30912

Sokrates

Sokrates (469-399 p.n.e), filozof grecki. Źródłem wiedzy o życiu i poglądach Sokratesa są Dialogi jego ucznia Platona oraz pisma Ksenofonta.

W etyce, która stanowiła główną dziedzinę jego zainteresowań (nie prowadził w ogóle dociekań ontologicznych), stal na stanowisku intelektualizmu etycznego, uznając, że prawdziwa wiedza o tym, co słuszne i sprawiedliwe, zawsze prowadzi do cnoty, ta zaś jest warunkiem dobra i szczęścia. Twierdził, w przeciwieństwie do sofistów, że istnieje powszechna i obiektywna prawda. Wyrocznia w Delfach obwieściła, że jest on najmądrzejszym człowiekiem na świecie, choć Sokrates uważał, iż "wie, że nic nie wie". Stosował dwie metody: elenktyczna, polegającą na zbijaniu w dyskusji też przeciwnika popizez doprowadzanie jego wywodów do absurdu, i maicutvczna (jak twierdził, odziedziczył ją po matce, która była położną) - uważał, że sam niczego nie wie, ale dyskutując pozwala, aby w rozmówcy "narodziła się" wiedza, co jest możliwe, ponieważ każdy człowiek ma w swym umyśle wiedzę wrodzoną (natywizm. racjonalizm genetyczny) i przez odpowiednie pytania można ją z niego wydobyć.

Sokrates pierwszy zastosował rozumowanie indukcyjne, a także ustalił warunki metodologiczne definicji. Naraziwszy się niektórym Ateńczykom, został oskarżony o bezbożność i chociaż w mowie obrończej udowodnił swą niewinność, skazano go na śmierć przez wypicie cykuty.

SOKRATES

•    CNOTA JEST DOBREM BEZWZGLĘDNYM: sprawiedliwość, odwaga, panowanie nad sobą. Cnota jest powszechna, nie zalezy od nas czy przyjętego systemu wartości, dobra moralne sanajwyzsze i dla nich trzeba poswiecac wszystkie inne

•    CNOTA WIAZE SIE Z POŻYTKIEM I SZCZESCIEM: dobro= pożytek, ludzie bladacczyniazlo bo nie wiedza co sprzyja ich pożytkowi. Szczęście wynika z cnoty (szczęśliwy posiada najlepsze dobra, a najlepszym dobrem jest cnota)

•    CNOTA JEST WIEDZA: zlo wynika z nieświadomości, wiedza jest warunkiem dostatecznym cnoty, tym samym co cnota, jeśli wiedza nie wystarcza do cnoty znaczy to ze jest niewustarczajca i powierzchowna (mówimy o wiedzy etycznej nie "naukowej", opiera sie na rozsądku a nie teorii) - intelektualizm etyczny. Czynnik etyczny jest uzupełniany przez czynnik religijny (demon. duch).

•    METODA ELENKTYCZNA: negatywna, usuwanie blednychprzekonan. 'Zbijanie do absurdu".

•    METODA MAIEUTYCZNA: pozytywna, sztuka położnicza. A) stwierdzenie faktu znanego, sprawdzalnego zmyslowobadz przez analogie B) indukcja, poprzez wyszukiwanie cech wspólnych C) sformułowanie wiedzy ogolnej i pewnej - definicji/pojeda