17527

natomiast zalety od przyspieszenia, które ma inna wartość na biegunie i na równiku Ziemi, a jeszcze inną np. na Marsie.

Gęstość. Jednakowe objętości różnych substancji mają różne masy. Stosunek masy do objętości nazywamy gęstością lub masa właściwą i oznaczamy przez p:

m

Zamiast tej wielkości używa się często pojęcia gęstości względnej d, którą nazywamy stosunek masy danego ciała do masy wody m*, tej samej objętości i temperaturze 4°C (d = m/m„ = p/p_w)

Ciężarem właściwym ciała nazywamy stosunek ciężaru G ciała do jego objętości V:

y = — (N/_m^if V

Ponieważ G = mg = pVg, otrzymujemy zależność: y = pg.

Praca

Siła wykonuje prace, jeśli przesuwa ciało wzdłuż pewnej drogi.

Prace mierzymy iloczynem siły i drogi, na jakiej ta siła działa; praca = siła * droga

Jeżeli siła działa pod kątem x do drogi, to wzór na prace przybiera postać: W = F*s*cosx Jednostka pracy jest dżul (J)- Jeden dżul to:

kg m kg nf - —--m = * ,

J = Nm =

s‘    s‘

Poza tym w dalszym ciągu jest w utyciu jednostka pracy z układu ciężarowego zwana kilogramometrem. Kilogramometr (lkGm) jest praca wykonana przez siłę równa lkG na drodze lm:

1 kGm = 9.81 N*lm = 9.81 J.

Prace energii elektrycznej mierzy się w watosekundach (WS), watogodzinach (Wh) i kilowatogodzinach (kWh);

1 Ws = 1J.

Zużycie energii elektrycznej mierzy się w kilowatogodzinach (kWh); 1 kWh to praca prądu z mocą 1 kW w ciągu jednej godziny:

1 kWh = 1 000 W* 3600 s = 3.6 * 10⁶ J

Należy unikać często popełnianego błędu - zużycie energii elektryczne wyraża się w kilowatogodzinach, a nie kilowatach.

Zasada zachowania energii mechanicznej

Energia nie może ani zginą, ani powstać z niczego (prawo Hayera). Wynika stąd zasada: suma wszystkich rodzajów energii układu zamkniętego jest stała. W przypadku mechaniki można ja sprowadzić do zasady zachowania energii mechanicznej. Energia mechaniczna to ogólna nazwa energii potencjalnej i kinetycznej.

Jeżeli nad układem ciał siła zewnętrzna nie wykonuje pracy, to całkowita energia mechaniczna tego układu jest stała, czyli IV = E* + E_p = const.

Takim układem jest np. Ziemia i dowolne ciało. Jeżeli ciało znajduje się na wysokości h w stanie spoczynku, to ma jedynie energię potencjalna E_p=mgh. Gdy ciało to spadnie na Ziemie, to tuż przy powierzchni Ziemi, gdy możemy przyjąć h = 0, ciało ma jedynie energie kinetyczna E*=(mv²)/2. W dowolnym punkcie swej drogi: E_p + E* = const. Z równania tego można wyznaczyć np. prędkość ciała v, na wysokości hi.

Siły zachowawcze i niezachowawcze W przyrodzie nieustannie odbywa się proces przemiany jednej formy energii mechanicznej w inną formę energii mechanicznej. Często jednak energia mechaniczna zamienia się w ciepło. Prąd elektryczny, światło itd. Obserwuje się, zatem zanik energii mechanicznej, zawsze jednak pozornie stracona energia odnajdywana jest w innej postaci. W zależności od tego, czy energia mechaniczna jest zachowana czy nie, siły występujące w Przyrodzie dzielimy na: siły zachowawcze i siły niezachowawcze.

Moc to stosunek pracy do czasu, w którym ta praca została wykonana: