podat. a podatnikiem to nie można przyjmować, że wstępuje on w miejsce podatnika w stosunku prawno-podat. Gdyby było inaczej to pozbawiałoby to wpływu podatnika na wysokość wymierzanego mu podatku, stąd też art.75 par. 1 Ordynacji Podat. daje podatnikowi prawo kwestionowania przed organem podat. zasadności oraz wysokości kwoty pobranej przed płatnika tytułem podatku. Płatnik nie ponosi zasadniczo ciężaru podat. za zobowiązania podat. Uszczuplenie dochodu lub majątku płatnika może mieć jednak miejsce wtedy, gdy w sposób niewłaściwy wykonuje on ciążące na nim obowiązki Ustanowienie płatnika następuje w drodze ustawy lub rozporządzeń wydanych na jej podstawie. Art. 28 Ordynacji Podat. postanowił, iż wszystkim płatnikom będzie przysługiwało zryczałtowane wynagrodzeni z tytułu terminowego wpłacania podatków na rzecz budżetu paiistwa (wynosi ono 0.3% kwoty podatków pobranych przez płatników na rzecz budżetu państwa, potrącane jest z kwoty podatków pobranych przez płatnika). Wątpliwości może budzić różne traktowaiue płatników w zależności od tego czy pobierają podatki paiistwowe czy samorządowe. Wynagrodzenie płatników z tytułu poboru podatków stanowiących dochód samorządu jest fakultatywne, a ewentualne wynagrodzenie ustala w tym zakresie organ stanowiący danej jedn. samorządu teryt. W ustawach określających płatników stosuje się 2 tecluiiki legislacyjne:
• określone osoby nazywa się wprost płatnikami
• mówi się o podmiotach, które mają obliczyć i pobrać podatek bez nazwania ich płatnikami
Inkasent - obowiązany jest do pobrania podatku od podamika i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podat. Inkasentem jest osoba fizyczna, prawna lub jedn. organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, obowiązana do wykonania tycli dwóch w/w czynności. Inkasent nie ponosi ciężaru podat. za podatnika i nie wstępuje w jego miejsce. Jego zasadniczym zadaniem jest jedynie usprawnienie od odprowadzania należności podat. ciążącej na podatniku. Uszczuplenie majątku inkasenta może mieć miejsce tylko wtedy, gdy nie wywiąże się on ze swych powinności z zakresu admin. zleconej.
Odpowiada on za pobrane a niewpłacone w terminie podatki. Sens tej odpowiedzialności może być nieci inny tuż płatnika. Wynika to z tego. że pobór podatku przez inkasenta powoduje wygaśnięcie zobowiązania podat. w stosunku prawno-podat. Skoro bowiem wybór inkasenta został podatnikowi narzucony to ten ostami nie może ponosić żadnej odpowiedzialności z tego tytułu, że inkasent wpłaconej kwoty podatku nie odprowadził na rachunek organu podat. Status inkasenta nabywa się z mocy prawa. W przypadku inkasentów podatków państwowych za wykonywane czynności przysługuje im wynagrodzenie w wysokości 0.1% pobranych sum. Częściej występują ustanowieni przez Rady Gmin inkasenci podatków i opłat lokalnych.
4. Klasyfikacja podatków:
Dokonywana wg różnych kryteriów:
1) podatki przychodowe
Obciążeiue przychodu traktowane jest jako wstępna faza opodatkowania, bo wiem przychód tylko pośrednio świadczy o rezultatach działalności gosp. Nie zawsze bowiem przychód przekształca się w dochód. Rozbudowa podatków przychodowych i ich dominacja w systemie podat. z reguły świadczy o niskim poziomie rozwoju gosp. danego paiistwa.
2) podatki dochodowe
Są traktowane jako ideał podatku i charakteryzują społ. pod względem finansowym jako dojrzałe ekonom., jędrne i zdrowe. Tworzenie bowiem dochodu, który podlega opodat.. jest możliwe jedynie przy wysokim poziomie rozwoju gosp. Istotą tego podatku jest więc dochód jako czysty przyrost majątku w pewnym określonym czasie. Zakres pojęcia dochodu podat. wyznacza praktycznie katalog kosztów niepotrąconych.
3) podatki majątkowe
Źródłem ich jest majątek podatnika. Wyróżniamy 2 rodzaje podatków majątkowych: nominalne (płacone z dochodów) i realne (płacone z majątku).
4) podatki konsumpcyjne
Wiążą się ze sposobem zużywania dochodów lub zasobów majątkowych. Opodat. następuje w momencie ponoszenia wydatków na konsumpcję. Jest on stosowany powszeclinie.
5. Funkcje podatków:
• fiskalna; gromadzeiue środków na potrzeby budżetu
• stymiilacyjna: wywołanie pewnych zjawisk, np. ulgi remontowe, szkolne
• prohibicyjna. zapobieganie mitrężeniu urzędów
6. Organy podat.:
We współczesnych regulacjach prawno-podat. zdarza się często, że pobór i stanowienie podatku nie należy do tego samego związku publ.-prawnego. Nawet w najbardziej złożonej sytuacji czerpania dochodów z tego samego podatku przez kilka związków pub 1.-prawnych administrowanie podatkiem jest z reguły powierzone organowi finansowemu jednego związku, który jest określony wierzycielem formalnym lub procesowym. To właśnie on jest uprawiuony do występowania do podmiotu zobowiązanego z odpowiednimi roszczeiuami. W sytuacji, gdy prawo do stanowienia podatków, ich wymiaru i poboru czerpania z nich dochodów oraz rozporządzania nimi nie przysługuje temu samemu związkowi publ.-prawnemu, za wierzyciela podat. (organ podat.) należy uznawać ten związek pubL-prawny, który jest władny występować do podamika z odpowiednim roszczeiuem podat. Ordynacja Podat. nie definiuje pojęcia organu podat.. lecz zawiera ich wyliczenie. Aktualnie w Polsce istnieją 2 piony organów podat.: paiistwowe oraz samorządowe organy podat.
Państw owymi organami podat. stosownie do swej właściwości są przede wszystkim naczelnicy urzędów skarbowych i dyrektorzy izb skaibowych. Ponadto w zakresie podatku akcyzowego i podatku od towarów i usług, od importu są właściwi naczelnicy urzędów celnych i dyrektorzy izb celnych. W niektórych sprawach państwowych organem podat. może być Minister Finansów. Pełni on funkcję organu podat. w sprawach postępowali odwoławczych, w których izba skarbowa jest organem I instancji oraz w sprawach gdy występuje jako organ I instancji w sprawacli stwierdzenia nieważności decyzji, wznowienia postępowaiua. zmiany lub uchyleiua decyzji lub stwierdzetua wygaśnięcia z urzędu. Uprawnienia państwowych organów podat. mająrównież organy kontroli skarbowej, czyli: minister właściwy do spraw finansów publ. jako naczelny