19909

emocji za pomocą strategii behawioralnych. Dzieci 6,8,10,12-mies. Zjawisko ogólnego dyskomfortu pojawiało się rzeczywiście wtedy, kiedy połączono bodźce wywołujące złość (niemożność wystawienia ręki oraz przeszkoda) z bodźcami wywołującymi strach. Jednak te emocje były kodowane w sposób odrębny i nie występował między nimi związek istotny.

Złość —* jako emocja regulująca, reakcja, która była w efekcie końcowym „skuteczna” , strach —* brak reakcji skutecznych.

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ROZWÓJ ZŁOŚCI

•złość ma związek z dziecięcymi próbami zapanowania nad otacząjącą rzeczywistością fizyczną, przyczyniąją się do rozwiązania problemu, prowokuje stosowanie strategii, sygnał społeczny sygnalizujący dyskomfort.

•opiekun^ powinien wspierać emocje pozytywne oraz neutralne, minimalizacja emocji negatywnych, odmienność reakcji opiekuna na emocje pozytywne i negatywne wpływa na wzrost częstotliwości występowania emocji pozytywnych i neutralnych.

•Relacja obustronnego wpływu opiekuna i dziecka = relacja transakcyjna

Badanie Campoe rozwój różnych umiejętności u niemowlęcia zmienia jego transakcję z otoczeniem.

Tzn. wraz z pojawieniem się umiejętności lokomocji, następuje zmiana relacji dziecka z otoczeniem (dziecko poruszając się, może coś zniszczyć, co z kolei spowoduje złość rodziców, wtedy lokomocja dzieci jest blokow^rana, co w efekcie powoduje złość dziecka)

Z wywiadu, jaki przeprowadził Campos, rzeczywiście wynika, że wśród rodziców ośmiomiesięcznych dzieci, które miały już możliwość lokomocji - występowała u nich częściej emocja złości wobec dzieci, niż u rodziców dzieci, które nie miały jeszcze takiej możliwości.

Rodzice „lokomocyjnych” dzieci przypisywali bowiem dzieciom większą odpowiedzialność za to, co czynią i zaobserwowali u nich większe natężenie złości.

Inny wniosek: dzieci, które się poruszały, wykazywały więcej oznak przywiązania i bardziej intensywne formy czułości wobec rodziców.

Wniosek ogólny: Spostrzeganie niemowlęcia jako osoby niezależnej i odpowiedzialnej wiąże się ze stosowaniem bardziej bezpośrednich form socjalizacji i mniejszą pobłażliwością rodziców.

Goodenough(l93l): Większość ataków złości u dzieci poniżej 3 r.ż. występuje wobec opiekunów podczas codziennych interakcji, zabaw.

Wraz z wyjściem z okresu niemowlęcego, rodzice stosują bardziej zdecydow^rane formy zniechęcania emocji złości: odwracanie uwagi, delikatna persw^razja, ignorancja. Wraz z wiekiem, RÓŻNE traktowanie objawów złości ze względu na płeć dziecka.

Dziewczynki - ignorancja, chłopcy - środki dyscyplinujące: groźby, kary, klapsy, pozbawianie przywilejów.

Radke-Yarrow i Kochańska* 1990): potwierdzenie dziewczynki - ignorancja, „przestań”, chłopcy zaś „nagradzani” uwagą.

Te różnice uzależnione są od społecznego stereotypu związanego z płcią.

Denham - reakcje matki, które na bieżąco osłabiają negatywny afekt dziecka (spokój, opanowanie, stanowczość oraz łagodność), mają długofalowy wpływ' na jego społeczno-emocjonalne kompetencje.

Crockenberg < 1985) - okazywanie złości przez matki w odpowiedzi na agresywne