19388

*    trafnośćteoretyczna-podobna do ujęcia Kirk i Miller, rozumiana jako stopień dopasowania wyjaśnień teoretycznych do zebranych danych; zwiększenie tej trafności: dużo czasu na badania terenowe, by mieć pewność, że obserwowane wzory zachowań są stałe, triangulacja teorii (polecenie Oenzina -1989), czyli wyjaśnianie zjawisk z różnych perspektyw teoretycznych -> pełniejsze zrozumienie procesów, triangulacja badaczy dokonujących niezależnej interpretacji i wyjaśniania danych; sprawdzenie trafności: formułowanie prognoz dot. kierunku rozwoju wydarzeń i ich sprawdzanie (Miles, Huberman - 2000)

*trafnośćzewnętrzna- związana z możliwością generalizacji wyników badań na populację; ma mniejsze znaczenie, ponieważ rzadko oczekuje się, że wyniki badań jakościowych będą wyjaśniały szerszy zakres zachowań niż te zbadane - związane jest to: 1) z często stosowanym doborem celowym, 2) ze specyfiką badań jakościowych nastawionych na dogłębny opis przypadków i zjawisk; niemożliwe jest stosowanie form wnioskowania statystycznego, możliwe jest formułowanie hipotez, które będą testowane w ilościowej fazie badań/będą stanowić wsparcie informacyjne dla decyzji marketingowych; Imożliwa "naturalistyczna generalizacja" (np. Stake)- uogólnianie oparte na podobieństwach - wyniki badań jednej z zakresu jednej kategorii można przełożyć do innej, lecz podobnej do naszej, kategorii. Zasada: Im bardziej są podobni, tym bardziej uogólnienia są uprawnione (Burkę Johnson -1997); uzasadnienie generalizacji: zastosowanie replikacji (jeśli jedne wyniki znajdują potwierdzenie w innej -> większa wiarygodność -> wzrost prawomocności uogólnienia na populację) - częste postępowanie w przypadku grup fokusowych; staranne przygotowania i analiza badania + opis zespołu i procedury dla czytelnika ->przedstawienie konkluzji + dokonanie generalizacji

*trafnośćewaluacyjna- dot. oceny jakości badań na wszystkich etapach, odwołując się do terminologii badań ewaluacyjnych, konieczne jest prowadzenie ewaluacji ex-ante, on-going, ex-post. Badanie powinno być procesem bogatym w krytyczną refleksję nad sposobami pozyskiwania danych i samymi danymi; wyróżnienie tego rodzaju trafności niewiele jednak wnosi do sposobu jej rozumienia i zapewnienia (kluczowego z punktu widzenia badań marketingowych, gdzie wyniki badań jakościowych są wykorzystywane do podejmowania decyzji rynkowych)

2.2. Rzetelność

*    częściej używany przy ocenie badań ilościowych

-    rzetelność - sprawa dyskusyjna:

a.    ma olbrzymie znaczenie dla badań jakościowych,

b.    prowadzi do nieporozumień, stereotypów, to, że coś jest mało rzetelne * mało wiarygodne - za odrzuceniem tego konceptu przemawia fakt, że specyfiką badań jakościowych jest dogłębne zrozumienie zjawisk, a nie ich wyjaśnianie, dlatego lepiej jest mówić o kontroli jakości badań

-    Patton: trafność i rzetelność - najważniejsze zagadnienia dla badacza przy planowaniu badania, analizowaniu wyników i ocenianiu jakości, podobne stanowisko: Lincoln, Guba

-    Galafshani + Healy, Perry: jakość badan powinna być oceniana we właściwy sposób dla każdego z paradygmatów

-    Lincoln, Guba: zastąpić w badaniach jakościowych termin „rzetelność" - > „niezawodność" (oddaje to samo, co „rzetelność' w badaniach ilościowych), zwiększenie niezawodności: procedura kontroli przebiegu i rezultatów procesu badawczego

-    Clont, Seale (1999): proponują koncepcję niezawodności uzupełnić koncepcją spójności lub rzetelności; zwiększenie spójności i rzetelności: kontrola badań na każdym etapie (Campbell -19%)

-    podsumowując: w badaniach jakościowych nie da się zapewnić klasycznie rozumianej rzetelności, tj. uzyskiwania takich samych wyników za pomocą takich samych narzędzi w takich samych grupach za pomocą

-    Lincoln, Guba + Patton: w badaniach jakościowych konsekwencją trafności jest rzetelność