Opłata adiacencka nie znajdzie jednak zastosowania w przypadku nieruchomości, które w planie miejscowym przeznaczone zostały na cele rolne i leśne, natomiast w przypadku braku takiego planu - z pominięciem nieruchomości, które wykorzystywane są na wskazane powyżej cele. Ustalenie, czy nieruchomość wykorzystywana jest na cele rolne i leśne, musi nastąpić z uwzględnieniem definicji ustawowej takich nieruchomości, znajdującej się w art. 92 ust. 2 UGN.
Ustawodawca w sposób wyraźny wykluczył dopuszczalność stosowania lub niestosowania przepisów o opłacie adiacenckiej ze względu na rodzaj i położenie nieruchomości. Okoliczności te nie mają zatem jakiegokolwiek znaczenia. Nieistotne jest też, czy nieruchomość jest, czy też nie jest zabudowana; ustawa nie wprowadza bowiem w tym zakresie żadnych ograniczeń.
Wybudowanie urządzenia infrastruktury technicznej
Kolejnym elementem stanu faktycznego koniecznym dla nałożenia obowiązku uiszczenia opłaty adiacenckiej jest, aby na nieruchomości wybudowane zostało urządzenie infrastruktury technicznej Co istotne - wystarczające jest wybudowanie jednego tylko urządzenia tego rodzaju.
Brak jednocześnie podstaw do przyjęcia, by wybudowanie więcej niż jednego z wymienionych urządzeń przekreślało możliwość naliczenia opłaty adiacenckiej, skoro już budowa jednego z nich pozwala na jej ustalenie.
Pojęcie „budowa urządzeń infrastruktury technicznej" zdefiniowane zostało w art. 143 ust. 2 UGN. Zatem konieczne jest. aby na nieruchomości:
1) wybudowano drogę, albo
2) wybudowano - pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią - przewody lub urządzenia wodociągowe, kanalizacyjne, ciepłownicze, elektryczne, gazowe lub telekomunikacyjne.
Jest to wyliczenie wyczerpujące, a więc wzniesienie na nieruchomości jakichkolwiek innych urządzeń, niż wymienione, nie pozwala na ustalenie opłaty adiacenckiej. Konieczne jest nadto, aby budowa wymienionych urządzeń została zakończona, na co jednoznacznie wskazuje słowo „wybudowane" z art. 143 ust. 1 UGN. Niezbędne jest rzecz jasna ponadto, aby wybudowanie takiego urządzenia powodowało wzrost wartości nieruchomości - już bowiem z samej definicji opłaty adiacenckiej (art. 4 pkt 11 UGN) wynika wprost, że jest ona ustalana w związku ze wzrostem wartości nieruchomości. Bez znaczenia jest natomiast to, jaki podmiot zrealizował inwestycję polegającą na wzniesieniu wymienionych urządzeń.
Źródła finansowania budowy
Ustawa określa też źródła finansowania budowy urządzenia infrastruktury techniczną. Dla ustalenia opłaty adiacenckiej konieczne jest. aby urządzenie to wybudowane zostało z udziałem środków;
1) Skarbu Państwa,
2) jednostek samorządu terytorialnego,
3) pochodzących z budżetu Unii Europejskiej,