22275

LCZ1M JŁST BEłlAWlORYZM;

-kierunek psychologiczny, który rozwinął się w XX wieku, przede wszystkim w USA.

•Założenia behawioryzmu:

0 jakkolwiek kierunek ten nie neguje występowania zjawisk psychicznych, twierdzi, że są one swoistymi, ubocznymi efektami działania mózgu, których nie da się skutecznie badać metodami naukowymi, gdyż są one niedostępne obserwacji,

0 dlatego, jeśli psychologia ma być rzetelną nauką, musi się ograniczyć do mierzalnych, jasno zdefiniowanych eksperymentów, w których ludzi poddaje się działaniu określonych bodźców i obserwuje się ich określone reakcje na te bodźce.

•Behawioryzm jest próbą zastosowania ścisłych, znanych z nauk przyrodniczych metod badawczych do badania ludzkiej psychiki. Behawioryzm doprowadził do ulepszenia metodologii nauk psychologicznych, kładąc nacisk na statystyczne zależności między obiektywnie mierzalnymi bodźcami i reakcjami. W swej złagodzonej postaci w dużym stopniu współtworzył współczesną teorię uczenia się. psychologię poznawczą oraz psychologię społeczną

-Człowiek wg behawiorystów działa w myśl koncepcji:

S - R (bodziec - reakcja = stimulus - respons)

Oznacza to, że środowisko jest układem aktywnym, człowiek zaś układem reaktywnym, którym nie kierują wewnętrzne motywy i dążenia. Ponad to uważali, że:

Uczenie się ma charakter uniwersalny, pozwalający na wyjaśnienie złożonych procesów. Uczenie się jest zatem niczym więcej niż przyswajanie nowego zachowania łatwiej będzie wrykryć ogólne prawa S=R. posługując się wyłącznie metodą eksperymentalną Behawioryści prowadzili badania na prostych organizmach, np. szczurach. Badania prowadzone na zwierzętach stało się dla behawiorystów podstawą badań psychologicznych .

2.NEOBEHAWIORYZM

•Twórcą tego kierunku był Edward Tolman, który do modelu S-R dołączył „O** co oznacza zmienną pośredniczącą na którą składają się: Zachowanie celowe. Nawyki, Konstrukty poznawcze. Potrzeby jako wewnętrzne bodźce motywujące •Tolman mówił obehawioryzmie teologicznym, czyli celowości owym. Zauważył, że to co modyfikuje zachowane człowieka to CEL. W wyjaśnianiu zachowania się bardzo istotne jest dążenie do celu. Sama celowość zachowania się organizmu polega na tym. że dąży on zawsze do zaspokojenia określonych potrzeb

3-BEHAWIORYZM WG, SKjNNFRA

•Burrhus Frederic Skinner -Jeden z najwybitniejszych psychologów na świecie (ortodoksyjny behawiorysta), twórca teorii uczenia się. który opracował zasady uczenia programowego. Uważał, że wbehawioryzmie najważniejsze sąnagrody i kary. •Bodziec nie jest ważny. Znaczenie ma reakcja Należy zadać pytanie co zrobić żeby to zachowanie powtórzyć lub wygasić

KARA

NAGRODA

•kara nie eliminuje zachowań niepożądanych, jedynie thimi je i wycofuje na pewien czas. •kara generalizuje proces hamowania i uogólnia go. •unikanie źródła karania •kara zawsze wywołuje emocje negatywne często zaburzenia emocjonalne, które zwrotiue zwiększają ilość zachowań niepożądanych. -wielkość kary jest zwykle nie adekwatna do zachowania, natomiast jest adekwania do stanu emocjonalnego osoby karzącej. •kara modeluje podobne zachowania -kara może okazać się nagrodą. •skutki kary najczęściej są krótkotrwałe. -kara dostarcza informacji jak nie powinno się postępować, ale nie pokazuje jak powinno się postępować.

-procedura stałych odstępów czasowych - regularnie nagradzane po upływie określonego czasu. Procedura ta wywołuje jednak ujemne skutki. Skoro nie ma wyraźnej zależności pomiędzy osiągnięciami a wielkością wzmocnienia materialnego i moralnego ludzie często działająna zwolnionych obrotach merytmicziue; zwalniają tempo pracy po otrzymaniu wypłaty (nagrody) jednocześnie zwiększają wysiłek przed jej otrzymaniem. •procedura stałych proporcji - człowiek otrzymuje wzmocnienia po wykonaniu określonej pracy. W tej sytuacji człowiek otrzymuje wzmocnienie regularnie po każdej n-tej reakcji. Procedura ta pobudza aktywność i zwiększa tempo działania. •procedura zmiennych odstępów czasowych - wzmocnienia są nieregularne Czas upływający pomiędzy reakcją a nagrodą zmienia się losowo Procedura ta nie pozwala na przewidywanie momenni otrzymania wzmocnienia •procedura zmiennych proporcji - w tym przypadku zmienia się liczba reakcji, po których następuje wzmocnienie. Rozkład o zmiennych proporcjach jest najbardziej efektywny, gdyż ludzie pracują na wytężonych obrotach i żyją jakby „w nadziei" że wcześniej czy później zostaną nagrodzeni

2