16819

obserwacji. praktyki zawodowej - zwłaszcza gdy występują zjawiska sprzeczne lub paradoksalne . teorii pedagogicznych. psychologicznych i nauk pokrewnych.

Zawsze postawienie problemu badawczego winno być poprzedzone wnikliwym zapoznaniem się z literaturą naukowa dotyczącą interesującego zagadnienia. Odrzuca się pomysły , które byłyby powieleniem cudzych badań (o ile nie mają to być badania replikacyjne ). oraz te . których wyniki można z łatwością przewidzieć na podstawie istniejących w literaturze danych.

Problem badawczy powinien być wyrażony w taki sposób. aby było możliwe jego rozstrzygmęcie w empirii.

Rozstizygalność empiryczną badań określają następujące czynniki:

1)    Pytanie powiimo mieć związek z rzeczywistością teoretyczną lub i bezpośrednio obserwowane.

Przykład: „Jakie właściwości osobowościowe różnicują członków Polskiej Partii Faszystowskie i od uczestników Partii Chłopskiej "? NIE MA W POLSCE PARTII FASZYSTOWSKICH

2)    Pytaiue powiimo dotyczyć zjawisk między sobą porównywalnych. Nie można porównywać np. metod nauczania i psychoterapii. jeśli przyjmowane są imię kryteria ich oceny.

3)    Pytanie powiimo być sformułowane na takim poziomie ogólności. aby pomiar interesujących zjawisk był możliwy do przeprowadzenia. Zbyt ogólne określenie problemu , uiuemożliwia jego badanie.

Przykład: „Jakie są determinanty postaw antysemickich u^- Polsce?"

4)    Pytanie powiimo być sformułowane przy użyciu jednoznacznie rozumianej terminologii

Klasyfikacja pytań badawczych ze względu na cel, dla którego zostało ujęte badanie:

1)    Opisowe . dotyczą stwierdzema faktów i stanów rzeczy i ich właściwości .charakterystyki.

Przykład: „Jakie futtkcje w przystosowaniu społecznym dają objawy nerwicowe?"

2)    Przyczynowo - skutkowe . mówiące o zależnościach i powiązamach między różnymi zjawiskami.

Przykład: „ Czy rozwój intelektualny ucznia wpływa na jego osiągtiięcia szkolne?"

3)    Utylitarne , związane z zastosowaniem jakichś zjawisk. faktów, w^r praktyce. W pedagogice i psychologii mogą dotyczyć oceny testów' wiadomości. włości pomiarowych testów. kwestionariuszy. Stosownie są w pracach wdrożeniowych. adaptacyjnych danego narzędzia do warunków polskich. lub konstrukcji nowych narzędzi. Obejmują również pytania o skuteczność metod oddziaływ^rama w nauczaniu , wychowaniu . psychoterapii. Gdyby skoncentrować się na treści pytań, a nie na celu badan, wówczas wyodrębniamy pytania opisowe i przyczynowo-skutkowa.

4)    Pytania rozstrzygnięcia i pytania do wypełnienia Pytaiua rozstrzygnięcia rozpoczynają się od partykuły ..czy" i można udzielić jednej z dwóch wykluczających się odpowiedzi: TAK lub NIE. Po partykule pytającej ..czy” . występuje człon, będący zdaniem oznajmującym. Najczęściej stosuje się dwuczłonowa pytania rozstrzygnięcia.

Przykład: „ Czy dziecko ir wieku 3 lat jest zdolne do myślenia abstrakcyjnego "?

Pytania do wypełnienia podają tylko gotowy scliemat odpowiedzi. me ma w nich żadnych

alternatywności.

Przykład: Od którego roku życia dziecko jest zdolne do przeprowadzenia operacji formalnych?

Odp: Dziecko jest zdolne do przeprowadzam a operacji formalnych od........roku życia

2

Metody badan pedagogicznych