24576

Pewna obiekcja za strony Eco - każde dzieło sztuki, nawet jeśli jest dziełem skończonym, wymaga od odbiorcy swobodnej i twórczej reakcji - odbiorca nie może tak naprawdę zrozumieć dzieła, jeśli nie stworzy go na nowo w akcie kongenialnej współpracy z autorem.

Już starożytni zauważyli znaczenie czynnika subiektywnego w przeżyciu estetycznym, implikującego wzajemne oddziaływanie między podmiotem, który „widzi”, a dziełem jako przedmiotem obiektywnym. Na przykład: Platon w „Sofiście” - malarze nie oddają kształtu modeli obiektywnie. Perspektywa - służyła star. do zamykania dzieła.

EURYTMIA - dostosowanie obiektywnych proporcji do subiektywnych praw widzenia.

Średniowiecze - teoria alegoryzmu - zgodnie z nią Pismo święte, a także poezję i sztuki piękne, można rozumieć w cztery różne sposoby, stosując wykład dosłowny,, alegoryczny, moralny lub mistyczny - tak pojęte dzieło jest w pewnym sensie dziełem otwartym: czytelnik wie, że każde zdanie, każda postać mieści w sobie wiele znaczeń, które on powinien odkryć - otwartość w tym prcypadku nie jest równoznaczna nieskończoności komunikatu ani swobodzie percepcji estetycznej. Mamy tu do czynienia tylko z pewną liczba rozwiązań estetycznych, ściśle z góiy określonych i w taki sposób uwarunkowanych, aby interpretacja czytelnika nie uniknęła kontroli autora. Figury alegoryczne i symbole, które czytelnik średniowiecza spotykał w książkach, były wytłumaczone w ówczesnych encyklopediach, symbolika była zobiektywizowana i zinstytucjonalizowana.

Barok - zawiera ilustrację otwartego modelu szmki - stanowi on negację jasnej i statycznej określoności klasycznej formy renesansu, zaprzeczenie przestrzeni zorgaiuzowanej wokół osi centralnej i wyznaczonej przez linie symetryczne i kąty zamknięte. Forma baroku jest dynamiczna, dąży do nieokreśloności efekm poprzez grę pełni i pustki, światła i cierna, poprzez krzyżowanie planów, elastyczność linii i sugeruje stopniowe rozszerzanie się przestrzeni. Dzieła plastyczne baroku zmuszają widza do ciągłej zmiany punktu widzenia, do oglądania dzieła w coraz inny sposób. W baroku nie ma jednak świadomej konstrukcji teorii dzieła „otwartego”.

Pogranicze oświecenia i romantyzmu - koncepcja „poezji czystej”. Empiryzm angielski toruje drogę wolności poety i zapowiada tematykę kreacji.

Novalis - poezja ma moc czysto ewoakacyjną jako sznrka o nieokreślonym sensie i niesprecyzowanym znaczeniu.

Świadoma koncepcja dzieła otwartego pojawia się dopiero w symbolizmie drugiej połowy XIX wieku, np. „Sztuka poetycka” Verlaine. Mallarme - nazywać przedmiot to znaczy zniweczyć trzy czwarte satysfakcji, jaką daje poemat; składa się na nią rozkosz stopniowego odgadywania.

Poetyka sugestii symbolizmu sprawia, ze dzieło staje się intencjonalnie otwarte dla swobodnej reakcji odbiorcy. Utwór, który sugemje przy każdej lekturze odradza się na nowo, wzbogacony o