27698

przeciwstawne, jest w istocie innym zagadnieniem

- do tej grupy wyjaśnieti stosunkowo najlepiej pasuje określenie ..darwinizm społeczny" - nie dlatego, aby były one konieczne zgodne z teorią Darwina, lecz dlatego, że najczęściej wykorzystywano tutaj wzięte z tuej pojęcia (walka o byt. dobór naturalny itd.)

• wysuniecie konfliktu na pierwszy plan zadecydowało w jakiejś mierze o znaczeniu i oryginalności Ludwika Gumplowicza

UWAGI KOŃCOWE

-    ewohicjonizm w naukach społecznych był i jest przedmiotem najrozmaitszych ocen - zarówno dość entuzjastycznych, jak i skrajnie krytycznych, w XX wieku przeważały zwłaszcza te drugie, albowiem główne orientacje zarówno socjologii, jak i antropologii społecznej kształtowały się w opozycji do niego, poddając rewizji zarówno jego założenia ogóbie. jak i rozwiązania szczegółowe

-    szczególna rolę w destrukcji orientacji ewohicjonistycznej odegrał funkcjonalizm i zmiana atmosfery intelektualnej niosąca zmierzch idei postępu

•    z punktu widzenia większości uczonych XX wieku ewolucjomzm nie tylko udzielał fałszywych odpowiedzi, ale i stawiał niewłaściwe pytania

-    krytyczna ocena ewolucjonizmu w naukach społecznych była na ogół uzasadniona, lecz poważnym błędem byłoby jednak pomniejszanie jego roli w procesie kształtowania się tych nauk i wpływu na ich dalszy rozwój

-    pewne kategorie wprowadzone do nauk społecznych przez ewolucjonistów zostały, w gruncie rzeczy, przyjęte dość powszeclmie nawet przez autorów stanowczo odrzucających ich teorię (pojęcia struktury, funkcji, systemu społecznego)

•    wypada podkreślić, iż właśnie pod sztandarem ewolucjonizmu socjologia i antropologia społeczna zaczęły zdobywać pozycje nauk .. jak wszystkie inne”