrany. Pod wodzą Mojżesza opuszcza Egipt i rozpoczyna pielgrzymkê przez pustyniê Kanaanu do Ziemi Obiecanej. Wêdrówka trwa 40 lat.

Według Nowego Testamentu Jezus w wieku 30 lat rozpoczyna wêdrówkg wraz z 12 apostołami. Przemierza całą Palestynê, nauczając i czyniąc cuda. Kresem podroży jest ukrzyżowanie w Jerozolimie.

Również Słowo Boże wciela siê w wêdrowca - stąd podróże misyjne. Motyw podróżnika, pielgrzyma, tułacza pojawia siê w literaturze od początku jej ishtienia, bo chêŚ poznania jest silivejsza niż strach przed niezna

UTWORY, W KTÓRYCH M. IN. ODSZUKANO MOTYW:

"Odyseja" Homera; "Eneida" Wergiliusza; "Legenda o œw. Aleksym"; "Legendy arturiaąskie"; "Tristan i Izolda"; "Boska Komedia" Dantego; "Pieœą œwiêtojaąska o Sobótce" J. Kochanowskiego; "Don Kichote" M. de Cervantesa; "Kandyd" Woltera; "Mikołaja Doœwiadczyąskiego przypadki" I. Krasickiego; "Kubuœ Fatalista" D. Diderota; "Podróże Guliwera" J. Swifta; "Faust" J. W. Goethego; "Giaur" G. Byrona; "Konrad Wallenrod", "Stepy Akermaąskie", "Pan TadeusŸ", "Ksiêgi narodu i pielgrzymstwa polskiego" A. Mickiewicza; "Kordian", "Podróż z Neapolu do Ziemi łwiêtej", "Hymą", "Beruowski", "Anhelli" J. Słowackiego; "Nie-Boska Komedia" Z. Krasiąskiego; "Trzy po trzy" A. Fredry; "Marlwe dusze" M. Gogola; "Lalka" B. Prusa; "Latarruk", "Potop" H. Sienkiewicza; "W osiemdziesiąt dni dookoła œwiata" J. Veme"a; "Lord Jim" J. Conrada; "O żołnierzu tułaczu", "Popioły", "Ludzie bezdomni", "Przedwioœnie" S. Żeromskiego; "łmierŚ w Wenecji" T. Manna; "Zamek", "Proces" F. Kafki; "Ferdydurke" W. Gombrowicza; "Bramy raju" J. Andrze-jewskiego; "Mała apokalipsa" T. Konwickiego; "Wieża" G. Herlinga-Grudziąskiego; "Początek" A. Szczypiorskiego; "Przesłanie pana Cogito" Z. Herberta...







Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Przedstaw obecny w literaturze romantycznej motyw pielgrzyma
MOTYW ŻYDA WIECZNEGO TUŁACZA W LITERATURZE POLSKIEJ
motyw zyda wiecznego tulacza w literaturze
Motyw troski o Rzeczpospolitą w literaturze polskiego renesansu
motyw tańca w polskiej literaturze (na wybranych przykładach
Motyw Ikara w polskiej literaturze współczesnej oraz moich przemyśleniach
Motyw śmierci w literaurze średniowiecza
Motyw cierpienia i buntu w znanych Ci utworach literackich (od Biblii i greckich mitów po czasy w
Motyw miłości w literaturze
motyw tanca w literaturze Nieznany
Motyw ojczyzny w literaturze staropolskiej I literatury ~612
motyw wesela w literaturze polskiej (na wybranych przykładac
Wolność i zniewolenie jako uniwersalny motyw w literatur~6AD
motyw tanca w literaturze roznych epok
! Barok ?rok nurty w literaturze(dworski i ziem

więcej podobnych podstron