Regalia - monopole monarsze Regale łowieckie (tylko król może polować na grubego zwierza), regale górnicze, regale rybołówstwa, regale mennicze.
Prawo niemieckie - Kraków został lokowany na prawie niemieckim w 1207 roku Samorząd wiejski/miejski - wykonywany przez sołtysa i radę wiejską lub wójta i radę miejską Prawo wolnizny - nowi mieszkańcy byli zwolnieni przez jakiś czas z podatków. Czynsz byl monetarny.
Prawo chełmińskie - głównie na północy.
Wraz z rozwojem prawa niemieckiego rozwijają się immunitety - ekonomiczne lub sądowe.
W tym czasie ogromne przywileje zyskuje duchowieństwo, ze względu na osłabienie centralnej władzy państwowej. Kościół w Polsce nie uległ podziałowi na dzielnice.
Sprawa ius spolii - prawo łupu. Książę miał prawo do zagarnięcia ruchomego majątku po zmarłym biskupie Na mocy przywileju ius spolii został zniesiony i majątek ten dziedziczył następca biskupa. Innym aspektem spornym było to, czy duchowni mają obowiązek stawania na sądzie świeckim. Sprawa wybuchła za czasów arcybiskupa gnieźnieńskiego Henryka Kietlicza (1199-1219), który przeforsował przywilej stanu, według którego duchowni mieli stawać tylko przed sądami kościelnymi Panowanie Henryka Kietlicza przypadło na czas sobom laterańskiego IV. Walczył on do zaprowadzenia celibatu duchownych, ponieważ takie były wymogi kościoła powszechnego.
W wieku XIII rodzą się podstawy stanu szlacheckiego. W1228 roku w Cieni wydaje Władysław Laskonogi przywilej dla szlachty małopolskiej, gdy Władysław wralczy o tron kr akowski i po zdobyciu go chce pozyskać poparcie szlachty. W przywileju tym chce zapewnić szlachcie dwie rzeczy: po pierwsze nie nakładanie nowych podatków oraz zobligowanie się do nadawania urzędów jedynie lokalnej szlachcie. Dragi przywilej wystawił wystawi! Wacław II w Lutomyślu, w 1291 roku. Było to w czasie, gdy Wacław II walczył o tron krakowski i udaje mu się zdobyć Malopolskę Przywilej powtarza treść przywileju z Cieni.
Wolny mieszkaniec wsi wczesnośredniowiecznej to kmieć. Clrlopi pojawiają się dopiero później
W wieku XIII dochodzą nowe kategorie dochodów, które nie występowały wcześniej. Król zaczyna czerpać olbrzymie dochody z żup solnych (najpierw w Bochni) Pojawiają się również cla, podatki nadzwyczajne oraz szos (podatek miejski, 2 grosze od 1 grzywny majątku)