30899

ROZUM I WOLA: rozum przedstawia nie sadzi. Sad jest aktem woli (decyzji zgody lub nie zgody) —> woluntarystyczna teoria poznania

Spinoza

moregeometrico

Jego programem filozoficznym było pogodzenie mistycyzmu, pantcizmu, racjonalizmu i naturalizmu Hobbcsa w jednolity i spójny system. Od Majmonidcsa przejął on głęboką wiarę w jedność całego bytu (monizm), od Kartczjusza - fascynację matematyka i koncepcję znalezienia racjonalnego i nie do obalenia punktu początkowego wszelkich rozumowań, zaś od Hobbesa przejął wiarę, że dobry system filozoficzny nie może stać w sprzeczności z namacalnymi faktami z codziennego życia.

Jego podejście do problemów filozoficznych polegało na formułowaniu tzw. założeń pisanych w formie matematycznych pewników, generowaniu z nich twierdzeń, dowodzeniu ich na sposób matematyczny i wreszcie konfrontowaniu wniosków z tych twierdzeń ze znanymi sobie faktami. Tę metodę filozofowania nazwał moregeometrico, gdyż przypominała ona konstrukcję geometrii Euklidesa, w której z kilku pewników tworzy się całą rozbudowaną naukę.

Jego największe dzieło Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona wydane już po jego śmierci, liczące ok. 200 stron, zawiera najpełniejszy wariant jego systemu.

Panteizm racjonalistyczny

Podstawowym założeniem Spinozy było, że istnieje tylko jedna substancja, która stanowi podstawowy budulec wszechświata. Substancja ta musi istnieć sama przez się i musi być pierwotna w stosunku do wszelkich swoich atrybutów. Nie może to być zatem nic poza Bogiem. Nie istnieje nic poza Bogiem, a wszystko, co istnieje, jest częścią Boga, istnieje jakby w nim samym. Bóg jest tożsamy z przyrodą, naturą, materią i są to tylko różne nazwy dla tej samej podstawowej substancji.

Paralelizm ledytuil

Aby wyjaśnić przyczyny, dla których ludzie mają dwa złudzenia: poczucie wolności wyboru i poczucie odrębności swojego ducha od świata materialnego, Spinoza uznał, że duch i materia są dwoma aspektami jednej substancji - jakby jednym przedmiotem, ale oglądanym z różnych perspektyw. Aspekty te są na tyle różne, że nie można utrzymywać, że jest między nimi bezpośrednia łączność.

SPINOZA

•    PANTEIZM: Bog jest substancja, wszechświat istnieje w bogu. nic nie jest samoistne oprocz boga. Bog to przyroda <- vs dualizmowi bog-swiat

•    DETERMINIZM: wlasnosciswiatawywodzasie z natury boga wedle praw logicznych, tym samym prawom podlegają idee abstrakcyjne. Przyroda jest mechanizmem i wszystko jest